İstiklal Marşı 98 yaşında

<p>İSTANBUL(AA) - Milli Şair Mehmet Akif Ersoy, İstiklal Marşı&#39;nın kabul&uuml;n&uuml;n 98&#39;inci yılında yad ediliyor.</p> <p>Bazı kaynaklara g&ouml;re İstanbul Fatih&#39;te, bazı kaynaklara g&ouml;re ise &Ccedil;anakkale Bayrami&ccedil;&#39;te 1873&#39;&uuml;n aralık ayında doğan Mehmet Akif, ilk şiirlerini yazmaya okul yıllarında başladı.</p> <p>Şair, babasının 1888&#39;de vefatının ardından yaşadığı sıkıntılar nedeniyle M&uuml;lkiye Mektebini bırakıp, mezunlarına hemen iş imkanı veren Halkalı Baytar Mektebi&#39;ne kaydoldu.</p> <p>Mezuniyetinin ardından memuriyet hayatına başlayan ve Anadolu, Rumeli ve Şam b&ouml;lgelerinde g&ouml;rev yapan Mehmet Akif, 1898&rsquo;de Tophane-i Amire Veznedarı Mehmet Emin Bey&rsquo;in kızı İsmet Hanım&#39;la evlendi, bu evlilikten &uuml;&ccedil; kız ve &uuml;&ccedil; erkek &ccedil;ocuğu d&uuml;nyaya geldi.</p> <p>&Uuml;nl&uuml; kitabı &quot;Safahat&quot; 1911&#39;de, ikinci kitabı &quot;S&uuml;leymaniye K&uuml;rs&uuml;s&uuml;nde&quot; 1912&#39;de, &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; kitabı &quot;Hakkın Sesleri&quot; ve d&ouml;rd&uuml;nc&uuml; kitabı &quot;Fatih K&uuml;rs&uuml;s&uuml;&#39;nde&quot; 1913&#39;te, beşinci kitabı &quot;Hatıralar&quot; ise 1917&#39;de yayımlandı.</p> <p><span style="color:rgb(43, 43, 43); font-family:segoe ui,helvetica neue,droid sans,arial,tahoma,geneva,sans-serif; font-size:14px">Kurtuluş Savaşı ve Mehmet Akif Ersoy</span></p> <p>Osmanlı&#39;nın Birinci D&uuml;nya Savaşı&#39;na dahil olmasıyla birlikte, Mehmet Akif elindeki yazım imkanlarıyla savaşın kazanılması i&ccedil;in devlete destek olmaya &ccedil;alıştı. Bu ama&ccedil;la M&uuml;sl&uuml;manları bir bayrak altında toplamak, T&uuml;rkleri siyaseten bir arada tutan Pant&uuml;rkizm idealini ger&ccedil;ekleştirmek i&ccedil;in kurulan Teşkilat-ı Mahsusa&#39;ya katıldı.</p> <p>Milli Şair, İstiklal Marşı gibi 10 d&ouml;rtl&uuml;kten meydana gelen &quot;Cenk Marşı&rdquo; adlı eserini 1912&#39;de Sebil&uuml;rreşad dergisinde isimsiz olarak yayımlarken, &uuml;z&uuml;nt&uuml;y&uuml; gidermek, halkı birliğe davet etmek ve orduya manevi destek vermek gibi konularda camilerde vaazlar da verdi.</p> <p>İngiliz ve Fransızların s&ouml;m&uuml;rgelerinden topladıkları M&uuml;sl&uuml;man askerlerine yaptıkları propagandaya karşı propaganda yapmak &uuml;zere 1914&#39;te Berlin&#39;e g&ouml;nderilen Mehmet Akif&#39;in gayesi, farkında olmadan Osmanlı ile savaşan bu M&uuml;sl&uuml;man askerleri aydınlatmaktı.</p> <p>Akif, aynı hedeflerle Arabistan&#39;a gitmek &uuml;zere 1915&#39;in mayıs ayında yola &ccedil;ıktıktan sonra &Ccedil;anakkale Zaferi&#39;nin haberini aldı.</p> <p>Bu zafer haberini yeni nesillere aktarmadan canını almaması i&ccedil;in Allah&#39;a yalvaran Mehmet Akif&#39;in hissiyatını yol ve g&ouml;rev arkadaşı Eşref Kuş&ccedil;ubaşı ş&ouml;yle ifade eder:</p> <p>&quot;Duası hı&ccedil;kırıklarla kesiliyordu. Onu teskin etmek m&uuml;mk&uuml;n değildi, zaten m&uuml;dahale etmek de istemiyorduk. Bu bir ilham manzarası idi ve ben onu g&ouml;rebilmiş mutlu bir fani idim.&quot;</p> <p>Ankara&#39;da 23 Nisan 1920&#39;de T&uuml;rkiye B&uuml;y&uuml;k Millet Meclisi a&ccedil;ılmasıyla, Milli Şair Mehmet Akif Ersoy Mustafa Kemal&#39;in davetiyle Sebil&uuml;rreşad dergisini Ankara&#39;da yayımlamak &uuml;zere 24 Nisan 1920 tarihinde Ankara&#39;ya ulaştı ve sonrasında Taceddin Dergahı&#39;na yerleşti.</p> <p>Akif&#39;in Ankara&#39;ya gelişi pek &ccedil;ok kişi tarafından sevin&ccedil;le karşılandı, &quot;Hakimiyet-i Milliye&quot; ve &quot;A&ccedil;ıks&ouml;z&quot; gibi gazetelerde haber olarak verildi.</p> <p>Ankara&#39;dayken Burdur milletvekili olan Mehmet Akif Ersoy&#39;un halka yaptığı konuşmalar yayımlanarak halka ve askerlere dağıtıldı.</p> <p><span style="color:rgb(43, 43, 43); font-family:segoe ui,helvetica neue,droid sans,arial,tahoma,geneva,sans-serif; font-size:14px">Milli marş yarışmasına katılmak istemedi</span></p> <p>Meclis tarafından bir yarışma a&ccedil;ıldı ve bu yarışma Hakimiyet-i Milliye gazetesinin 25 Ekim 1920 tarihli n&uuml;shasında ilan edildi.</p> <p>Akif, milli marş i&ccedil;in bir yarışma ve &ouml;d&uuml;l olması fikrinden hoşlanmadığından dolayı yarışmaya katılmak istemedi.</p> <p>Yarışmayanın son tarihi olan 23 Aralık 1920&#39;ye kadar g&ouml;nderilen, hatta bu tarihten sonra dahi g&ouml;nderilen toplam 724 eser değerlendirildiği halde, İstiklal Marşı olacak bir eser se&ccedil;ilemedi.</p> <p>Mehmet Akif&#39;in dostu Hasan Basri Bey, d&ouml;nemin Maarif Bakanı Hamdullah Suphi Bey&#39;in de ricasıyla, şairi ikna etmek i&ccedil;in uğraştı.</p> <p>Bakan, ayrıca Mehmet Akif&rsquo;e yazdığı şu mektupla şairin yarışmaya katılmasını istedi:</p> <p>&quot;Pek aziz muhterem efendim, İstiklal Marşı i&ccedil;in a&ccedil;ılan m&uuml;sabakaya iştirak buyurmamalarındaki sebebin izalesi i&ccedil;in pek &ccedil;ok tedbirler vardır. Zat-ı &uuml;stadenelerinin matlup şiiri v&uuml;cuda getirmeleri, maksadın husul&uuml; i&ccedil;in son &ccedil;are olarak kalmıştır. Asil endişenizin icap ettirdiği ne varsa hepsini yaparız. Memleketi bu m&uuml;essir telkin ve tehyi&ccedil; vasıtasından mahrum bırakmamanızı rica ve bu vesile ile en derin h&uuml;rmet ve muhabbetimi arz ve tekrar eylerim efendim. 5 Şubat 1337(1921) Umur-u Maarif Vekili Hamdullah Suphi&quot;</p> <p>Hasan Basri Bey de şair Mehmet Akif&rsquo;i ikna edebilmek i&ccedil;in şiiri kendisinin yazacağını s&ouml;yleyerek şairden yardım talep etti.</p> <p>Mehmet Akif beraber yazmayı kabul ederek &ouml;d&uuml;l&uuml; almayacağını s&ouml;yleyince, Hasan Basri Bey, yarışma koşullarının şairin istediği gibi d&uuml;zenleneceğini, ikramiyeyi ise bir hayır kurumuna vereceklerini s&ouml;yleyerek Mehmet Akif&#39;i İstiklal Marşı&#39;nı yazmaya ikna etti.</p> <p><span style="color:rgb(43, 43, 43); font-family:segoe ui,helvetica neue,droid sans,arial,tahoma,geneva,sans-serif; font-size:14px">12 Mart 1921&#39;de İstiklal Marşı kabul edildi</span></p> <p>Herkesin sabırsızlıkla beklediği şiir on g&uuml;n i&ccedil;erisinde tamamlandı ve 17 Şubat 1921 tarihinde Sebil&uuml;rreşad dergisinin ilk sayfasında &quot;Kahraman Ordumuza&quot; ithafıyla yayımlandı. 1 Mart 1921&#39;de başkanlığını Mustafa Kemal Atat&uuml;rk&#39;&uuml;n yaptığı Meclis g&ouml;r&uuml;şmelerinde İstiklal Marşı Şiiri, elemelerden kalan son altı şiirle birlikte Meclis&#39;in se&ccedil;imine sunuldu.</p> <p>Hamdullah Suphi Bey&#39;in k&uuml;rs&uuml;den okuduğu, Atat&uuml;rk&#39;&uuml;n &quot;Bu marş, bizim inkılabımızın ruhunu anlatır&quot; dediği İstiklal Marşı, 12 Mart 1921 tarihinde kabul edildi.</p> <p>İstiklal Marşı, kabul&uuml;n&uuml;n ardından İngilizce, Almanca, Fransızca, Macarca ve Fars&ccedil;a&rsquo;ya &ccedil;evirilerek, yurti&ccedil;inde ve yurtdışında dağıtıldı, mitinglerde ve t&ouml;renlerde halkın manevi ve milli duygularını g&uuml;&ccedil;lendirmek amacıyla okunmaya başlandı.</p> <p>- &Ouml;d&uuml;l&uuml; yoksul kadın ve &ccedil;ocuklara iş &ouml;ğreten Dar&uuml;lmesai vakfına bağışladı</p> <p>İstiklal Marşı&#39;nı para i&ccedil;in yazdığının d&uuml;ş&uuml;n&uuml;lmesinden endişe eden Mehmet Akif, aynı d&ouml;nemlerde ciddi maddi sıkıntı i&ccedil;erisinde olmasına rağmen, kazandığı 500 liralık &ouml;d&uuml;l&uuml; yoksul kadın ve &ccedil;ocuklara iş &ouml;ğreten Dar&uuml;lmesai&#39;ye bağışladı.</p> <p>Bu durum, 17 Mart 1921 tarihli &quot;Hakimiyet-i Milliye&quot; gazetesinde ş&ouml;yle ifade edildi:</p> <p>&quot;Teberru: Burdur mebusu, şairi muhterem Mehmet Akif Beyefendi&rsquo;nin B&uuml;y&uuml;k Millet Meclisi&rsquo;nde kabul edilen İstiklal Marşı i&ccedil;in mahsus beş y&uuml;zlira m&uuml;kafatı nakdiyeyi, m&uuml;şar&uuml;nileyh fakir İslam kadın ve &ccedil;ocuklarına iş &ouml;ğreterek sefaletlerine nihayet vermek emeliyle teşekk&uuml;l eden Dar&uuml;lmesai menfaatine hediye eylemiştir.&quot;</p> <p><span style="color:rgb(43, 43, 43); font-family:segoe ui,helvetica neue,droid sans,arial,tahoma,geneva,sans-serif; font-size:14px">&quot;Allah bir daha bu millete bir İstiklal Marşı yazdırmasın!&quot;</span></p> <p>İstiklal Madalyası ile &ouml;d&uuml;llendirilen Milli Şair, İstiklal Marşı&#39;nı Safahat eserine koymayışının nedenini ise ş&ouml;yle a&ccedil;ıkladı: &quot;&Ccedil;&uuml;nk&uuml; ben onu milletimin kalbine g&ouml;md&uuml;m.&quot;</p> <p>Akif ayrıca daha sonra kendisine y&ouml;neltilen bir soru &uuml;zerine İstiklal Marşı i&ccedil;in şu ifadeleri kullandı:</p> <p>&quot;Binbir fecayi karşısında bunalan ruhların ıstıraplar i&ccedil;inde halas dakikalarını beklediği bir zamanda yazılan o marş, o g&uuml;nlerin kıymetli bir hatırasıdır. O şiir bir daha yazılmaz. Onu kimse yazamaz. Onu ben de yazamam. Onu yazmak i&ccedil;in o g&uuml;nleri yaşamak lazım. O şiir artık benim değildir. O, milletin malıdır. Benim millete karşı en kıymetli hediyem budur. Allah bir daha bu millete bir İstiklal Marşı yazdırmasın!&quot;</p> <p>İstiklal Marşı&#39;nı 48 yaşında kaleme alan Mehmet Akif Ersoy, meclis se&ccedil;imlerine tekrar katılmayı hi&ccedil; d&uuml;ş&uuml;nmedi. Ersoy, ailesi ve Sebil&uuml;rreşad Dergisi ekibi ile birlikte İstanbul&#39;a geri d&ouml;nmesinin ardından, Abbas Halim Paşa&rsquo;nın daveti &uuml;zerine gittiği Mısır&rsquo;a 1926&#39;da ailesi ile birlikte yerleşir.</p> <p>Şair, hastalıklar ve maddi sıkıntıların yakasını Mısır&#39;da da bırakmamasına rağmen, Mısır &Uuml;niversitesi&rsquo;nde T&uuml;rk Dili eğitimi verdi ve Mısır&#39;da kaldığı s&uuml;rede &quot;Firavunla Y&uuml;zy&uuml;ze&quot; adlı şiirini yazdı.</p> <p>Mehmet Akif, 1935&#39;te hastalandı ve gurbette yaşadığı s&uuml;rece, &ccedil;ok sevdiği, hasretini &ccedil;ektiği memleketinde &ouml;lmek istediğinden 1936&#39;da İstanbul&#39;a d&ouml;nd&uuml;.</p> <p>B&uuml;y&uuml;k şair 27 Aralık 1936&#39;da Beyoğlu&#39;ndaki Mısır Apartmanı&#39;nda vefat etti ve tabutu T&uuml;rk Bayrağına sarıldı. Hayatı boyunca taşıdığı asaletine, tevazuuna uygun, g&ouml;sterişten ve şatafattan uzak bir merasimle Edirnekapı Mezarlığı&#39;na defnedildi.</p>