Türkiye'de 18 milyon kişi şehrindeki hava kalitesinden haberdar değil
<p>Temiz Hava Hakkı Platformu, video konferans yoluyla gerçekleştirdiği basın toplantısında "Kara Rapor 2020: Hava Kirliliği ve Sağlık Etkisi" başlıklı araştırmasının sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı. </p>
<p>Türkiye'nin 4 yıllık hava kirliliği karnesinin açıklandığı raporda, 2016-2020 yıllarında Türkiye'deki hava kirliliğinin sağlık üzerindeki etkileri değerlendirildi.</p>
<p>Rapora göre, 2019'da hava kirliliği seviyesi, Türkiye'de hava kalitesi hesaplanan 51 ilden yüzde 98'inde Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) sınır değerlerinin, yüzde 70'inde de ulusal sınır değerlerin üzerinde gerçekleşti.</p>
<p>Hava kirliliği seviyesi yalnızca Adana ve Hatay'da DSÖ'nün önerdiği sınır değerlerin altında kaldı.</p>
<p>DSÖ'nün belirlediği değerlere göre, geçen yıl hava kirliliğinin en yüksek hesaplandığı ilk 10 il sırasıyla Iğdır, Çorum, Düzce, Manisa, Kahramanmaraş, Sinop, Amasya, Bursa, Erzurum ve Kütahya oldu.</p>
<p>Geçen yıl, 30 ilde yaşayan yaklaşık 18 milyon kişinin yıl boyunca soluduğu havanın kalitesine dair yeterli veri olmadığı için hava kalitesi hesaplanamadı.</p>
<p>Yaklaşık 2 milyon 196 bin kişinin yaşadığı Eskişehir, Muş, Uşak ve Şırnak'ta ise hava kirliliği seviyesi üç yıldır asgari düzeyde dahi bilinmiyor.</p>
<h3>Hava kirliliğine bağlı ölüm oranı en yüksek il Iğdır</h3>
<p>Rapora göre, 2019'da her 5 ilden 1'inde hava kirliliğinin sağlık etkileri yetersiz veri nedeniyle hesaplanamadı.</p>
<p>Geçen yıl hava kirliliğine atfedilen ölüm sayısının en fazla olduğu üç il sırasıyla İstanbul, İzmir ve Manisa oldu.</p>
<p>İl nüfusuna oranla en çok hava kirliliğine bağlı ölümün yaşandığı il ise geçen yıllarda olduğu gibi 2019'da da yüzde 33,5 ile Iğdır oldu.</p>
<p>Rapora göre, Türkiye'de hava kirliliği DSÖ kılavuz değerine indirilseydi 2019'da tüm ölümlerin yüzde 7,9'u önlenebilirdi.</p>
<h3>Hava kirliliği bazı illerde kronik bir sorun haline geliyor</h3>
<p>Rapora göre, son 4 yıl boyunca ölçüm ortalamalarına bakıldığında düzenli olarak yüksek derecede kirli hava soluyan Iğdır, Düzce, Manisa, Bursa, Kahramanmaraş ve Afyonkarahisar'da hava kirliliği sorununun çözülmeyen kronik bir sorun haline geldiği anlaşılıyor.</p>
<p>Ardahan, Tunceli, Rize, Artvin ve Bitlis hava kirliliği 3 yıl üst üste en düşük seviyede ölçülen iller olsalar da bu illerdeki hava kirliliği seviyesi DSÖ'nün önerdiği kılavuz değerlerin üzerinde gerçekleşebiliyor.</p>
<h3>2020'nin ilk yarısında iyileşme</h3>
<p>Rapora göre, Kahramanmaraş, Kütahya ve Zonguldak'ta Ocak ayında kapatılan kömürlü termik santrallerin ve yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla mücadele kapsamında alınan tedbirler nedeniyle azalan trafik sonucu bu yılın ilk yarısında Adana, Ankara, Bursa, İstanbul ve İzmir hava kalitesinde iyileşme görüldü.</p>
<p>Ancak santrallerin tekrar açılması ve kaldırılan seyahat kısıtlamaları sonucunda artan hareketlilik nedeniyle Haziran'da hava kirliliği seviyesi tekrar yükselmeye başladı.</p>