Çölyak mutfağında 'glütensiz un' mücadelesi

<p>Kayseri&#39;de,&nbsp;gl&uuml;tensiz&nbsp;gıdalarla beslenmek zorunda olan &ccedil;&ouml;lyak hastaları i&ccedil;in a&ccedil;ılan &quot;&Ccedil;&ouml;lyak Mutfağı&quot; kursuna katılan kadınlar, zor yoğrulan ve kolay şekil almayan gl&uuml;tensiz unla mantı, baklava, su b&ouml;reği gibi hamur işlerini yapmayı &ouml;ğrenerek sofralarını zenginleştiriyor.</p> <p>Kayseri &Ccedil;&ouml;lyakla Yaşam Derneğince hazırlanan proje kapsamında Melikgazi Belediyesince Yıldırım Beyazıt Sosyal Tesisleri&#39;nde &quot;&Ccedil;&ouml;lyak Mutfağı&quot; kursu a&ccedil;ıldı. İki haftadır devam eden kursa katılanlar, gl&uuml;tensiz unla kendileri i&ccedil;in uygun lezzetler yapmayı &ouml;ğreniyor.</p> <p>Uygulamaları gereken diyet gereği her istediklerini yiyemeyen, beyaz unlu, buğdaylı gıdaları t&uuml;ketemeyen &ccedil;&ouml;lyak hastaları, gl&uuml;tensiz unla gl&uuml;tenli gıdalara benzeyen lezzetler yapmanın ve yemenin mutluluğunu yaşıyor.</p> <p>Kursiyerlerden &ccedil;&ouml;lyak hastalığıyla 4 yıl &ouml;nce tanışan Nebahat Kelek, AA muhabirine yaptığı a&ccedil;ıklamada, doktorunun hastalığın ardından kendisine bir diyet listesi verdiğini, listeyi g&ouml;r&uuml;nce sadece ekmek yememesinin yeterli olacağı d&uuml;ş&uuml;ncesine kapıldığını s&ouml;yledi. G&uuml;n ge&ccedil;tik&ccedil;e hazır sal&ccedil;adan dondurmaya pek &ccedil;ok şeyin i&ccedil;inde gl&uuml;ten olduğunu &ouml;ğrendiğini, yiyecek bir şey bulmakta sıkıntı &ccedil;ektiğini ifade eden Kelek, ş&ouml;yle konuştu:</p> <p>&quot;Biz acıktığımızda markete gidip bir şey alıp yiyemiyoruz. &Ouml;yle bir durumdayız ki almamız gereken şeyler sadece bir, iki b&uuml;y&uuml;k markette bulunuyor. Ayrıca bulduklarımız da &ccedil;ok pahalı. İlk zamanlar gl&uuml;tensiz unları alıp eve geliyorduk, onlarla bir şey yapamıyorduk. Un bildiğimiz un gibi değil, daha &ccedil;ok nişastaya benziyor. Unla ne yapacağımızı bilmiyorduk, &ccedil;&ouml;p tenekemizi zenginleştiriyorduk. Sonra bu kurs a&ccedil;ıldı. Artık hi&ccedil;bir şeyi ziyan etmiyoruz. Arkadaşlarımızla fikir alışverişi yapıyoruz. Yapacağımız gıdaların p&uuml;f noktalarını &ouml;ğreniyoruz.&quot;</p> <p>Devletin &ccedil;&ouml;lyak hastalarına ila&ccedil; yardımı yerine 108 lira un yardımında bulunduğunu aktaran Kelek, bu paranın artması gerektiğini &ccedil;&uuml;nk&uuml; unlarına s&uuml;rekli zam geldiğini dile getirdi.</p> <p>Hem 6 yaşındaki kızı hem de eşi &ccedil;&ouml;lyak hastası olan Raziye Yal&ccedil;ın ise kurs sayesinde gl&uuml;tensiz nasıl yemekler yapacağını &ouml;ğrendiğini anlattı.</p> <p>&Ccedil;&ouml;lyak hastalarının sosyal hayatlarının kısıtlı olduğuna dikkati &ccedil;eken Yal&ccedil;ın, &quot;Dışarıda ailece yemek yiyemiyoruz. Evde &ccedil;orbamızı yapıp i&ccedil;iyoruz ama bir lokantada rahat&ccedil;a &ccedil;orba i&ccedil;emiyoruz. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; i&ccedil;inde gl&uuml;ten var mı yok mu bilmiyoruz. Bu kursta gl&uuml;tensiz unla su b&ouml;reği, baklava yapmayı &ouml;ğrendim. Yemek soframız zenginleşti. En &ccedil;ok kızım mutlu &ccedil;&uuml;nk&uuml; artık gl&uuml;tenli yiyeceklere benzeyen ama gl&uuml;tensiz yemekler hazırlıyorum ve beslenme &ccedil;antasına koyabiliyorum.&quot; diye konuştu.</p> <h3>&quot;Kurs sayesinde aynı &ccedil;atı altında aynı şeyi yapmayı ve yemeyi &ouml;ğrendik&quot;</h3> <p>Kızı &ccedil;&ouml;lyak hastası olan İfakat Mantar ise gl&uuml;tensiz gıdalara ulaşmanın zorluğuna işaret etti. Gl&uuml;tensiz yiyecek bulamadıkları i&ccedil;in pek &ccedil;ok yerden a&ccedil; d&ouml;nd&uuml;klerini vurgulayan Mantar, ş&ouml;yle devam etti:</p> <p>&quot;Hastaneye, okula nereye gidersek a&ccedil; gidip a&ccedil; geliyoruz. U&ccedil;akta, uzun yol otob&uuml;slerinde, yurtlarda gl&uuml;tensiz gıdalara ulaşmak istiyoruz. Kızım yanımızda olunca biz de bir yere gidip rahat yemek yiyemiyoruz, o imrenmesin diye. Marketlerde de her şeyin &uuml;st&uuml;nde &#39;gl&uuml;tensiz&#39; diye bir uyarı bulunmuyor. Gıda ihtiya&ccedil;larımız i&ccedil;in her zaman kent merkezine inmemiz gerekiyor. Sosyal hayatımız olumsuz etkileniyor. &Ccedil;&ouml;lyak deyince herkesin aklına mısır ekmeği geliyor ancak insan sadece mısır ekmeği t&uuml;ketmiyor. Kızım arkadaşlarıyla vakit ge&ccedil;iremiyor, bir aktivite yapamıyor. Şu an 15 yaşında, ya şehir dışında &uuml;niversite kazanırsa ne yiyecek diye d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yorum. Yurtlarda, okul kantinlerinde &uuml;r&uuml;nlerimizi bulmak istiyoruz. Kızım daha &ouml;nceleri 120 lira un parası alıyordu, 15 yaşına girince parası 108 liraya d&uuml;şt&uuml;. Yaşı b&uuml;y&uuml;y&uuml;nce masrafı d&uuml;şm&uuml;yor, artıyor aksine. Bu kurs sayesinde aynı &ccedil;atı altında aynı şeyi yapmayı ve yemeyi &ouml;ğrendik.&quot;</p> <p>Kayseri &Ccedil;&ouml;lyakla Yaşam Derneği Başkanı Zahide Kaya ise 300&#39;e yakın &uuml;yeleri bulunduğunu, kendisinin de &ccedil;&ouml;lyak hastası olduğunu belirtti. &quot;8 yıl &ouml;nce &ccedil;ok g&ouml;zyaşı d&ouml;kt&uuml;m.&quot; diyen Kaya, şunları s&ouml;yledi:</p> <p>&quot;&Ccedil;&ouml;lyak teşhisi konulalı 8 yıl oldu. 8 yıl &ouml;nce &ccedil;&ouml;pleri zengin ettik, g&ouml;zyaşları d&ouml;kt&uuml;k. Şimdi kursumuzda kendimizin ve &ccedil;&ouml;lyak hastalarımızın yiyebileceği yemekler, hamur işleri yapıyoruz. T&uuml;rkiye&#39;de her ge&ccedil;en g&uuml;n &ccedil;&ouml;lyak hastası sayısı artıyor. &Ouml;zellikle unlarımızın fiyatları konusunda yardımcı olunmasını istiyoruz. Bizlere yapılan bir un parası yardımı var, bu paranın da artan fiyatlara g&ouml;re artmasını istiyoruz.&quot;</p> <p>Kurs &ouml;ğreticisi &Ccedil;iğdem Mutier, &ccedil;&ouml;lyakla m&uuml;cadele eden kursiyerlerinin hastalıkları konusunda bilin&ccedil;li olduklarını ifade etti. Gl&uuml;tenin unun i&ccedil;indeki yapışkan bir madde olduğunu anlatan Mutier, şunları kaydetti:</p> <p>&quot;Gl&uuml;tensiz unla yapılan hamuru bağlamakta zorlanıyoruz. Gl&uuml;tensiz &uuml;r&uuml;nler kullanıp hamuru bağlamaya &ccedil;alışıyoruz. Bu undan yapılan hamur zor yoğruluyor ve şekil alması zor. Artık unun p&uuml;f noktalarını &ouml;ğrendik. K&ouml;y yufkasından baklavaya, su b&ouml;reğinden mantıya kadar pek &ccedil;ok şeyi yapabiliyoruz. Bunları gl&uuml;tensiz unla yapmak &uuml;st&uuml;n beceri gerektiriyor ve kursiyerlerimiz de azimleriyle bunu başardı.&quot;</p>