Bilim kurulları Kovid-19'la mücadeledeki yol haritasının belirlenmesinde etkin rol oynadı

SAĞLIK (AA) - Anadolu Ajansı | 31.01.2021 - 13:02, Güncelleme: 27.10.2022 - 05:59
 

Bilim kurulları Kovid-19'la mücadeledeki yol haritasının belirlenmesinde etkin rol oynadı

Sağlık Bakanı Koca başkanlığında geçen yıl 59 kez toplanan Koronavirüs Bilim Kurulu ve Toplum Bilimleri Kurulu üyelerinin tavsiyeleri, salgınla mücadele tedbirleri ve izlenecek yol haritasının belirlenmesinde etkin rol oynadı.
<p>&Ccedil;in&#39;in Vuhan kentinde Aralık 2019&#39;da ortaya &ccedil;ıkan&nbsp;yeni tip koronavir&uuml;s&uuml;n (Kovid-19), d&uuml;nyaya yayılmaya başlamasının ardından, salgınla m&uuml;cadele tedbirlerinin belirlenmesi amacıyla vir&uuml;s T&uuml;rkiye&#39;de g&ouml;r&uuml;lmeden &ouml;nce Sağlık Bakanlığı tarafından 10 Ocak 2020&#39;de&nbsp;Koronavir&uuml;s Bilim Kurulu&nbsp;oluşturuldu.</p> <p>Kurulda, enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji, &ccedil;ocuk enfeksiyon hastalıkları, halk sağlığı, g&ouml;ğ&uuml;s hastalıkları, yoğun bakım, anesteziyoloji ve reanimasyon, acil tıp, tıbbi mikrobiyoloji alanlarından &ouml;ğretim &uuml;yeleri ile Y&uuml;ksek&ouml;ğretim Kurulu ve Sağlık Bakanlığı y&ouml;neticileri yer aldı.</p> <p>Salgın s&uuml;recinin toplum &uuml;zerindeki psikolojik etkilerinin araştırılması ve halk sağlığı &ccedil;alışmalarına destek sağlanması amacıyla 7 Haziran 2020&#39;de&nbsp;Toplum Bilimleri Kurulu&nbsp;oluşturuldu.</p> <p>Bu kurulda sosyoloji, psikoloji, iletişim, psikiyatri, halk sağlığı ve tıp tarihi alanlarında &ouml;ğretim &uuml;yeleri ile Sağlık Bakanlığı y&ouml;neticileri bulundu.</p> <p>Bakan Koca&#39;nın başkanlığında ge&ccedil;en yıl 59 kez toplanan bilim kurullarınca Kovid-19&#39;la m&uuml;cadelede izlenecek yol haritasının belirlenmesine y&ouml;nelik &ccedil;alışmalar yapılırken, kurul &uuml;yeleri medya aracılığıyla vatandaşların doğru bilgilendirilmesi g&ouml;revini de &uuml;stlendi.</p> <h3>Kovid-19 rehberi hazırlandı</h3> <p>Ge&ccedil;en yıl bir&ccedil;ok &ouml;nemli kararın alınmasında etkin rol oynayan Bilim Kurulu &uuml;yeleri, &ccedil;eşitli &uuml;lkelerden T&uuml;rkiye&#39;ye u&ccedil;uşların durdurulması, yurt dışından gelenlerin 14 g&uuml;n karantinada tutulması, sokağa &ccedil;ıkma kısıtlaması uygulanması, eğitime ara verilmesi, otel, kafe, restoran, yurt, huzurevi ve benzeri yerlerde &ccedil;eşitli tedbirlerin uygulanması gibi tavsiyelerde bulundu.</p> <p>Kurulun &ccedil;alışmaları sonucunda, &ouml;zellikle sağlık &ccedil;alışanlarının Kovid-19 hakkında bilgilendirilmesi amacıyla oluşturulan &quot;2019-nCoV Hastalığı Rehberi&quot;, 14 Ocak 2020&#39;de Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlandı.</p> <p>Rehberde, &quot;enfeksiyona ilişkin genel bilgiler&quot;, &quot;vaka tanımı ve vaka y&ouml;netimi&quot;, &quot;enfeksiyon kontrol&uuml; ve izolasyon&quot;, &quot;hasta bakımı ve tedavisi&quot;, &quot;vaka g&ouml;r&uuml;len &uuml;lkelere gidecek kişilerin yapması gerekenler&quot; gibi b&ouml;l&uuml;mler yer aldı.</p> <h3>&Ccedil;in&#39;in Vuhan kentindeki T&uuml;rk vatandaşları T&uuml;rkiye&#39;ye getirildi</h3> <p>&Ccedil;inli bir havayolu firması tarafından yapılan Vuhan-İstanbul u&ccedil;uşları 22 Ocak 2020&#39;de durduruldu.</p> <p>Bilim Kurulu&#39;nun tavsiyesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan&#39;ın talimatı doğrultusunda, Vuhan kentindeki T&uuml;rk vatandaşlarını T&uuml;rkiye&#39;ye getirecek, ambulansa d&ouml;n&uuml;şt&uuml;r&uuml;len askeri kargo u&ccedil;ağı, 31 Ocak 2020&#39;de Etimesgut Askeri Havaalanı&#39;ndan &Ccedil;in&#39;e hareket etti.</p> <p>Bu kapsamda Vuhan kentinden tahliye edilen 42 kişiyi taşıyan u&ccedil;ak, 1 Şubat 2020&#39;de Etimesgut Havaalanı&#39;na indi.</p> <h3>&Ccedil;in&#39;den gelen t&uuml;m u&ccedil;uşlar durduruldu</h3> <p>Bilim Kurulu&#39;nun &ouml;nerisiyle 5 Şubat 2020&#39;den itibaren &Ccedil;in&#39;den gelen t&uuml;m u&ccedil;uşlar durduruldu.</p> <p>Aktif olan 19 uluslararası hava limanında yurt dışından gelen b&uuml;t&uuml;n yolculara 6 Şubat 2020&#39;den itibaren termal kamera kontrol&uuml; başlatıldı.</p> <h3>T&uuml;rkiye-İran hudut kapıları kapatıldı</h3> <p>Vir&uuml;s&uuml;n İran&#39;da da g&ouml;r&uuml;lmesi &uuml;zerine sınırda da gerekli tedbirler alındı. Bu kapsamda, 23 Şubat&#39;ta T&uuml;rkiye ile İran arasındaki kara hudut kapıları saat 17.00 itibarıyla kapatıldı.</p> <p>İran&#39;daki Kovid-19 salgınının ardından İ&ccedil;işleri Bakanlığınca 81 ile &quot;hudut kapılarında alınması gereken tedbirler&quot; ile ilgili genelge g&ouml;nderildi.</p> <p>Ayrıca, İran&#39;daki T&uuml;rk vatandaşları 25 Şubat 2020&#39;de T&uuml;rkiye&#39;ye getirildi.</p> <h3>&Ouml;ğrencilere y&ouml;nelik bilgilendirmeler yapıldı</h3> <p>Bunun yanı sıra tedbirler kapsamında, Milli Eğitim Bakanlığı, Y&uuml;ksek&ouml;ğretim Kurulu ve Kredi Yurtlar Kurumuna &Ccedil;in&#39;den gelmesi muhtemel &ouml;ğrencilere y&ouml;nelik bilgilendirmeler yapıldı.</p> <p>K&uuml;lt&uuml;r ve Turizm Bakanlığı, &uuml;zerinden turizm b&ouml;lgeleri ve tur operat&ouml;rlerine y&ouml;nelik alınması gereken &ouml;nlemler aktarıldı.</p> <p>Ayrıca, halka y&ouml;nelik kolay anlaşılabilir sunumlar hazırlandı, bu ama&ccedil;la sosyal medya etkin olarak kullanıldı.</p> <h3>&Uuml;lkede ilk Kovid-19 vakasının g&ouml;r&uuml;lmesinden sonraki tedbirler</h3> <p>Bakan Koca, 11 Mart 2020&#39;de T&uuml;rkiye&#39;de ilk Kovid-19 vakasının g&ouml;r&uuml;ld&uuml;ğ&uuml;n&uuml; a&ccedil;ıkladı. Aynı g&uuml;n yapılan Bilim Kurulu toplantısında alınması gereken tedbirler değerlendirildi.</p> <p>Koca, K&uuml;lt&uuml;r ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ortak basın a&ccedil;ıklamasıyla yeni tedbirleri a&ccedil;ıkladı.</p> <p>Ersoy, otellere, yaz sezonu başlangıcını mart değil nisan sonu olarak planlamalarını &ouml;nerdiklerini bildirdi.</p> <p>Koca&#39;nın yanı sıra Adalet Bakanı Abdulhamit G&uuml;l ile d&ouml;nemin Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turan&#39;ın da katıldığı 13 Mart 2020&#39;deki Koronavir&uuml;s Bilim Kurulu toplantısının ardından ilave tedbirler a&ccedil;ıklandı.</p> <p>Bu &ccedil;er&ccedil;evede, hastanelerde ziyaret kısıtlaması yapıldı. İla&ccedil;larını raporla alan yaşlılar ve kronik hastalığı olanların rapor s&uuml;resi dolduğunda hastaneye tekrar başvurmadan ilacını doğrudan alabilmesi konusunda Aile, &Ccedil;alışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile d&uuml;zenleme yapıldı.</p> <p>Mart ve nisanda d&uuml;zenlenecek ulusal ve uluslararası bilimsel a&ccedil;ık ya da kapalı toplantı, kongre, konferans gibi etkinlikler ge&ccedil;ici s&uuml;reyle ertelendi. Vatandaşların yurt dışına kesinlikle &ccedil;ıkmaması konusunda uyarı yapıldı.</p> <p>Hastalık belirtisi olanların ceza infaz kurumlarına alınmaması kararı verildi. Bu kişilerin sağlık muayenesinden ge&ccedil;irilip tedavileri yapıldıktan sonra ceza infaz kurumuna alınması kararlaştırıldı. Cezaevleri g&ouml;r&uuml;şleri 2 hafta s&uuml;reyle ertelendi.</p> <p>Alo 184 Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi (SABİM) Hattı&#39;nın koronavir&uuml;sle ilgili bilgi verecek bir hatta d&ouml;n&uuml;şt&uuml;r&uuml;lmesi kararlaştırıldı.</p> <p>U&ccedil;uş yasağı kapsamına Almanya, Fransa, İspanya, Norve&ccedil;, Danimarka, Bel&ccedil;ika, Avusturya, İsve&ccedil; ve Hollanda eklendi.</p> <h3>65 yaş ve &uuml;st&uuml;ndekilere y&ouml;nelik kısıtlama</h3> <p>Kovid-19 ile m&uuml;cadele kapsamında 22 Mart 2020&#39;de gece yarısından itibaren 65 yaş ve &uuml;st&uuml;ndekiler ile kronik rahatsızlığı bulunanların ikametlerinden dışarı &ccedil;ıkmaları, park, bah&ccedil;e gibi a&ccedil;ık alanlarda dolaşmaları kısıtlandı.</p> <p>Koronavir&uuml;s Bilim Kurulu &uuml;yeleri, 26 Mart 2020&#39;de &Ccedil;inli yetkililer ve bilim insanları ile video konferans y&ouml;ntemiyle g&ouml;r&uuml;şt&uuml;. Toplantıda, hastalığın seyri, bilinen &ouml;zellikleri, yaş gruplarındaki etkileri, hastalığa &ouml;zel semptomlar, tanı y&ouml;ntemleri, tedavi protokolleri, aşı &ccedil;alışmaları, iyileşen hastaların durumu gibi konular ele alındı.</p> <h3>30 b&uuml;y&uuml;kşehir ile Zonguldak istisnalar haricinde ara&ccedil; giriş &ccedil;ıkışına kapatıldı</h3> <p>Bakan Koca, 28 Mart 2020&#39;deki Koronavir&uuml;s Bilim Kurulu toplantısının ardından yaptığı a&ccedil;ıklamada, vaka artışının &ouml;n&uuml;ne ge&ccedil;ilmesine y&ouml;nelik kurulun tavsiyelerinin Cumhurbaşkanı Erdoğan&#39;a iletildiğini a&ccedil;ıkladı.</p> <p>Erdoğan, 3 Nisan 2020&#39;de Kovid-19&#39;la m&uuml;cadeledeki yeni tedbirleri a&ccedil;ıkladı. Bu kapsamda, 30 b&uuml;y&uuml;kşehir ile akciğer rahatsızlıklarının sık g&ouml;r&uuml;ld&uuml;ğ&uuml; Zonguldak ili, istisnalar haricinde ara&ccedil; giriş &ccedil;ıkışına kapatıldı.</p> <p>Gece yarısından itibaren 1 Ocak 2000 ve &uuml;st&uuml; tarihli doğumluların t&uuml;m il ve il&ccedil;elerde sokağa &ccedil;ıkmaları kısıtlandı.</p> <p>İ&ccedil;işleri Bakanlığınca 10 Nisan 2020&#39;de yayımlanan genelgeyle gece yarısından itibaren hafta sonu boyunca Kovid-19&#39;la m&uuml;cadele kapsamında 30 b&uuml;y&uuml;kşehir ile Zonguldak&#39;ta sokağa &ccedil;ıkma kısıtlamasına gidileceği a&ccedil;ıklandı.</p> <p>Koronavir&uuml;s Bilim Kurulu&#39;nun tavsiyeleri doğrultusunda Mayıs 2020&#39;den itibaren, iş yerlerinde alınacak tedbirlere y&ouml;nelik 88 ana sekt&ouml;rle ilgili &quot;Kovid-19 Salgın Y&ouml;netimi ve &Ccedil;alışma Rehberi&quot; hazırlandı. Rehber, Haziran 2020 boyunca g&uuml;ncellendi.</p> <p>Cumhurbaşkanı Erdoğan, Tarabya&#39;daki Huber K&ouml;şk&uuml;&#39;nde 18 Mayıs 2020&#39;de video konferans y&ouml;ntemiyle d&uuml;zenlenen Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısı&#39;nın ardından Kovid-19 ile ilgili yeni tedbirler a&ccedil;ıkladı.</p> <p>Erdoğan, arife g&uuml;n&uuml;nden Ramazan Bayramı&#39;nın son g&uuml;n&uuml;ne kadar, 23, 24, 25 ve 26 Mayıs&#39;ta 81 ilde sokağa &ccedil;ıkma kısıtlaması uygulanacağını bildirdi.</p> <h3>Toplum Bilimleri Kurulu ilk toplantısını ger&ccedil;ekleştirdi</h3> <p>Kovid-19 salgınında sosyoloji, iletişim, psikoloji, din sosyolojisi, istatistik gibi alanlarda &ccedil;alışacak Toplum Bilimleri Kurulu, ilk toplantısını 8 Haziran 2020&#39;de Sağlık Bakanı Fahrettin Koca&#39;nın başkanlığında video konferans y&ouml;ntemiyle yaptı.</p> <p>Bakan Koca, &quot;Bu yeni aşamada, salgına karşı kolektif davranış paydasının, ana motivasyon unsurunun irdelenmesine ihtiya&ccedil; duyuyoruz. Toplum Bilimleri Kurulu, tavsiye kararları alacak, gerektiğinde kamuoyu ile bu kararlar paylaşılacaktır.&quot; değerlendirmesinde bulundu.</p> <h3>Normalleşme s&uuml;reci</h3> <p>Erdoğan, Tarabya&#39;daki Huber K&ouml;şk&uuml;&#39;nde 28 Mayıs 2020&#39;de video konferans y&ouml;ntemiyle d&uuml;zenlenen Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısı&#39;nın ardından yaptığı a&ccedil;ıklamada, normalleşme planına ilişkin kararları a&ccedil;ıkladı.</p> <p>Aylara yayılarak uygulanacak plan kapsamında, idari izinde bulunan veya esnek &ccedil;alışma sistemine dahil olan kamu personelinin 1 Haziran 2020 itibarıyla normal mesaiye başlaması, şehirler arası seyahat sınırlamasının 1 Haziran 2020&#39;den itibaren tamamıyla kaldırılmasının arasında bulunduğu kararlar duyuruldu.</p> <h3>Vaka sayılarının artmasıyla kasım ve aralıkta tedbirler sıkılaştırıldı</h3> <p>Kovid-19 vaka sayılarının artmasıyla Koronavir&uuml;s Bilim Kurulunca kasım ve aralıkta tedbirler sıkılaştırılması tavsiyesinde bulunuldu.</p> <p>Cumhurbaşkanı Erdoğan, 17 Kasım 2020&#39;de Cumhurbaşkanlığı K&uuml;lliyesi&#39;ndeki Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısı&#39;nın ardından Kovid-19 ile m&uuml;cadeleye y&ouml;nelik yeni tedbirleri a&ccedil;ıkladı.</p> <p>Bunlar arasında, hafta sonları tedarik ve &uuml;retim zincirleri aksamayacak şekilde 10.00 ile 20.00 saatleri arası dışında sokağa &ccedil;ıkma kısıtlaması uygulanması, ara tatilde olan okullardaki eğitim &ouml;ğretimin yıl sonuna kadar &ccedil;evrim i&ccedil;i olarak s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lmesi, alışveriş merkezleri, marketler, berber ve kuaf&ouml;rler gibi işletmelerin &ccedil;alışma s&uuml;relerinin saat 10.00 ile 20.00 arası olarak sınırlandırılması gibi kararlar yer aldı.</p> <p>Erdoğan, 30 Kasım 2020&#39;deki Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısı&#39;nın ardından da salgınla m&uuml;cadelede 1 Aralık&#39;tan itibaren ge&ccedil;erli olacak tedbirleri a&ccedil;ıkladı. Bu kapsamda, hafta i&ccedil;i 21.00-05.00 saatlerinde, hafta sonu cuma 21.00&#39;den pazartesi 05.00&#39;e kadar uygulanacak sokağa &ccedil;ıkma kısıtlamasını da i&ccedil;eren tedbirler hayata ge&ccedil;irildi.</p> <p>Ayrıca, Kovid-19 salgınıyla m&uuml;cadele kapsamında &uuml;lke genelinde 31 Aralık Perşembe saat 21.00&#39;den 4 Ocak Pazartesi saat 05.00&#39;e kadar sokağa &ccedil;ıkma kısıtlaması uygulandı.</p> <h3>&quot;O g&uuml;nleri tekrar yaşamayı istemiyoruz&quot;</h3> <p>Ankara Şehir Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği &Ouml;ğretim &Uuml;yesi ve Sağlık Bakanlığı Koronavir&uuml;s Bilim Kurulu &Uuml;yesi Prof. Dr. Rahmet G&uuml;ner, 2020&#39;yi yoğun &ccedil;alışmayla ge&ccedil;irdiklerini, toplum sağlığının korunması i&ccedil;in &ccedil;abaladıklarını belirtti.</p> <p>Kovid-19&#39;la m&uuml;cadele tedbirlerine uyulmadığı ve hasta sayısının arttığı zamanların kendileri i&ccedil;in yıpratıcı olduğunu dile getiren G&uuml;ner, &quot;O g&uuml;nleri hi&ccedil;bir şekilde tekrar yaşamayı istemiyoruz. Kimi zaman hastalarınızla ilgili olumsuz sonu&ccedil;larla karşılaştığınızda karamsarlığa kapılıyorsunuz, sonra tedbirlere uyulmadığını g&ouml;rd&uuml;ğ&uuml;n&uuml;zde hastanede sıkıntı &ccedil;eken o hastayı d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yorsunuz. Kişilerin, o ger&ccedil;ekle y&uuml;z y&uuml;ze gelmesini ve korunmasını istiyorsunuz.&quot; diye konuştu.</p> <p>G&uuml;ner, Kovid-19 vaka ve hasta sayılarının artmaması i&ccedil;in tedbirlere titizlikle uyulması gerektiğini vurgulayarak, &quot;Kişilerin kurallara uymalarını arzu ediyoruz ama bu noktada sesimiz gitmiyor gibi hissettiğimiz zamanlar oluyor.&quot; ifadelerini kullandı.</p> <p>Salgın nedeniyle kendisinin de ge&ccedil;en yıl bayramlarda annesi ve babasını ziyaret edemediğini s&ouml;yleyen G&uuml;ner, &quot;Bu onların sağlığı i&ccedil;in diyerek, g&uuml;nlerimi avutarak ge&ccedil;irdim.&quot; dedi.</p> <h3>&quot;Devletimiz &ouml;nerdiğimiz hemen her uygulamayı kullanıma soktu&quot;</h3> <p>Gazi &Uuml;niversitesi Tıp Fak&uuml;ltesi Dekanı ve Sağlık Bakanlığı Toplum Bilimleri Kurulu &Uuml;yesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, Kovid-19 s&uuml;recinin başından itibaren eğitime ara verilmesi, yurt dışından u&ccedil;uşların ve şehirler arası ulaşımın kısıtlanması gibi bir&ccedil;ok uygulamanın bilim kurulunun &ouml;nerileri doğrultusunda hayata ge&ccedil;irildiğini s&ouml;yledi.</p> <p>Devletin, T&uuml;rkiye&#39;deki bilim insanlarına g&uuml;veninin, salgınla m&uuml;cadelenin bilim kurulunun tavsiyeleriyle s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lmesini sağladığına değinen İlhan, &quot;Devletimiz &ouml;nerdiğimiz hemen her uygulamayı kullanıma soktu. Yine iyi bir takip sistemi kurulması, sahada filyasyonla koronavir&uuml;s m&uuml;cadelesinin s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lmesi gibi uygulamalar da hayata ge&ccedil;irildi. Keza yılbaşıyla ilgili kısıtlamayı &ouml;nerdik, devletimiz uygulamaya soktu.&quot; bilgisini paylaştı.</p> <p>İlhan, bilim kurulu &uuml;yelerinin, kısıtlamaların ne zaman kaldırılacağına ve aşılamanın hangi gruplardan başlayacağına ilişkin tavsiyelerinin de dikkate alındığını vurguladı.</p> <p>Bu durumun, bilimin, topluma faydasını ortaya koyduğunu aktaran İlhan, &quot;&Ccedil;&uuml;nk&uuml; bilim ya da bilim insanı, topluma fayda sağladığı d&uuml;zeyde var oluyor. Yoksa bir s&uuml;r&uuml; makale yazmamız, d&uuml;nyada bir s&uuml;r&uuml; atıf almamız bence ikincil bir fayda. En &ccedil;ok toplum faydası nasıl sağlanır, bilim toplumun lehine nasıl kullanılır buna bakmak gerekiyor.&quot; a&ccedil;ıklamasında bulundu.</p> <p>Kovid-19&#39;la m&uuml;cadele s&uuml;recinde bilim kurullarında yer almayan ama aşı geliştirmede, koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerinde ciddi &ccedil;alışmalar y&uuml;r&uuml;ten bilim insanlarının olduğuna işaret eden İlhan, ş&ouml;yle konuştu:</p> <p>&quot;Bu &ccedil;alışmalar sonucunda T&uuml;rkiye&#39;de vefat sayısı ve sahada bulaş bu kadar azaltıldı. T&uuml;m sağlık &ccedil;alışanları i&ccedil;in bu s&ouml;zleri s&ouml;ylemek daha doğru olacaktır. Sahada koronavir&uuml;s bulaşının engellenmesinde, hastanede koronavir&uuml;s tedavisinde temizlik g&ouml;revlisinden, g&uuml;venlik g&ouml;revlisine, hemşireden sağlık teknisyenine, doktordan &ouml;ğretim &uuml;yesine kadar herkesin ortak &ccedil;abasıyla s&uuml;reci bu şekilde y&ouml;netebildik.&quot;</p> <p>İlhan, 2021&#39;de Kovid-19 salgınının geride kalmasını ve bilimsel &ccedil;alışmaları farklı alanlara y&ouml;nlendirmeyi diledikleri belirterek, &quot;G&ouml;z&uuml;ken o ki T&uuml;rkiye&#39;deki bilim insanlarının hem &uuml;lkedeki hem de d&uuml;nyadaki bilime yaptıkları katkılar unutulmayacak. Hatta T&uuml;rkiye&#39;deki sağlık hizmetlerinin, bilimsel faaliyetlerin ne denli başarılı olduğu d&uuml;nyaya duyurulmuş oldu.&quot; değerlendirmesini yaptı.</p> <p>Artık vatandaşların hasta olduklarında ABD, İngiltere, İsvi&ccedil;re gibi &uuml;lkelere gitmeyi d&uuml;ş&uuml;nmediklerine dikkati &ccedil;eken İlhan, ş&ouml;yle konuştu:</p> <p>&quot;Vatandaşlar, &#39;hasta olursa başka &uuml;lkede başına bir şey gelmesin&#39; diye seyahat erteleyen, bir yere gitmeyen, tedavilerini T&uuml;rkiye&#39;de olmayı tercih eder hale geldiler. Burada T&uuml;rkiye&#39;de geliştirilen bilimsel stratejinin, birinci basamakta en &uuml;cra yerdeki vatandaşın koronavir&uuml;s taramasının yapılmasından tutun, &uuml;niversite ve şehir hastanelerinde en ileri tetkik, tedavi olanaklarının sağlanmasına kadar varan s&uuml;re&ccedil;te sunulan sağlık hizmetinin katkısının b&uuml;y&uuml;k olduğunu s&ouml;ylemek gerekiyor.&quot;</p>
Sağlık Bakanı Koca başkanlığında geçen yıl 59 kez toplanan Koronavirüs Bilim Kurulu ve Toplum Bilimleri Kurulu üyelerinin tavsiyeleri, salgınla mücadele tedbirleri ve izlenecek yol haritasının belirlenmesinde etkin rol oynadı.
<p>&Ccedil;in&#39;in Vuhan kentinde Aralık 2019&#39;da ortaya &ccedil;ıkan&nbsp;yeni tip koronavir&uuml;s&uuml;n (Kovid-19), d&uuml;nyaya yayılmaya başlamasının ardından, salgınla m&uuml;cadele tedbirlerinin belirlenmesi amacıyla vir&uuml;s T&uuml;rkiye&#39;de g&ouml;r&uuml;lmeden &ouml;nce Sağlık Bakanlığı tarafından 10 Ocak 2020&#39;de&nbsp;Koronavir&uuml;s Bilim Kurulu&nbsp;oluşturuldu.</p> <p>Kurulda, enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji, &ccedil;ocuk enfeksiyon hastalıkları, halk sağlığı, g&ouml;ğ&uuml;s hastalıkları, yoğun bakım, anesteziyoloji ve reanimasyon, acil tıp, tıbbi mikrobiyoloji alanlarından &ouml;ğretim &uuml;yeleri ile Y&uuml;ksek&ouml;ğretim Kurulu ve Sağlık Bakanlığı y&ouml;neticileri yer aldı.</p> <p>Salgın s&uuml;recinin toplum &uuml;zerindeki psikolojik etkilerinin araştırılması ve halk sağlığı &ccedil;alışmalarına destek sağlanması amacıyla 7 Haziran 2020&#39;de&nbsp;Toplum Bilimleri Kurulu&nbsp;oluşturuldu.</p> <p>Bu kurulda sosyoloji, psikoloji, iletişim, psikiyatri, halk sağlığı ve tıp tarihi alanlarında &ouml;ğretim &uuml;yeleri ile Sağlık Bakanlığı y&ouml;neticileri bulundu.</p> <p>Bakan Koca&#39;nın başkanlığında ge&ccedil;en yıl 59 kez toplanan bilim kurullarınca Kovid-19&#39;la m&uuml;cadelede izlenecek yol haritasının belirlenmesine y&ouml;nelik &ccedil;alışmalar yapılırken, kurul &uuml;yeleri medya aracılığıyla vatandaşların doğru bilgilendirilmesi g&ouml;revini de &uuml;stlendi.</p> <h3>Kovid-19 rehberi hazırlandı</h3> <p>Ge&ccedil;en yıl bir&ccedil;ok &ouml;nemli kararın alınmasında etkin rol oynayan Bilim Kurulu &uuml;yeleri, &ccedil;eşitli &uuml;lkelerden T&uuml;rkiye&#39;ye u&ccedil;uşların durdurulması, yurt dışından gelenlerin 14 g&uuml;n karantinada tutulması, sokağa &ccedil;ıkma kısıtlaması uygulanması, eğitime ara verilmesi, otel, kafe, restoran, yurt, huzurevi ve benzeri yerlerde &ccedil;eşitli tedbirlerin uygulanması gibi tavsiyelerde bulundu.</p> <p>Kurulun &ccedil;alışmaları sonucunda, &ouml;zellikle sağlık &ccedil;alışanlarının Kovid-19 hakkında bilgilendirilmesi amacıyla oluşturulan &quot;2019-nCoV Hastalığı Rehberi&quot;, 14 Ocak 2020&#39;de Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlandı.</p> <p>Rehberde, &quot;enfeksiyona ilişkin genel bilgiler&quot;, &quot;vaka tanımı ve vaka y&ouml;netimi&quot;, &quot;enfeksiyon kontrol&uuml; ve izolasyon&quot;, &quot;hasta bakımı ve tedavisi&quot;, &quot;vaka g&ouml;r&uuml;len &uuml;lkelere gidecek kişilerin yapması gerekenler&quot; gibi b&ouml;l&uuml;mler yer aldı.</p> <h3>&Ccedil;in&#39;in Vuhan kentindeki T&uuml;rk vatandaşları T&uuml;rkiye&#39;ye getirildi</h3> <p>&Ccedil;inli bir havayolu firması tarafından yapılan Vuhan-İstanbul u&ccedil;uşları 22 Ocak 2020&#39;de durduruldu.</p> <p>Bilim Kurulu&#39;nun tavsiyesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan&#39;ın talimatı doğrultusunda, Vuhan kentindeki T&uuml;rk vatandaşlarını T&uuml;rkiye&#39;ye getirecek, ambulansa d&ouml;n&uuml;şt&uuml;r&uuml;len askeri kargo u&ccedil;ağı, 31 Ocak 2020&#39;de Etimesgut Askeri Havaalanı&#39;ndan &Ccedil;in&#39;e hareket etti.</p> <p>Bu kapsamda Vuhan kentinden tahliye edilen 42 kişiyi taşıyan u&ccedil;ak, 1 Şubat 2020&#39;de Etimesgut Havaalanı&#39;na indi.</p> <h3>&Ccedil;in&#39;den gelen t&uuml;m u&ccedil;uşlar durduruldu</h3> <p>Bilim Kurulu&#39;nun &ouml;nerisiyle 5 Şubat 2020&#39;den itibaren &Ccedil;in&#39;den gelen t&uuml;m u&ccedil;uşlar durduruldu.</p> <p>Aktif olan 19 uluslararası hava limanında yurt dışından gelen b&uuml;t&uuml;n yolculara 6 Şubat 2020&#39;den itibaren termal kamera kontrol&uuml; başlatıldı.</p> <h3>T&uuml;rkiye-İran hudut kapıları kapatıldı</h3> <p>Vir&uuml;s&uuml;n İran&#39;da da g&ouml;r&uuml;lmesi &uuml;zerine sınırda da gerekli tedbirler alındı. Bu kapsamda, 23 Şubat&#39;ta T&uuml;rkiye ile İran arasındaki kara hudut kapıları saat 17.00 itibarıyla kapatıldı.</p> <p>İran&#39;daki Kovid-19 salgınının ardından İ&ccedil;işleri Bakanlığınca 81 ile &quot;hudut kapılarında alınması gereken tedbirler&quot; ile ilgili genelge g&ouml;nderildi.</p> <p>Ayrıca, İran&#39;daki T&uuml;rk vatandaşları 25 Şubat 2020&#39;de T&uuml;rkiye&#39;ye getirildi.</p> <h3>&Ouml;ğrencilere y&ouml;nelik bilgilendirmeler yapıldı</h3> <p>Bunun yanı sıra tedbirler kapsamında, Milli Eğitim Bakanlığı, Y&uuml;ksek&ouml;ğretim Kurulu ve Kredi Yurtlar Kurumuna &Ccedil;in&#39;den gelmesi muhtemel &ouml;ğrencilere y&ouml;nelik bilgilendirmeler yapıldı.</p> <p>K&uuml;lt&uuml;r ve Turizm Bakanlığı, &uuml;zerinden turizm b&ouml;lgeleri ve tur operat&ouml;rlerine y&ouml;nelik alınması gereken &ouml;nlemler aktarıldı.</p> <p>Ayrıca, halka y&ouml;nelik kolay anlaşılabilir sunumlar hazırlandı, bu ama&ccedil;la sosyal medya etkin olarak kullanıldı.</p> <h3>&Uuml;lkede ilk Kovid-19 vakasının g&ouml;r&uuml;lmesinden sonraki tedbirler</h3> <p>Bakan Koca, 11 Mart 2020&#39;de T&uuml;rkiye&#39;de ilk Kovid-19 vakasının g&ouml;r&uuml;ld&uuml;ğ&uuml;n&uuml; a&ccedil;ıkladı. Aynı g&uuml;n yapılan Bilim Kurulu toplantısında alınması gereken tedbirler değerlendirildi.</p> <p>Koca, K&uuml;lt&uuml;r ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ortak basın a&ccedil;ıklamasıyla yeni tedbirleri a&ccedil;ıkladı.</p> <p>Ersoy, otellere, yaz sezonu başlangıcını mart değil nisan sonu olarak planlamalarını &ouml;nerdiklerini bildirdi.</p> <p>Koca&#39;nın yanı sıra Adalet Bakanı Abdulhamit G&uuml;l ile d&ouml;nemin Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turan&#39;ın da katıldığı 13 Mart 2020&#39;deki Koronavir&uuml;s Bilim Kurulu toplantısının ardından ilave tedbirler a&ccedil;ıklandı.</p> <p>Bu &ccedil;er&ccedil;evede, hastanelerde ziyaret kısıtlaması yapıldı. İla&ccedil;larını raporla alan yaşlılar ve kronik hastalığı olanların rapor s&uuml;resi dolduğunda hastaneye tekrar başvurmadan ilacını doğrudan alabilmesi konusunda Aile, &Ccedil;alışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile d&uuml;zenleme yapıldı.</p> <p>Mart ve nisanda d&uuml;zenlenecek ulusal ve uluslararası bilimsel a&ccedil;ık ya da kapalı toplantı, kongre, konferans gibi etkinlikler ge&ccedil;ici s&uuml;reyle ertelendi. Vatandaşların yurt dışına kesinlikle &ccedil;ıkmaması konusunda uyarı yapıldı.</p> <p>Hastalık belirtisi olanların ceza infaz kurumlarına alınmaması kararı verildi. Bu kişilerin sağlık muayenesinden ge&ccedil;irilip tedavileri yapıldıktan sonra ceza infaz kurumuna alınması kararlaştırıldı. Cezaevleri g&ouml;r&uuml;şleri 2 hafta s&uuml;reyle ertelendi.</p> <p>Alo 184 Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi (SABİM) Hattı&#39;nın koronavir&uuml;sle ilgili bilgi verecek bir hatta d&ouml;n&uuml;şt&uuml;r&uuml;lmesi kararlaştırıldı.</p> <p>U&ccedil;uş yasağı kapsamına Almanya, Fransa, İspanya, Norve&ccedil;, Danimarka, Bel&ccedil;ika, Avusturya, İsve&ccedil; ve Hollanda eklendi.</p> <h3>65 yaş ve &uuml;st&uuml;ndekilere y&ouml;nelik kısıtlama</h3> <p>Kovid-19 ile m&uuml;cadele kapsamında 22 Mart 2020&#39;de gece yarısından itibaren 65 yaş ve &uuml;st&uuml;ndekiler ile kronik rahatsızlığı bulunanların ikametlerinden dışarı &ccedil;ıkmaları, park, bah&ccedil;e gibi a&ccedil;ık alanlarda dolaşmaları kısıtlandı.</p> <p>Koronavir&uuml;s Bilim Kurulu &uuml;yeleri, 26 Mart 2020&#39;de &Ccedil;inli yetkililer ve bilim insanları ile video konferans y&ouml;ntemiyle g&ouml;r&uuml;şt&uuml;. Toplantıda, hastalığın seyri, bilinen &ouml;zellikleri, yaş gruplarındaki etkileri, hastalığa &ouml;zel semptomlar, tanı y&ouml;ntemleri, tedavi protokolleri, aşı &ccedil;alışmaları, iyileşen hastaların durumu gibi konular ele alındı.</p> <h3>30 b&uuml;y&uuml;kşehir ile Zonguldak istisnalar haricinde ara&ccedil; giriş &ccedil;ıkışına kapatıldı</h3> <p>Bakan Koca, 28 Mart 2020&#39;deki Koronavir&uuml;s Bilim Kurulu toplantısının ardından yaptığı a&ccedil;ıklamada, vaka artışının &ouml;n&uuml;ne ge&ccedil;ilmesine y&ouml;nelik kurulun tavsiyelerinin Cumhurbaşkanı Erdoğan&#39;a iletildiğini a&ccedil;ıkladı.</p> <p>Erdoğan, 3 Nisan 2020&#39;de Kovid-19&#39;la m&uuml;cadeledeki yeni tedbirleri a&ccedil;ıkladı. Bu kapsamda, 30 b&uuml;y&uuml;kşehir ile akciğer rahatsızlıklarının sık g&ouml;r&uuml;ld&uuml;ğ&uuml; Zonguldak ili, istisnalar haricinde ara&ccedil; giriş &ccedil;ıkışına kapatıldı.</p> <p>Gece yarısından itibaren 1 Ocak 2000 ve &uuml;st&uuml; tarihli doğumluların t&uuml;m il ve il&ccedil;elerde sokağa &ccedil;ıkmaları kısıtlandı.</p> <p>İ&ccedil;işleri Bakanlığınca 10 Nisan 2020&#39;de yayımlanan genelgeyle gece yarısından itibaren hafta sonu boyunca Kovid-19&#39;la m&uuml;cadele kapsamında 30 b&uuml;y&uuml;kşehir ile Zonguldak&#39;ta sokağa &ccedil;ıkma kısıtlamasına gidileceği a&ccedil;ıklandı.</p> <p>Koronavir&uuml;s Bilim Kurulu&#39;nun tavsiyeleri doğrultusunda Mayıs 2020&#39;den itibaren, iş yerlerinde alınacak tedbirlere y&ouml;nelik 88 ana sekt&ouml;rle ilgili &quot;Kovid-19 Salgın Y&ouml;netimi ve &Ccedil;alışma Rehberi&quot; hazırlandı. Rehber, Haziran 2020 boyunca g&uuml;ncellendi.</p> <p>Cumhurbaşkanı Erdoğan, Tarabya&#39;daki Huber K&ouml;şk&uuml;&#39;nde 18 Mayıs 2020&#39;de video konferans y&ouml;ntemiyle d&uuml;zenlenen Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısı&#39;nın ardından Kovid-19 ile ilgili yeni tedbirler a&ccedil;ıkladı.</p> <p>Erdoğan, arife g&uuml;n&uuml;nden Ramazan Bayramı&#39;nın son g&uuml;n&uuml;ne kadar, 23, 24, 25 ve 26 Mayıs&#39;ta 81 ilde sokağa &ccedil;ıkma kısıtlaması uygulanacağını bildirdi.</p> <h3>Toplum Bilimleri Kurulu ilk toplantısını ger&ccedil;ekleştirdi</h3> <p>Kovid-19 salgınında sosyoloji, iletişim, psikoloji, din sosyolojisi, istatistik gibi alanlarda &ccedil;alışacak Toplum Bilimleri Kurulu, ilk toplantısını 8 Haziran 2020&#39;de Sağlık Bakanı Fahrettin Koca&#39;nın başkanlığında video konferans y&ouml;ntemiyle yaptı.</p> <p>Bakan Koca, &quot;Bu yeni aşamada, salgına karşı kolektif davranış paydasının, ana motivasyon unsurunun irdelenmesine ihtiya&ccedil; duyuyoruz. Toplum Bilimleri Kurulu, tavsiye kararları alacak, gerektiğinde kamuoyu ile bu kararlar paylaşılacaktır.&quot; değerlendirmesinde bulundu.</p> <h3>Normalleşme s&uuml;reci</h3> <p>Erdoğan, Tarabya&#39;daki Huber K&ouml;şk&uuml;&#39;nde 28 Mayıs 2020&#39;de video konferans y&ouml;ntemiyle d&uuml;zenlenen Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısı&#39;nın ardından yaptığı a&ccedil;ıklamada, normalleşme planına ilişkin kararları a&ccedil;ıkladı.</p> <p>Aylara yayılarak uygulanacak plan kapsamında, idari izinde bulunan veya esnek &ccedil;alışma sistemine dahil olan kamu personelinin 1 Haziran 2020 itibarıyla normal mesaiye başlaması, şehirler arası seyahat sınırlamasının 1 Haziran 2020&#39;den itibaren tamamıyla kaldırılmasının arasında bulunduğu kararlar duyuruldu.</p> <h3>Vaka sayılarının artmasıyla kasım ve aralıkta tedbirler sıkılaştırıldı</h3> <p>Kovid-19 vaka sayılarının artmasıyla Koronavir&uuml;s Bilim Kurulunca kasım ve aralıkta tedbirler sıkılaştırılması tavsiyesinde bulunuldu.</p> <p>Cumhurbaşkanı Erdoğan, 17 Kasım 2020&#39;de Cumhurbaşkanlığı K&uuml;lliyesi&#39;ndeki Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısı&#39;nın ardından Kovid-19 ile m&uuml;cadeleye y&ouml;nelik yeni tedbirleri a&ccedil;ıkladı.</p> <p>Bunlar arasında, hafta sonları tedarik ve &uuml;retim zincirleri aksamayacak şekilde 10.00 ile 20.00 saatleri arası dışında sokağa &ccedil;ıkma kısıtlaması uygulanması, ara tatilde olan okullardaki eğitim &ouml;ğretimin yıl sonuna kadar &ccedil;evrim i&ccedil;i olarak s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lmesi, alışveriş merkezleri, marketler, berber ve kuaf&ouml;rler gibi işletmelerin &ccedil;alışma s&uuml;relerinin saat 10.00 ile 20.00 arası olarak sınırlandırılması gibi kararlar yer aldı.</p> <p>Erdoğan, 30 Kasım 2020&#39;deki Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısı&#39;nın ardından da salgınla m&uuml;cadelede 1 Aralık&#39;tan itibaren ge&ccedil;erli olacak tedbirleri a&ccedil;ıkladı. Bu kapsamda, hafta i&ccedil;i 21.00-05.00 saatlerinde, hafta sonu cuma 21.00&#39;den pazartesi 05.00&#39;e kadar uygulanacak sokağa &ccedil;ıkma kısıtlamasını da i&ccedil;eren tedbirler hayata ge&ccedil;irildi.</p> <p>Ayrıca, Kovid-19 salgınıyla m&uuml;cadele kapsamında &uuml;lke genelinde 31 Aralık Perşembe saat 21.00&#39;den 4 Ocak Pazartesi saat 05.00&#39;e kadar sokağa &ccedil;ıkma kısıtlaması uygulandı.</p> <h3>&quot;O g&uuml;nleri tekrar yaşamayı istemiyoruz&quot;</h3> <p>Ankara Şehir Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği &Ouml;ğretim &Uuml;yesi ve Sağlık Bakanlığı Koronavir&uuml;s Bilim Kurulu &Uuml;yesi Prof. Dr. Rahmet G&uuml;ner, 2020&#39;yi yoğun &ccedil;alışmayla ge&ccedil;irdiklerini, toplum sağlığının korunması i&ccedil;in &ccedil;abaladıklarını belirtti.</p> <p>Kovid-19&#39;la m&uuml;cadele tedbirlerine uyulmadığı ve hasta sayısının arttığı zamanların kendileri i&ccedil;in yıpratıcı olduğunu dile getiren G&uuml;ner, &quot;O g&uuml;nleri hi&ccedil;bir şekilde tekrar yaşamayı istemiyoruz. Kimi zaman hastalarınızla ilgili olumsuz sonu&ccedil;larla karşılaştığınızda karamsarlığa kapılıyorsunuz, sonra tedbirlere uyulmadığını g&ouml;rd&uuml;ğ&uuml;n&uuml;zde hastanede sıkıntı &ccedil;eken o hastayı d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yorsunuz. Kişilerin, o ger&ccedil;ekle y&uuml;z y&uuml;ze gelmesini ve korunmasını istiyorsunuz.&quot; diye konuştu.</p> <p>G&uuml;ner, Kovid-19 vaka ve hasta sayılarının artmaması i&ccedil;in tedbirlere titizlikle uyulması gerektiğini vurgulayarak, &quot;Kişilerin kurallara uymalarını arzu ediyoruz ama bu noktada sesimiz gitmiyor gibi hissettiğimiz zamanlar oluyor.&quot; ifadelerini kullandı.</p> <p>Salgın nedeniyle kendisinin de ge&ccedil;en yıl bayramlarda annesi ve babasını ziyaret edemediğini s&ouml;yleyen G&uuml;ner, &quot;Bu onların sağlığı i&ccedil;in diyerek, g&uuml;nlerimi avutarak ge&ccedil;irdim.&quot; dedi.</p> <h3>&quot;Devletimiz &ouml;nerdiğimiz hemen her uygulamayı kullanıma soktu&quot;</h3> <p>Gazi &Uuml;niversitesi Tıp Fak&uuml;ltesi Dekanı ve Sağlık Bakanlığı Toplum Bilimleri Kurulu &Uuml;yesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, Kovid-19 s&uuml;recinin başından itibaren eğitime ara verilmesi, yurt dışından u&ccedil;uşların ve şehirler arası ulaşımın kısıtlanması gibi bir&ccedil;ok uygulamanın bilim kurulunun &ouml;nerileri doğrultusunda hayata ge&ccedil;irildiğini s&ouml;yledi.</p> <p>Devletin, T&uuml;rkiye&#39;deki bilim insanlarına g&uuml;veninin, salgınla m&uuml;cadelenin bilim kurulunun tavsiyeleriyle s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lmesini sağladığına değinen İlhan, &quot;Devletimiz &ouml;nerdiğimiz hemen her uygulamayı kullanıma soktu. Yine iyi bir takip sistemi kurulması, sahada filyasyonla koronavir&uuml;s m&uuml;cadelesinin s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lmesi gibi uygulamalar da hayata ge&ccedil;irildi. Keza yılbaşıyla ilgili kısıtlamayı &ouml;nerdik, devletimiz uygulamaya soktu.&quot; bilgisini paylaştı.</p> <p>İlhan, bilim kurulu &uuml;yelerinin, kısıtlamaların ne zaman kaldırılacağına ve aşılamanın hangi gruplardan başlayacağına ilişkin tavsiyelerinin de dikkate alındığını vurguladı.</p> <p>Bu durumun, bilimin, topluma faydasını ortaya koyduğunu aktaran İlhan, &quot;&Ccedil;&uuml;nk&uuml; bilim ya da bilim insanı, topluma fayda sağladığı d&uuml;zeyde var oluyor. Yoksa bir s&uuml;r&uuml; makale yazmamız, d&uuml;nyada bir s&uuml;r&uuml; atıf almamız bence ikincil bir fayda. En &ccedil;ok toplum faydası nasıl sağlanır, bilim toplumun lehine nasıl kullanılır buna bakmak gerekiyor.&quot; a&ccedil;ıklamasında bulundu.</p> <p>Kovid-19&#39;la m&uuml;cadele s&uuml;recinde bilim kurullarında yer almayan ama aşı geliştirmede, koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerinde ciddi &ccedil;alışmalar y&uuml;r&uuml;ten bilim insanlarının olduğuna işaret eden İlhan, ş&ouml;yle konuştu:</p> <p>&quot;Bu &ccedil;alışmalar sonucunda T&uuml;rkiye&#39;de vefat sayısı ve sahada bulaş bu kadar azaltıldı. T&uuml;m sağlık &ccedil;alışanları i&ccedil;in bu s&ouml;zleri s&ouml;ylemek daha doğru olacaktır. Sahada koronavir&uuml;s bulaşının engellenmesinde, hastanede koronavir&uuml;s tedavisinde temizlik g&ouml;revlisinden, g&uuml;venlik g&ouml;revlisine, hemşireden sağlık teknisyenine, doktordan &ouml;ğretim &uuml;yesine kadar herkesin ortak &ccedil;abasıyla s&uuml;reci bu şekilde y&ouml;netebildik.&quot;</p> <p>İlhan, 2021&#39;de Kovid-19 salgınının geride kalmasını ve bilimsel &ccedil;alışmaları farklı alanlara y&ouml;nlendirmeyi diledikleri belirterek, &quot;G&ouml;z&uuml;ken o ki T&uuml;rkiye&#39;deki bilim insanlarının hem &uuml;lkedeki hem de d&uuml;nyadaki bilime yaptıkları katkılar unutulmayacak. Hatta T&uuml;rkiye&#39;deki sağlık hizmetlerinin, bilimsel faaliyetlerin ne denli başarılı olduğu d&uuml;nyaya duyurulmuş oldu.&quot; değerlendirmesini yaptı.</p> <p>Artık vatandaşların hasta olduklarında ABD, İngiltere, İsvi&ccedil;re gibi &uuml;lkelere gitmeyi d&uuml;ş&uuml;nmediklerine dikkati &ccedil;eken İlhan, ş&ouml;yle konuştu:</p> <p>&quot;Vatandaşlar, &#39;hasta olursa başka &uuml;lkede başına bir şey gelmesin&#39; diye seyahat erteleyen, bir yere gitmeyen, tedavilerini T&uuml;rkiye&#39;de olmayı tercih eder hale geldiler. Burada T&uuml;rkiye&#39;de geliştirilen bilimsel stratejinin, birinci basamakta en &uuml;cra yerdeki vatandaşın koronavir&uuml;s taramasının yapılmasından tutun, &uuml;niversite ve şehir hastanelerinde en ileri tetkik, tedavi olanaklarının sağlanmasına kadar varan s&uuml;re&ccedil;te sunulan sağlık hizmetinin katkısının b&uuml;y&uuml;k olduğunu s&ouml;ylemek gerekiyor.&quot;</p>
Habere ifade bırak !
Habere ait etiket tanımlanmamış.
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve haber111.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.