Sincar operasyonu ne kadar yakın?

GÜNDEM (AA) - Anadolu Ajansı | 25.01.2021 - 15:29, Güncelleme: 27.10.2022 - 05:59
 

Sincar operasyonu ne kadar yakın?

Milli Savunma Bakanı Akar’ın Erbil ziyareti kapsamındaki yoğun temasları ve sonrasında verilen mesajlar, Türkiye’nin uzun süredir “ikinci Kandil” olmasına izin verilmeyeceğini söylediği Sincar’a yeni operasyonun elinin kulağında olduğunu gösterdi.
<p>T&uuml;rkiye ile Irak arasında son d&ouml;nemde artan diplomatik ziyaretlerin bir par&ccedil;ası olarak Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar&rsquo;ın Irak&rsquo;ın başkenti Bağdat ve Irak K&uuml;rt B&ouml;lgesel Y&ouml;netimi&rsquo;nin (IKBY) başkenti Erbil&rsquo;e yaptığı ziyaretler kapsamındaki yoğun temasları sırasında ve sonrasında verilen mesajlar, T&uuml;rkiye&rsquo;nin uzun s&uuml;redir &ldquo;ikinci Kandil&rdquo; olmasına izin verilmeyeceğini s&ouml;ylediği Sincar&rsquo;a y&ouml;nelik yeni operasyonun elinin kulağında olduğunu g&ouml;sterdi. Peki, idari olarak Irak&rsquo;ın Musul vilayetine bağlı olmasına rağmen IKBY ile tartışmalı b&ouml;lge kabul edilen ve ter&ouml;r &ouml;rg&uuml;t&uuml; DEAŞ&rsquo;ın 2014&rsquo;teki işgalinden sonra ter&ouml;r &ouml;rg&uuml;t&uuml; PKK&rsquo;nın ve İran yanlısı Iraklı milis gruplarının g&uuml;d&uuml;m&uuml;ne giren Sincar&rsquo;a y&ouml;nelik T&uuml;rkiye&rsquo;nin yeni operasyonu ne kadar yakın, Bağdat ve Erbil bu operasyona nasıl bakar?</p> <h3>Ankara-Bağdat ekseninde artan askeri işbirliği</h3> <p>Akar&rsquo;ın Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar G&uuml;ler ile birlikte 18 Ocak&rsquo;ta başladığı Irak ziyaretlerinde, 36 saat i&ccedil;inde Bağdat ile Erbil&rsquo;de sekiz &uuml;st d&uuml;zey g&ouml;r&uuml;şme ger&ccedil;ekleştirmesi, bu ziyaretin Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi&rsquo;nin beraberindeki kalabalık heyetle Ankara&rsquo;ya yaptığı ziyaretten yaklaşık bir ay sonraya denk gelmesi tesad&uuml;f değil. Zira Akar&rsquo;ın Ağustos 2020&rsquo;de yapılması planlanan ziyaretinin, Irak makamlarınca, Dohuk&rsquo;ta iki Iraklı sınır muhafızının T&uuml;rkiye&rsquo;nin İHA saldırısında hayatını kaybettiğinin belirtilmesi &uuml;zerine iptal edildiği a&ccedil;ıklanmıştı. Kazımi&rsquo;nin Ankara ziyareti ve akabinde 28 Aralık&rsquo;ta Irak Savuma Bakanı Cuma Annad Sadun&rsquo;un Akar&rsquo;ın davetlisi olarak Ankara&rsquo;ya gelmesinin ardından gecikmeli olarak yapılan Irak ziyaretinin, Ankara ile Bağdat arasındaki askeri/g&uuml;venlik eksenli s&ouml;z konusu sorunların &ccedil;&ouml;z&uuml;ld&uuml;ğ&uuml;ne işaret ettiği s&ouml;ylenebilir.</p> <p>&nbsp;</p> <p>Akar&rsquo;ın Irak&rsquo;taki g&ouml;r&uuml;şmelerinin ardından, Ankara-Bağdat-Erbil hattında mevcut siyasi ve ekonomik ilişkilerin yanı sıra ter&ouml;rle m&uuml;cadele ve istihbarat paylaşımı gibi askeri konularda da işbirliğinin gelişeceği &ouml;ng&ouml;r&uuml;lebilir. Nitekim Akar&rsquo;ın ziyarete ilişkin a&ccedil;ıklamasındaki &ldquo;&Ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki d&ouml;nemde uygun mekanizmaları kurmak suretiyle T&uuml;rkiye-Irak, T&uuml;rkiye-Erbil arasındaki işbirliği ter&ouml;rle m&uuml;cadele konusunda &ccedil;ok &ouml;nemli birtakım gelişmelere sebep olabilecek&rdquo; ifadeleri, tarafların Ankara&rsquo;nın uzun s&uuml;redir Irak sınırları i&ccedil;inde PKK&rsquo;ya y&ouml;nelik y&uuml;r&uuml;tt&uuml;ğ&uuml; operasyonlara rıza g&ouml;sterdiği şeklinde okunabileceği gibi, s&ouml;z konusu operasyonların genişleyeceğine ve bu operasyonlara Bağdat ve Erbil&rsquo;in de belirli d&uuml;zeylerde iştirak edeceğine işaret ettiğine dair yorumlara da yol a&ccedil;tı.</p> <p><img alt="" src="https://www.aa.com.tr/uploads/userFiles/52f7c4d2-852f-4a9e-b343-be9ef8b66754/20212F012Fakar_irak_ziyaret.jpg" style="border-style:none; box-sizing:border-box; max-width:100; vertical-align:middle" /><br /> <em>Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar,&nbsp;</em><em>Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar G&uuml;ler ile&nbsp;</em><em>Erbil&#39;de Irak K&uuml;rt B&ouml;lgesel Y&ouml;netimi (IKBY) Başkanı Ne&ccedil;irvan Barzani ile g&ouml;r&uuml;şt&uuml; (AA Arşiv: 21.01.2021)</em></p> <p>&Ouml;zellikle Bağdat ile Erbil arasında Ekim ayında Birleşmiş Milletler (BM) g&ouml;zetiminde imzalanan ve ABD, Almanya, İngiltere ve T&uuml;rkiye&rsquo;nin desteklediği Sincar anlaşmasının uygulanması ve anlaşma kapsamında PKK&rsquo;nın Sincar&rsquo;daki varlığının sonlandırılması konusunda yaşanan gecikmelerin vurgulandığı bu ziyaretler, Sincar&rsquo;a y&ouml;nelik yeni operasyonların habercisi olarak okundu.</p> <p>AK Parti S&ouml;zc&uuml;s&uuml; &Ouml;mer &Ccedil;elik&rsquo;in 14 Ocak&rsquo;taki &ldquo;Eğer oradaki Irak y&ouml;netimi bu Sincar&rsquo;daki PKK varlığını ortadan kaldıramıyorsa biz tabii ki onlara yardım etmeye hazırız&rdquo; s&ouml;zleri, Akar&rsquo;ın Irak ziyaretiyle Sincar&rsquo;a operasyon ihtimalinin &ouml;ne &ccedil;ıkması ve ziyaretten kısa bir s&uuml;re sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan&rsquo;ın Sincar&rsquo;ı kastederek &ldquo;Bir gece ansızın gelebiliriz&rdquo; demesi, operasyonun yakın bir zamanda yapılacağı y&ouml;n&uuml;ndeki algıyı g&uuml;&ccedil;lendirdi. Operasyonlar konusunda ortak hareket etme y&ouml;n&uuml;ndeki eğilim, Irak topraklarından T&uuml;rkiye&rsquo;ye y&ouml;nelik tehditlere izin verilmeyeceğini s&ouml;yleyen Irak Başbakanı Kazımi&rsquo;nin Ankara&rsquo;ya yaptığı ziyaretin sonu&ccedil;larından biri olarak okunabileceği gibi, bunda PKK ile son d&ouml;nemde sık&ccedil;a &ccedil;atışma ve gerilimler yaşayan IKBY&rsquo;nin PKK&rsquo;ya ve onun Irak&rsquo;taki varlığına karşı sertleşen s&ouml;yleminin de etkisi olduğu g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor.</p> <h3>Erbil istekli, Bağdat &ccedil;ekimser</h3> <p>&Uuml;zerinden d&ouml;rt ay ge&ccedil;en Sincar anlaşmasının imzalanmasından bu yana PKK ile bir&ccedil;ok kez &ccedil;atışma yaşayan, &ccedil;ok sayıda peşmergesini kaybeden ve (aylık memur maaşlarını dahi &ouml;deyemediği halde) petrol boru hattına PKK&rsquo;nın yaptığı saldırıyla yaklaşık 100 milyon dolar kaybeden IKBY, PKK&rsquo;nın Sincar başta olmak &uuml;zere Irak&rsquo;ın kuzeyinden &ccedil;ıkarılması konusunda hi&ccedil; olmadığı kadar istekli. Buna rağmen, Bağdat&rsquo;ta h&uuml;k&uuml;met ve İran destekli Şii milis grupları arasında yaşanan &ccedil;ekişmeler nedeniyle, merkezi h&uuml;k&uuml;metin anlaşmanın uygulanmasına y&ouml;nelik beklenen yaklaşımı sergilendiğini s&ouml;ylemek zor. Sincar&rsquo;a konuşlandırıldığı belirtilen &uuml;&ccedil; tabur Irak askerine rağmen, hem PKK hem de Haşdi Şabi b&uuml;nyesindeki İran&rsquo;a yakın milis gruplar Sincar anlaşmasını bozarak b&ouml;lgedeki varlığını s&uuml;rd&uuml;r&uuml;rken, Bağdat h&uuml;k&uuml;metinin PKK ve Haşdi Şabi&rsquo;nin b&ouml;lgeden &ccedil;ekilmesi konusundaki isteksizliği ya da iradesizliğine rağmen Sincar&rsquo;a olası bir operasyona katılması ya da bu operasyona a&ccedil;ıktan destek vermesi aşırı bir beklentiye yol a&ccedil;abilir. Zira PKK&rsquo;nın b&ouml;lgedeki yerel g&uuml;&ccedil;lerine Haşdi Şabi tarafından maaş bağlandığı ve Haşdi Şabi&rsquo;nin Irak&rsquo;ta resmi bir g&uuml;&ccedil; olmasına rağmen, &ouml;rg&uuml;t&uuml;n i&ccedil;indeki İran yanlısı fig&uuml;rler ve grupların Bağdat&rsquo;taki h&uuml;k&uuml;metten bağımsız hareket edebildiği ve hatta h&uuml;k&uuml;meti ve başbakanı tehdit ettiği hatırlanacak olursa, Sincar&rsquo;a bir operasyon durumunda, Irak&rsquo;taki karmaşık g&uuml;&ccedil; dengesi bağlamında, denkleme sadece h&uuml;k&uuml;metin değil, Şii milislerin ve bu milisleri destekleyen İran&rsquo;ın da dahil olduğu g&ouml;r&uuml;lebilir.</p> <p>Musul kent merkezine yaklaşık 120 kilometre mesafedeki Sincar, Suriye ve T&uuml;rkiye&rsquo;ye yakınlığı, Suriye&rsquo;nin kuzeyindeki YPG/PKK ile Irak&rsquo;ın kuzeyindeki Kandil b&ouml;lgesi arasında doğal bir koridor imk&acirc;nı sunması ve İran&rsquo;ın Suriye&rsquo;ye erişiminde kritik bir g&uuml;zerg&acirc;h oluşturması a&ccedil;ısından &ouml;nem arz ediyor. Bağdat h&uuml;k&uuml;metinin Sincar&rsquo;daki İran destekli Şii milislerin varlığından ve dolayısıyla İran n&uuml;fuzundan rahatsızlık duymasına rağmen, Irak&rsquo;ın ABD-İran gerilimine sahne olması ve İran destekli Şii milis grupların başta başkent Bağdat olmak &uuml;zere &uuml;lke genelindeki kontrols&uuml;z tutumları ve ABD misyonlarına y&ouml;nelik rutinleşen saldırıları, Bağdat h&uuml;k&uuml;meti i&ccedil;in Sincar&rsquo;ı &ouml;ncelik olmaktan &ccedil;ıkarıyor olabilir. &Ouml;te yandan, rahatsızlık duymalarına rağmen Bağdat ve Erbil&rsquo;in &ccedil;&ouml;z&uuml;m &uuml;retemediği Irak&rsquo;taki PKK varlığına y&ouml;nelik Ankara&rsquo;nın sınır &ouml;tesi operasyonları, Kazımi h&uuml;k&uuml;metinin sık&ccedil;a tekrar ettiği egemenlik s&ouml;ylemine zarar verse de, &uuml;lkenin i&ccedil;inde bulunduğu ekonomi ve altyapı sorunları gibi g&uuml;ndemler nedeniyle ve PKK&rsquo;nın varlığından duyulan rahatsızlıktan &ouml;t&uuml;r&uuml;, T&uuml;rkiye&rsquo;nin operasyonlarına şu an bir tepki g&ouml;sterilememesi bir yana, PKK konusunda Ankara&rsquo;yla belirli &ouml;l&ccedil;&uuml;de benzer bir tutum takınmak zorunda kalınıyor. Zira &uuml;lkedeki PKK varlığı Irak&rsquo;ın egemenliği i&ccedil;in bir tehdit oluştursa da, PKK&rsquo;ya y&ouml;nelik risk algısı T&uuml;rkiye&rsquo;ninkiyle aynı değil. Bu nedenle İran destekli Şii milis gruplarıyla rekabet ve yeniden saldırılarını artıran DEAŞ&rsquo;la m&uuml;cadele, ekonomi ve se&ccedil;im gibi &ouml;ncelikleri varken, PKK kendisiyle &ccedil;atışmadığı s&uuml;rece ve Sincar&rsquo;daki Haşdi Şabi ve İran PKK ile ilişkisinde yeni bir yol benimsemediği s&uuml;rece, Bağdat&rsquo;ın daha aktif bir tutum benimsemesi zor g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor.</p> <h3>Konjonkt&uuml;rel uygunluk</h3> <p>Bu ziyaretten sonra T&uuml;rkiye&rsquo;nin Erbil ve Bağdat&rsquo;ı Sincar&rsquo;daki PKK varlığının bitirilmesi konusunda daha yoğun bir şekilde destekleyeceği ve b&ouml;lgeye y&ouml;nelik operasyonlarını artırarak sahada sonu&ccedil; alıcı politikalara zorlayacağı tahmin edilebilir. Ortak operasyon konusunda &ouml;zellikle Bağdat&rsquo;tan daha &ccedil;ok istihbar&icirc; katkı alınması ihtimal dahilinde. Fakat neredeyse 600 k&ouml;y&uuml; PKK işgali altında bulunan IKBY&rsquo;nin, kendisi i&ccedil;in her ge&ccedil;en g&uuml;n daha b&uuml;y&uuml;k bir tehdide d&ouml;n&uuml;şen PKK&rsquo;ya karşı Ankara ile daha yakın temasta olacağı anlaşılıyor. &Ouml;zellikle ziyaret esnasında ilk kez T&uuml;rkiye&rsquo;nin bir genelkurmay başkanının, eski IKBY Başkanı ve KDP lideri Mesut Barzani&rsquo;nin babası Mustafa Barzani&rsquo;nin fotoğrafının &ouml;n&uuml;nde ve IKBY bayrağının bulunduğu bir ortamda g&ouml;r&uuml;nt&uuml; vermesi, TSK&rsquo;nın geleneksel tutumuna aykırı bir g&ouml;r&uuml;nt&uuml; olarak yorumlandığı gibi, bu durum IKBY ile PKK karşıtlığında gelinen ortaklığın seviyesini ve bu ortaklığın &ouml;ncelediğini de g&ouml;steriyor. Nitekim Akar&rsquo;ın IKBY&rsquo;ye atıfla &ldquo;Bu konuda &ouml;zellikle b&ouml;lgesel y&ouml;netimin iradesinin &ccedil;ok değerli, anlamlı ve saygıdeğer olduğunun da altını &ccedil;izerek belirtmek istiyorum&rdquo; demesi, halihazırda PKK&rsquo;ya ve &ouml;rg&uuml;t&uuml;n Sincar&rsquo;daki varlığına karşı sert a&ccedil;ıklamalar yapan Erbil y&ouml;netiminin, T&uuml;rkiye ile birlikte PKK karşıtı operasyonlarda daha fazla inisiyatif alacağına y&ouml;nelik bir mesaj olarak da okunabilir.</p> <p>Tartışmalı b&ouml;lgeler, enerji ve sınır kapılarının geliri ve b&uuml;t&ccedil;e payı gibi bir&ccedil;ok konuda anlaşmazlık yaşayan Bağdat ve Erbil&rsquo;in ortaklaştığı nadir konulardan biri olan Sincar anlaşması ve bu anlaşmayla PKK&rsquo;nın b&ouml;lgeden &ccedil;ıkarılması y&ouml;n&uuml;nde vardıkları mutabakat ve başta ABD ve BM&rsquo;nin bu anlaşmaya verdiği destek hatırlandığında, Ankara i&ccedil;in Sincar ve Irak&rsquo;ın kuzeyindeki PKK varlığına y&ouml;nelik olası operasyonlar konusunda, konjonkt&uuml;rel a&ccedil;ıdan en uygun d&ouml;nemin oluştuğu belirtilebilir. ABD&rsquo;nin Irak&rsquo;taki İran yanlısı Şii milislerin artan etkisinden ve PKK&rsquo;nın &ouml;zellikle Sincar&rsquo;da Şii milislerle işbirliği yapmasından ve İran lehine hamlelerinden rahatsız olması, Erbil-Bağdat-Ankara hattını Sincar&rsquo;daki PKK varlığının sonlandırılması konusunda daha da motive edebilir.</p>
Milli Savunma Bakanı Akar’ın Erbil ziyareti kapsamındaki yoğun temasları ve sonrasında verilen mesajlar, Türkiye’nin uzun süredir “ikinci Kandil” olmasına izin verilmeyeceğini söylediği Sincar’a yeni operasyonun elinin kulağında olduğunu gösterdi.
<p>T&uuml;rkiye ile Irak arasında son d&ouml;nemde artan diplomatik ziyaretlerin bir par&ccedil;ası olarak Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar&rsquo;ın Irak&rsquo;ın başkenti Bağdat ve Irak K&uuml;rt B&ouml;lgesel Y&ouml;netimi&rsquo;nin (IKBY) başkenti Erbil&rsquo;e yaptığı ziyaretler kapsamındaki yoğun temasları sırasında ve sonrasında verilen mesajlar, T&uuml;rkiye&rsquo;nin uzun s&uuml;redir &ldquo;ikinci Kandil&rdquo; olmasına izin verilmeyeceğini s&ouml;ylediği Sincar&rsquo;a y&ouml;nelik yeni operasyonun elinin kulağında olduğunu g&ouml;sterdi. Peki, idari olarak Irak&rsquo;ın Musul vilayetine bağlı olmasına rağmen IKBY ile tartışmalı b&ouml;lge kabul edilen ve ter&ouml;r &ouml;rg&uuml;t&uuml; DEAŞ&rsquo;ın 2014&rsquo;teki işgalinden sonra ter&ouml;r &ouml;rg&uuml;t&uuml; PKK&rsquo;nın ve İran yanlısı Iraklı milis gruplarının g&uuml;d&uuml;m&uuml;ne giren Sincar&rsquo;a y&ouml;nelik T&uuml;rkiye&rsquo;nin yeni operasyonu ne kadar yakın, Bağdat ve Erbil bu operasyona nasıl bakar?</p> <h3>Ankara-Bağdat ekseninde artan askeri işbirliği</h3> <p>Akar&rsquo;ın Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar G&uuml;ler ile birlikte 18 Ocak&rsquo;ta başladığı Irak ziyaretlerinde, 36 saat i&ccedil;inde Bağdat ile Erbil&rsquo;de sekiz &uuml;st d&uuml;zey g&ouml;r&uuml;şme ger&ccedil;ekleştirmesi, bu ziyaretin Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi&rsquo;nin beraberindeki kalabalık heyetle Ankara&rsquo;ya yaptığı ziyaretten yaklaşık bir ay sonraya denk gelmesi tesad&uuml;f değil. Zira Akar&rsquo;ın Ağustos 2020&rsquo;de yapılması planlanan ziyaretinin, Irak makamlarınca, Dohuk&rsquo;ta iki Iraklı sınır muhafızının T&uuml;rkiye&rsquo;nin İHA saldırısında hayatını kaybettiğinin belirtilmesi &uuml;zerine iptal edildiği a&ccedil;ıklanmıştı. Kazımi&rsquo;nin Ankara ziyareti ve akabinde 28 Aralık&rsquo;ta Irak Savuma Bakanı Cuma Annad Sadun&rsquo;un Akar&rsquo;ın davetlisi olarak Ankara&rsquo;ya gelmesinin ardından gecikmeli olarak yapılan Irak ziyaretinin, Ankara ile Bağdat arasındaki askeri/g&uuml;venlik eksenli s&ouml;z konusu sorunların &ccedil;&ouml;z&uuml;ld&uuml;ğ&uuml;ne işaret ettiği s&ouml;ylenebilir.</p> <p>&nbsp;</p> <p>Akar&rsquo;ın Irak&rsquo;taki g&ouml;r&uuml;şmelerinin ardından, Ankara-Bağdat-Erbil hattında mevcut siyasi ve ekonomik ilişkilerin yanı sıra ter&ouml;rle m&uuml;cadele ve istihbarat paylaşımı gibi askeri konularda da işbirliğinin gelişeceği &ouml;ng&ouml;r&uuml;lebilir. Nitekim Akar&rsquo;ın ziyarete ilişkin a&ccedil;ıklamasındaki &ldquo;&Ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki d&ouml;nemde uygun mekanizmaları kurmak suretiyle T&uuml;rkiye-Irak, T&uuml;rkiye-Erbil arasındaki işbirliği ter&ouml;rle m&uuml;cadele konusunda &ccedil;ok &ouml;nemli birtakım gelişmelere sebep olabilecek&rdquo; ifadeleri, tarafların Ankara&rsquo;nın uzun s&uuml;redir Irak sınırları i&ccedil;inde PKK&rsquo;ya y&ouml;nelik y&uuml;r&uuml;tt&uuml;ğ&uuml; operasyonlara rıza g&ouml;sterdiği şeklinde okunabileceği gibi, s&ouml;z konusu operasyonların genişleyeceğine ve bu operasyonlara Bağdat ve Erbil&rsquo;in de belirli d&uuml;zeylerde iştirak edeceğine işaret ettiğine dair yorumlara da yol a&ccedil;tı.</p> <p><img alt="" src="https://www.aa.com.tr/uploads/userFiles/52f7c4d2-852f-4a9e-b343-be9ef8b66754/20212F012Fakar_irak_ziyaret.jpg" style="border-style:none; box-sizing:border-box; max-width:100; vertical-align:middle" /><br /> <em>Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar,&nbsp;</em><em>Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar G&uuml;ler ile&nbsp;</em><em>Erbil&#39;de Irak K&uuml;rt B&ouml;lgesel Y&ouml;netimi (IKBY) Başkanı Ne&ccedil;irvan Barzani ile g&ouml;r&uuml;şt&uuml; (AA Arşiv: 21.01.2021)</em></p> <p>&Ouml;zellikle Bağdat ile Erbil arasında Ekim ayında Birleşmiş Milletler (BM) g&ouml;zetiminde imzalanan ve ABD, Almanya, İngiltere ve T&uuml;rkiye&rsquo;nin desteklediği Sincar anlaşmasının uygulanması ve anlaşma kapsamında PKK&rsquo;nın Sincar&rsquo;daki varlığının sonlandırılması konusunda yaşanan gecikmelerin vurgulandığı bu ziyaretler, Sincar&rsquo;a y&ouml;nelik yeni operasyonların habercisi olarak okundu.</p> <p>AK Parti S&ouml;zc&uuml;s&uuml; &Ouml;mer &Ccedil;elik&rsquo;in 14 Ocak&rsquo;taki &ldquo;Eğer oradaki Irak y&ouml;netimi bu Sincar&rsquo;daki PKK varlığını ortadan kaldıramıyorsa biz tabii ki onlara yardım etmeye hazırız&rdquo; s&ouml;zleri, Akar&rsquo;ın Irak ziyaretiyle Sincar&rsquo;a operasyon ihtimalinin &ouml;ne &ccedil;ıkması ve ziyaretten kısa bir s&uuml;re sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan&rsquo;ın Sincar&rsquo;ı kastederek &ldquo;Bir gece ansızın gelebiliriz&rdquo; demesi, operasyonun yakın bir zamanda yapılacağı y&ouml;n&uuml;ndeki algıyı g&uuml;&ccedil;lendirdi. Operasyonlar konusunda ortak hareket etme y&ouml;n&uuml;ndeki eğilim, Irak topraklarından T&uuml;rkiye&rsquo;ye y&ouml;nelik tehditlere izin verilmeyeceğini s&ouml;yleyen Irak Başbakanı Kazımi&rsquo;nin Ankara&rsquo;ya yaptığı ziyaretin sonu&ccedil;larından biri olarak okunabileceği gibi, bunda PKK ile son d&ouml;nemde sık&ccedil;a &ccedil;atışma ve gerilimler yaşayan IKBY&rsquo;nin PKK&rsquo;ya ve onun Irak&rsquo;taki varlığına karşı sertleşen s&ouml;yleminin de etkisi olduğu g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor.</p> <h3>Erbil istekli, Bağdat &ccedil;ekimser</h3> <p>&Uuml;zerinden d&ouml;rt ay ge&ccedil;en Sincar anlaşmasının imzalanmasından bu yana PKK ile bir&ccedil;ok kez &ccedil;atışma yaşayan, &ccedil;ok sayıda peşmergesini kaybeden ve (aylık memur maaşlarını dahi &ouml;deyemediği halde) petrol boru hattına PKK&rsquo;nın yaptığı saldırıyla yaklaşık 100 milyon dolar kaybeden IKBY, PKK&rsquo;nın Sincar başta olmak &uuml;zere Irak&rsquo;ın kuzeyinden &ccedil;ıkarılması konusunda hi&ccedil; olmadığı kadar istekli. Buna rağmen, Bağdat&rsquo;ta h&uuml;k&uuml;met ve İran destekli Şii milis grupları arasında yaşanan &ccedil;ekişmeler nedeniyle, merkezi h&uuml;k&uuml;metin anlaşmanın uygulanmasına y&ouml;nelik beklenen yaklaşımı sergilendiğini s&ouml;ylemek zor. Sincar&rsquo;a konuşlandırıldığı belirtilen &uuml;&ccedil; tabur Irak askerine rağmen, hem PKK hem de Haşdi Şabi b&uuml;nyesindeki İran&rsquo;a yakın milis gruplar Sincar anlaşmasını bozarak b&ouml;lgedeki varlığını s&uuml;rd&uuml;r&uuml;rken, Bağdat h&uuml;k&uuml;metinin PKK ve Haşdi Şabi&rsquo;nin b&ouml;lgeden &ccedil;ekilmesi konusundaki isteksizliği ya da iradesizliğine rağmen Sincar&rsquo;a olası bir operasyona katılması ya da bu operasyona a&ccedil;ıktan destek vermesi aşırı bir beklentiye yol a&ccedil;abilir. Zira PKK&rsquo;nın b&ouml;lgedeki yerel g&uuml;&ccedil;lerine Haşdi Şabi tarafından maaş bağlandığı ve Haşdi Şabi&rsquo;nin Irak&rsquo;ta resmi bir g&uuml;&ccedil; olmasına rağmen, &ouml;rg&uuml;t&uuml;n i&ccedil;indeki İran yanlısı fig&uuml;rler ve grupların Bağdat&rsquo;taki h&uuml;k&uuml;metten bağımsız hareket edebildiği ve hatta h&uuml;k&uuml;meti ve başbakanı tehdit ettiği hatırlanacak olursa, Sincar&rsquo;a bir operasyon durumunda, Irak&rsquo;taki karmaşık g&uuml;&ccedil; dengesi bağlamında, denkleme sadece h&uuml;k&uuml;metin değil, Şii milislerin ve bu milisleri destekleyen İran&rsquo;ın da dahil olduğu g&ouml;r&uuml;lebilir.</p> <p>Musul kent merkezine yaklaşık 120 kilometre mesafedeki Sincar, Suriye ve T&uuml;rkiye&rsquo;ye yakınlığı, Suriye&rsquo;nin kuzeyindeki YPG/PKK ile Irak&rsquo;ın kuzeyindeki Kandil b&ouml;lgesi arasında doğal bir koridor imk&acirc;nı sunması ve İran&rsquo;ın Suriye&rsquo;ye erişiminde kritik bir g&uuml;zerg&acirc;h oluşturması a&ccedil;ısından &ouml;nem arz ediyor. Bağdat h&uuml;k&uuml;metinin Sincar&rsquo;daki İran destekli Şii milislerin varlığından ve dolayısıyla İran n&uuml;fuzundan rahatsızlık duymasına rağmen, Irak&rsquo;ın ABD-İran gerilimine sahne olması ve İran destekli Şii milis grupların başta başkent Bağdat olmak &uuml;zere &uuml;lke genelindeki kontrols&uuml;z tutumları ve ABD misyonlarına y&ouml;nelik rutinleşen saldırıları, Bağdat h&uuml;k&uuml;meti i&ccedil;in Sincar&rsquo;ı &ouml;ncelik olmaktan &ccedil;ıkarıyor olabilir. &Ouml;te yandan, rahatsızlık duymalarına rağmen Bağdat ve Erbil&rsquo;in &ccedil;&ouml;z&uuml;m &uuml;retemediği Irak&rsquo;taki PKK varlığına y&ouml;nelik Ankara&rsquo;nın sınır &ouml;tesi operasyonları, Kazımi h&uuml;k&uuml;metinin sık&ccedil;a tekrar ettiği egemenlik s&ouml;ylemine zarar verse de, &uuml;lkenin i&ccedil;inde bulunduğu ekonomi ve altyapı sorunları gibi g&uuml;ndemler nedeniyle ve PKK&rsquo;nın varlığından duyulan rahatsızlıktan &ouml;t&uuml;r&uuml;, T&uuml;rkiye&rsquo;nin operasyonlarına şu an bir tepki g&ouml;sterilememesi bir yana, PKK konusunda Ankara&rsquo;yla belirli &ouml;l&ccedil;&uuml;de benzer bir tutum takınmak zorunda kalınıyor. Zira &uuml;lkedeki PKK varlığı Irak&rsquo;ın egemenliği i&ccedil;in bir tehdit oluştursa da, PKK&rsquo;ya y&ouml;nelik risk algısı T&uuml;rkiye&rsquo;ninkiyle aynı değil. Bu nedenle İran destekli Şii milis gruplarıyla rekabet ve yeniden saldırılarını artıran DEAŞ&rsquo;la m&uuml;cadele, ekonomi ve se&ccedil;im gibi &ouml;ncelikleri varken, PKK kendisiyle &ccedil;atışmadığı s&uuml;rece ve Sincar&rsquo;daki Haşdi Şabi ve İran PKK ile ilişkisinde yeni bir yol benimsemediği s&uuml;rece, Bağdat&rsquo;ın daha aktif bir tutum benimsemesi zor g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor.</p> <h3>Konjonkt&uuml;rel uygunluk</h3> <p>Bu ziyaretten sonra T&uuml;rkiye&rsquo;nin Erbil ve Bağdat&rsquo;ı Sincar&rsquo;daki PKK varlığının bitirilmesi konusunda daha yoğun bir şekilde destekleyeceği ve b&ouml;lgeye y&ouml;nelik operasyonlarını artırarak sahada sonu&ccedil; alıcı politikalara zorlayacağı tahmin edilebilir. Ortak operasyon konusunda &ouml;zellikle Bağdat&rsquo;tan daha &ccedil;ok istihbar&icirc; katkı alınması ihtimal dahilinde. Fakat neredeyse 600 k&ouml;y&uuml; PKK işgali altında bulunan IKBY&rsquo;nin, kendisi i&ccedil;in her ge&ccedil;en g&uuml;n daha b&uuml;y&uuml;k bir tehdide d&ouml;n&uuml;şen PKK&rsquo;ya karşı Ankara ile daha yakın temasta olacağı anlaşılıyor. &Ouml;zellikle ziyaret esnasında ilk kez T&uuml;rkiye&rsquo;nin bir genelkurmay başkanının, eski IKBY Başkanı ve KDP lideri Mesut Barzani&rsquo;nin babası Mustafa Barzani&rsquo;nin fotoğrafının &ouml;n&uuml;nde ve IKBY bayrağının bulunduğu bir ortamda g&ouml;r&uuml;nt&uuml; vermesi, TSK&rsquo;nın geleneksel tutumuna aykırı bir g&ouml;r&uuml;nt&uuml; olarak yorumlandığı gibi, bu durum IKBY ile PKK karşıtlığında gelinen ortaklığın seviyesini ve bu ortaklığın &ouml;ncelediğini de g&ouml;steriyor. Nitekim Akar&rsquo;ın IKBY&rsquo;ye atıfla &ldquo;Bu konuda &ouml;zellikle b&ouml;lgesel y&ouml;netimin iradesinin &ccedil;ok değerli, anlamlı ve saygıdeğer olduğunun da altını &ccedil;izerek belirtmek istiyorum&rdquo; demesi, halihazırda PKK&rsquo;ya ve &ouml;rg&uuml;t&uuml;n Sincar&rsquo;daki varlığına karşı sert a&ccedil;ıklamalar yapan Erbil y&ouml;netiminin, T&uuml;rkiye ile birlikte PKK karşıtı operasyonlarda daha fazla inisiyatif alacağına y&ouml;nelik bir mesaj olarak da okunabilir.</p> <p>Tartışmalı b&ouml;lgeler, enerji ve sınır kapılarının geliri ve b&uuml;t&ccedil;e payı gibi bir&ccedil;ok konuda anlaşmazlık yaşayan Bağdat ve Erbil&rsquo;in ortaklaştığı nadir konulardan biri olan Sincar anlaşması ve bu anlaşmayla PKK&rsquo;nın b&ouml;lgeden &ccedil;ıkarılması y&ouml;n&uuml;nde vardıkları mutabakat ve başta ABD ve BM&rsquo;nin bu anlaşmaya verdiği destek hatırlandığında, Ankara i&ccedil;in Sincar ve Irak&rsquo;ın kuzeyindeki PKK varlığına y&ouml;nelik olası operasyonlar konusunda, konjonkt&uuml;rel a&ccedil;ıdan en uygun d&ouml;nemin oluştuğu belirtilebilir. ABD&rsquo;nin Irak&rsquo;taki İran yanlısı Şii milislerin artan etkisinden ve PKK&rsquo;nın &ouml;zellikle Sincar&rsquo;da Şii milislerle işbirliği yapmasından ve İran lehine hamlelerinden rahatsız olması, Erbil-Bağdat-Ankara hattını Sincar&rsquo;daki PKK varlığının sonlandırılması konusunda daha da motive edebilir.</p>
Habere ifade bırak !
Habere ait etiket tanımlanmamış.
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve haber111.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.