Türkiye 117 yılda 210 büyük deprem yaşadı
<p>ANKARA (AA) - Türkiyeʹde 1900-2017 yıllarında en az 6,0 büyüklüğündeki 210 depremde 86 bin 802 kişi yaşamını yitirdi, 597 bin 865 konut ağır hasar gördü.</p><p>İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığınca (AFAD), ˮTürkiyeʹde Afet Yönetimi ve Doğa Kaynaklı Afet İstatistikleriˮ raporu hazırlandı.</p><p>Raporun ˮSayılarla Türkiyeʹde Afetlerˮ bölümünde 1900-2018 yıllarında meydana gelen büyük doğal afetlere ilişkin veriler yer aldı.</p><p>Buna göre, en etkin deprem kuşaklarından birisi olan Akdeniz-Alp-Himalaya kuşağında bulunan Türkiyeʹde ortalama her 5 yılda bir geniş çapta can ve mal kaybına neden olan büyük deprem meydana geliyor.</p><p>Türkiyeʹde 1900-2017 yıllarında büyüklüğü en az 6,0 olan 210 hasar yapıcı ve can kaybına yol açıcı deprem meydana geldi. Bu depremlerde 86 bin 802 kişi hayatını kaybetti, 597 bin 865 konut ağır hasar gördü.</p>Önemli depremlerden bazıları<p>Muşʹun Malazgirt ilçesinde 1903ʹte 7,0 büyüklüğündeki depremde 2 bin 803 kişi yaşamını yitirdi.</p><p>Tekirdağʹın Şarköy ilçesinde 1912ʹde meydana gelen 7,3 büyüklüğündeki depremde 2 bin 836 kişi öldü, 1914ʹte Burdurʹda 7,0 büyüklüğündeki deprem 2 bin 344 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu.</p><p>Tokatʹın Niksar ilçesinde 1942ʹde 7,0 büyüklüğünde meydana gelen deprem 3 bin kişiyi, Samsunʹun Ladik ilçesinde 1943ʹte 7,4 büyüklüğündeki deprem ise 2 bin 824 kişiyi hayattan kopardı.</p><p>Boluʹnun Gerede ilçesinde 1944ʹte meydana gelen 7,2 büyüklüğündeki depremde 3 bin 959 kişi, Erzincanʹda 1949ʹda 7,9 büyüklüğündeki depremde 32 bin 962 kişi öldü.</p><p>Muşʹun Varto ilçesinde 1966ʹda kaydedilen 7,2 büyüklüğündeki deprem 2 bin 394, Kütahyaʹnın Gediz ilçesinde 1970ʹte kaydedilen 7,2 büyüklüğündeki deprem ise bin 86 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu.</p><p>Diyarbakırʹın Lice ilçesinde 1975ʹte yaşanan 6,9 büyüklüğündeki depremde 2 bin 385, Vanʹın Çaldıran ilçesinde 1976ʹdaki depremde 3 bin 840 kişi yaşamını yitirdi.</p><p>Erzurumʹun Horasan ilçesinde 1983ʹte 6,9 büyüklüğünde deprem meydana geldi, bin 155 kişi hayatını kaybetti. İzmitʹin Gölcük ilçesinde 17 Ağustos 1999ʹda yaşanan ve Marmara Bölgesiʹndeki birçok ilde hissedilen 7,4 büyüklüğündeki deprem ise 17 bin 480 kişiyi hayattan kopardı.</p><p>Vanʹda 2011ʹde meydana gelen 7,0 büyüklüğündeki deprem nedeniyle 644 kişi hayata gözlerini yumdu.</p>Heyelan/kaya düşmesi<p>Türkiyeʹdeki afetlere ilişkin AFAD raporunda heyelan/kaya düşmesi olayları da yer aldı.</p><p>Heyelanların jeolojik, jeomorfolojik ve iklimsel etkenlerle insanların çeşitli etkinliklerine bağlı geliştiğine işaret edilen raporda, 1 Ocak 1950-1 Haziran 2018 tarihlerinde meydana gelen toprak kaymalarının istatistikleri paylaşıldı.</p>Karadeniz bölgesi öne çıktı<p>Buna göre Trabzon, bin 517 heyelanla ilk sırada yer aldı. </p><p>Trabzonʹu bin 319 heyelanla Rize, 939 toprak kaymasıyla Erzurum ve 913 heyelanla Giresun izledi. 1950ʹden bugüne kadarki 23 bin 41 heyelanın yaklaşık yüzde 21ʹi bu dört ilde meydana geldi.</p><p>Kastamonu 768, Artvin 765, Bingöl 693, Malatya 688, Sivas 666 ve Erzincan 622 toprak kaymasıyla listenin üst sıralarındaki diğer iller oldu.</p><p>Kırklareli, Edirne, Tekirdağ, Kırşehir, Mardin, Şırnak, Kilis, Şanlıurfa, Uşak, Ardahan, Bilecik, İstanbul ve Eskişehir ise heyelanın en az yaşandığı iller olarak kayıtlara geçti. Söz konusu tarihler arasındaki veriler göz önünde alındığında bu illerde bir yılda meydana gelen heyelanların ortalaması birden az oldu.</p>Sel/su baskını<p>Türkiyeʹde sıklıkla yaşanan afetlerden bir diğeri ise sel/su baskınları. </p><p>Sele en çok nehir yataklarındaki taşmaların neden olduğu belirtilen raporda, bu duruma nehir yataklarının amacı dışında kullanılmasının yol açtığı vurgulandı.</p><p>Türkiyeʹde 1 Ocak 1950-1 Haziran 2018 tarihlerinde en çok afet, 425 sel/su baskınıyla Erzurumʹda yaşandı. Sivas 315, Van 265 ve Bitlis 247 sel/su baskınıyla bu kenti takip etti.</p>Çığ<p>Türkiyeʹnin karşı karşıya kaldığı afetlerden bir diğeri çığ, kar örtüsü altındaki zayıf tabakanın örtüden kaynaklanan yükü taşıma kabiliyetini yitirmesiyle oluşuyor.</p><p>Çalışmalara göre, çığ olaylarında yükselti ve mevsimsel etki belirleyici role sahip bulunuyor.</p><p>1950ʹden bugüne kadarki çığ olaylarının yaklaşık yarısı Bingöl, Bitlis, Tunceli ve Malatyaʹda meydana geldi. 1 Ocak 1950-1 Haziran 2018 tarihlerinde Bingöl, 274 çığ felaketiyle ilk sırada yer aldı. </p><p>Bingölʹü 265 çığ olayıyla Bitlis, 168 çığ olayıyla Tunceli ve 81 çığ olayıyla Malatya takip etti.</p><p>Son 15 yılda en çok çığ düşmesi, 104 olayla 2006, 159 olayla 2007, 144 olayla 2008, 110 olayla 2010 ve 155 olayla 2011 yıllarında meydana geldi. </p><p>2012ʹden bu yana düşen çığ sayısında geçmiş yıllara oranla azalma kaydedildi.</p>