TBMM Başkanı Şentop: HDP'li Gergerlioğlu'nun kesinleşen yargı kararıyla ilgili Anayasa'nın gereği yerine getirilir

<p>TBMM&#39;de &quot;16 Mart 1921 Moskova Antlaşması&rsquo;nın 100. Yıl D&ouml;n&uuml;m&uuml;nde T&uuml;rk-Rus İlişkileri&quot; konulu panelin &ccedil;ıkışında basın mensuplarının sorularını yanıtlayan TBMM Başkanı Mustafa Şentop, yarın 16 Mart 1921 tarihli Moskova Anlaşması&#39;nın 100. yıl d&ouml;n&uuml;m&uuml; olduğunu belirtti. Şentop, &quot;Bu, şu bakımdan &ccedil;ok &ouml;nemli: TBMM h&uuml;k&uuml;metinin, 23 Nisan 1920&#39;den sonra usul&uuml;ne g&ouml;re y&uuml;r&uuml;rl&uuml;ğe girmiş, yapmış olduğu ilk anlaşmadır. Bu anlaşmayla uluslararası alanda TBMM h&uuml;k&uuml;meti tanınmıştır. Rusya, Misakı Milli sınırları &ccedil;er&ccedil;evesinde doğu sınırlarımızla ilgili olarak T&uuml;rkiye&#39;nin ortaya koymuş olduğu kararı, bu anlaşmayla kabul etmiştir. &#39;Dostluk Anlaşması&#39; adı da anlaşmanın. Bunun 100. yıl d&ouml;n&uuml;m&uuml;yd&uuml;. Bu m&uuml;nasebetle burada akademik bir &ccedil;alışma yapacak arkadaşlarımız.&quot; dedi.</p> <p>&quot;Daha &ouml;nce siz a&ccedil;ıklamıştınız; HDP&#39;li bazı milletvekillerinin pul g&ouml;nderdiği, bunları da Meclis&#39;in iletişim giderlerinden karşıladıkları y&ouml;n&uuml;nde. Milletvekillerine y&ouml;nelik bu iletişim giderleriyle ilgili bir değişiklik yapacak mısınız?&quot; sorusuna Şentop, şu yanıtı verdi:</p> <p>&quot;Pullarla ilgili ben daha &ouml;nce bir a&ccedil;ıklama yapmıştım. Bu bize gelen bazı bilgiler &ccedil;er&ccedil;evesindeydi. Bizim iletişim giderleriyle ilgili bir &ouml;dememiz var milletvekilleri i&ccedil;in. Bunun bir &uuml;st limiti var. Sanıyorum şu an toplam yıllık olarak 57 bin TL civarında olması lazım bunun. Bu iletişim giderleri; telefon g&ouml;r&uuml;şmeleri başta olmak &uuml;zere posta giderlerini, telgraf giderlerini de i&ccedil;ine alıyor. Ancak bu iletişim gideri, yani ş&ouml;yle s&ouml;yleyeyim: Pulun kendisi değil, pulun bir iletişim i&ccedil;erisinde kullanılması halinde yapılan bir &ouml;demedir. G&ouml;nderilmiş bir mektubu iletişim gideri olarak kabul edip &ouml;d&uuml;yoruz. Mesela bir pul satın alınıp bu bir g&ouml;nderide kullanılmaz da başka t&uuml;rl&uuml; muhafaza edilir, kullanılırsa bunu TBMM&#39;nin &ouml;demesi, bu &ccedil;er&ccedil;evedeki &ccedil;izilen mevzuata g&ouml;re doğru değil. Bu var mı, yok mu bu konuda araştırma hen&uuml;z daha yapılmadı. Ancak bu &ouml;deme konusunda malum iletişim giderleriyle ilgili bizim d&uuml;zenlemelerimiz &ccedil;er&ccedil;evesinde iletişim mahiyetinde olan giderleri, &ouml;zel pul da bastırılabilir, iletişimde kullanılması kaydıyla bunlarla ilgili &ouml;demeler yapılacaktır ama bu t&uuml;r pulların bastırılıp, başka ama&ccedil;larla kullanılma ihtimalini de &ouml;nlemek bizim g&ouml;revimiz, vazifemiz.&quot;</p> <p>HDP Ağrı Milletvekili Berdan &Ouml;zt&uuml;rk&#39;&uuml;n, Irak K&uuml;rt B&ouml;lgesel Y&ouml;netiminin (IKBY) Katoliklerin ruhani lideri Papa Franciscus&#39;un ziyareti dolayısıyla, T&uuml;rkiye&#39;deki bazı illeri de i&ccedil;eren haritanın resmedildiği hatıra pulu bastırılmasıyla ilgili a&ccedil;ıklamalarına ilişkin Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının başlattığı soruşturma anımsatılarak, &Ouml;zt&uuml;rk hakkında fezleke gelip gelmeyeceğinin sorulması &uuml;zerine Şentop, &quot;Ben de basından &ouml;ğrendim bir inceleme başlatıldığını. Bu konuda bir hazırlık yapılacaksa, o aşamaya gelirse bir fezleke gelebilir diye tahmin ederim sadece.&quot; dedi.</p> <p>Şentop, basın mensuplarının, &quot;HDP Kocaeli Milletvekili &Ouml;mer Faruk Gergerlioğlu&#39;nun kesinleşen yargı kararı Meclis&#39;e gelmişti. En son inceleyeceğinizi s&ouml;ylemiştiniz. İncelediniz mi?&quot; sorusuna, konuya bug&uuml;n bakacakları karşılığını verdi.</p> <p>CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu&#39;nun da aralarında bulunduğu fezlekelerle ilgili son durumun sorulduğu Şentop, &quot;Karma Komisyonda. Karma Komisyon o konuda bir inceleme, &ccedil;alışma yapar. Her zaman bunu yapıyor ama bir planlama, takvim var mı onu bilmiyorum.&quot; diye konuştu.</p> <h3>&quot;Bu konuda hen&uuml;z bir cevap gelmedi&quot;</h3> <p>&quot;TBMM Başkanlığınca, Anayasa Mahkemesine, Enis Berberoğlu kararıyla ilgili, &#39;ne yapılması istendiği&#39; konusunda mektup g&ouml;nderilmişti. Buna yanıt geldi mi?&quot; sorusu &uuml;zerine Şentop, ş&ouml;yle konuştu:</p> <p>&quot;Hayır, hen&uuml;z gelmedi. İki farklı şey vardı, bazen birbirine karıştırıldı. Onu g&ouml;rd&uuml;m. Biri şu; Anayasa Mahkemesi, bireysel başvuruyla ilgili verdiği bazı kararlarda, ihlalin kanundan kaynaklandığını d&uuml;ş&uuml;nerek kararı Meclise de g&ouml;ndermişti. Yani Anayasa Mahkemesi, ilgili kanunun bir şekilde değiştirilmesini istiyordu. Bu da &#39;gereği i&ccedil;in&#39; diye Anayasa Mahkemesi Genel Sekreterliği tarafından g&ouml;nderilmiş. Biz bunu doğru bulmadık. Anayasa Mahkemesinin kararlarının nasıl verileceği, ne t&uuml;r kararlar verilebileceği, ihlalin nasıl giderileceği belli. TBMM&#39;ye bu anlamda kanun değişikliği konusunda bir telkinde bulunmak ve bunu &ouml;zellikle de &#39;Gereğini yapın.&#39; gibi bir ifadeyle kullanmak doğru değil. O ayrı bir konuydu. Sayın Berberoğlu kararında ise birinci kararda olmayan ama ikinci kararda olan bir ifade var. Okuyanda, TBMM ile ilgili de bir g&ouml;rev varmış intibası uyandıracak bir yaklaşım vardı. Biz Anayasa Mahkemesinin i&ccedil;t&uuml;z&uuml;ğ&uuml;ne dayanarak, bunun somut olarak ne anlama geldiğini sormuştuk. Bu konuda hen&uuml;z bir cevap gelmedi.&quot;</p> <p>Mustafa Şentop, &quot;Suudi Arabistan&#39;ın, T&uuml;rk okullarını kapatma kararı aldığı&quot; dile getirilerek değerlendirmesinin sorulmasına karşılık, &quot;Benim okuduğum kadarıyla kapatma kararı değil. Bizim Uluslararası İlişkiler Genel M&uuml;d&uuml;rl&uuml;ğ&uuml;m&uuml;z&uuml;n a&ccedil;ıklaması, &#39;Fiilen 2020 i&ccedil;erisinde Mekke ve Medine&#39;deki okullar kapatıldı.&#39; diye. Uluslararası anlaşmalara g&ouml;re a&ccedil;ılan okullar... &#39;Fiilen&#39; dediğine g&ouml;re hen&uuml;z resmi bir karar yok diye anladım. Bununla ilgili girişimleri ilgili merciler yapacaktır.&quot; ifadelerini kullandı.</p> <h3>HDP&#39;li Gergerlioğlu hakkındaki kesin h&uuml;k&uuml;m dosyası</h3> <p>HDP Kocaeli Milletvekili &Ouml;mer Faruk Gergerlioğlu&#39;nun, hakkında kesinleşen yargı kararıyla ilgili Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yaptığı hatırlatılarak, &quot;Meclis, Anayasa Mahkemesine yapılan bireysel başvurunun sonucunu bekleyecek mi?&quot; sorusunu Şentop, ş&ouml;yle yanıtladı:</p> <p>&quot;Bunu daha &ouml;nce Sayın Berberoğlu &ccedil;er&ccedil;evesinde konuşmuştuk. Anayasadaki h&uuml;kme g&ouml;re kesin h&uuml;k&uuml;m, &#39;Genel Kurula bildirilmesiyle milletvekilliği sona erer.&#39; diyor. Dolayısıyla Meclis Başkanlığı bakımından kesin h&uuml;k&uuml;m s&ouml;z konusudur. Kesin h&uuml;k&uuml;mde, bir ceza davası s&ouml;z konusu olduğundan adli yargı i&ccedil;erisindeki s&uuml;re&ccedil;ler derecat i&ccedil;inde tamamlandıktan sonra ortaya &ccedil;ıkıyor. Yani ilk derece mahkemesi istinaf, daha sonra temyizde verilen kararlar neticesinde artık başka bir merciye o yargı kolu i&ccedil;erisinde başvuru imkanı kalmadıktan sonra h&uuml;k&uuml;m kesinleşiyor. Bizim sistemimizde, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yolu, h&uuml;km&uuml;n kesinleşmesini engelleyen, durduran, ortadan kaldıran bir yol değildir. Anayasa Mahkemesinin kararları doğrudan etki etmiyor, dikey etki etmiyor. Bu anlamda hiyerarşi i&ccedil;inde bir mahkeme değil. Yatay etki ediyor. Nitekim Anayasa Mahkemesi, Sayın Berberoğlu ile ilgili, kendisi kesin h&uuml;km&uuml; kaldıramadığı i&ccedil;in 14. Ağır Ceza Mahkemesine, kesin h&uuml;km&uuml;n kaldırılması gerektiğine dair kararında a&ccedil;ık olarak bir h&uuml;k&uuml;m vermişti. Dolayısıyla Anayasa&#39;ya g&ouml;re kesin h&uuml;k&uuml;m bağlayıcıdır ve onun gereği yerine getirilir. Anayasa Mahkemesine bireysel başvurunun sonucunu beklemek s&ouml;z konusu değil. (Gergerlioğlu&#39;nun) Bir tedbir başvurusu yaptığını, bunun da Anayasa Mahkemesi tarafından kabul edilmediğini &ouml;ğrendim.&quot;</p>