Afrika’da Fransa kâbusu - II: Yeni sömürgecilik

DÜNYA (AA) - Anadolu Ajansı | 06.02.2020 - 15:37, Güncelleme: 27.10.2022 - 05:59
 

Afrika’da Fransa kâbusu - II: Yeni sömürgecilik

Fransa Afrika’daki sömürgelerden çekilirken iki konuyu zorunlu tutmuştu: Birincisi Fransızcanın ülkenin resmî dili ve eğitim dili olması, ikincisi ise zorunlu resmî eğitim.
<p>Fransa Afrika&rsquo;daki s&ouml;m&uuml;rgelerden&nbsp;&ccedil;ekilirken iki konuyu zorunlu tutmuştu: Birincisi&nbsp;Fransızcanın&nbsp;&uuml;lkenin&nbsp;resm&icirc; dili&nbsp;ve eğitim dili olması, ikincisi ise&nbsp;zorunlu resm&icirc; eğitim. Elbette bu eğitim de Fransızca yapılacaktı. Eğitim kurumları ilk&ouml;ğretimden &uuml;niversiteye kadar Fransa&rsquo;nın istediği bi&ccedil;imde şekillendirildi. Mesela &Ccedil;ad&rsquo;a bağımsızlık verildiği zaman, &Ccedil;ad&rsquo;da Fransızca bilenlerin oranı y&uuml;zde 2 civarındaydı.</p> <p>Fransa &ldquo;Fransızca Konuşan &Uuml;lkeler Topluluğu&rdquo;nu kurarak eski s&ouml;m&uuml;rgelerinin Fransa ile bağlarının kopmasına engel olmuştur. Fransızca konuşan &uuml;lkeler topluluğu La Francophonie&rsquo;nin merkezi başkent Paris&rsquo;tedir. Afrika, Fransızca Konuşan &Uuml;lkeler Topluluğu i&ccedil;inde en fazla Fransızca konuşan kişinin bulunduğu kıtadır. Kara kıtada 100 milyona yakın kişi Fransızca konuşmaktadır. Afrika&rsquo;da 54 &uuml;lkenin 27&rsquo;sinini resm&icirc; dili Fransızcadır. Fransa Dışişleri Bakanlığı tarafından denetlenen &ccedil;eşitli uydular ve bağlı kuruluşlarla &ldquo;Francophonie&rdquo; adlı bir Fransız dili ve k&uuml;lt&uuml;r&uuml; yayma organizasyonu oluşturulmuştur. Fransa Afrika&rsquo;ya y&ouml;nelik yayın yapan basın ve yayın kuruluşlarına sahiptir. Bu gazete, dergi, TV ve radyo istasyonlarından Fransız &ccedil;ıkarlarını korumak i&ccedil;in y&ouml;nlendirmeler yapmaktadır.</p> <p>&nbsp;</p> <p>Fransız eski s&ouml;m&uuml;rgesi olan &uuml;lkeler, kamu alımları ve kamu ihalelerinde Fransız &ccedil;ıkarlarını korumak ve Fransız şirketlerine &ouml;ncelik vermek zorundadırlar. H&uuml;k&uuml;met ihalelerinin verilmesinde Fransız şirketleri &ouml;nceliğe sahiptir. Ancak bundan sonra ihtiya&ccedil; olursa bu &uuml;lkeler başka kaynaklara y&ouml;nelebilirler.</p> <p>&nbsp;</p> <p>Afrikalılar, yıllarca d&uuml;nyanın diğer &uuml;lkelerine gitmek istedikleri zaman Air France&rsquo;la veya British Airways&rsquo;le gitmek zorundalardı. Fransız eski s&ouml;m&uuml;rgelerinden birisi bir başka &uuml;lkeye gitmek istediği zaman bile, oraya Paris &uuml;zerinden gitmek zorundaydı. Farklı &uuml;lkelerin havayolu şirketlerinin filolarını g&uuml;&ccedil;lendirmeleriyle birlikte, Afrikalılar farklı g&uuml;zerg&acirc;hlar kullanabilmeye başlamış, Fransa&rsquo;dan başka &uuml;lkelerin de varlığını keşfetmişlerdir. Bug&uuml;n T&uuml;rk Havayolları Afrika kıtasında 53 destinasyona u&ccedil;uyor. Artık b&uuml;t&uuml;n aktarmalar İstanbul &uuml;zerinden ger&ccedil;ekleşiyor. Fransa&rsquo;nın T&uuml;rkiye&rsquo;ye zaman zaman şiddetli bir şekilde saldırmasının sebeplerinden biri de budur.</p> <p>Fransız eski s&ouml;m&uuml;rgelerinin &ccedil;oğunda, &uuml;lkelerin b&uuml;y&uuml;k ekonomik varlıklarının t&uuml;m&uuml; Fransızların elindedir. &Ouml;rneğin Fildişi Sahili&rsquo;nde Fransız şirketleri su, elektrik, telefon, ulaşım, limanlar ve b&uuml;y&uuml;k bankalar gibi b&uuml;y&uuml;k hizmetlerin t&uuml;m&uuml;n&uuml; bunların sahibi olarak kontrol etmektedir. Ticaret, inşaat ve tarımda da aynı şey ge&ccedil;erlidir.</p> <p>Fransız yeni s&ouml;m&uuml;rgecilik metotlarından biri olarak kullanılan &ldquo;Batılılaşma&rdquo;, &ldquo;&ccedil;ağdaşlaşma&rdquo; ve &ldquo;modernleşme&rdquo; adı altındaki akımlar, s&ouml;z konusu toplumlarda sadece bir dejenerasyona yol a&ccedil;mıştır. Fransa ayrıca M&uuml;sl&uuml;manların direnişini kırmak i&ccedil;in, din&icirc; d&uuml;ş&uuml;nceyi şekillendirmek adına, kendi kontrol&uuml;nde olacak İslami okullar kurdurmuştur. Afrika toplumlarını dejenere etmek i&ccedil;in m&uuml;stehcen yayınlar yapan pop m&uuml;zik kanalları kurulmuş ve bu kanallar 7/24 yayın yapmaktadır. Yerel y&ouml;netimlerin eliyle i&ccedil;ki kullanımı, moda adı altında Afrikalı kadınların tesett&uuml;rden &ccedil;ıkarılması ve pop k&uuml;lt&uuml;r&uuml; &ouml;zendirilerek M&uuml;sl&uuml;man toplum &ccedil;&ouml;kertilmeye &ccedil;alışılmıştır. Neticede artık &ccedil;ok rahat bir şekilde &ldquo;Castel&rdquo; birasını i&ccedil;en ve domuz etli sandvi&ccedil;ini yiyen, Kurban Bayramı&rsquo;nı bar ve kul&uuml;plerde kutlayan ve bu durumu normal g&ouml;ren bir toplum ortaya &ccedil;ıkmıştır. Kurban Bayramı kutlamaları &ccedil;er&ccedil;evesinde, b&uuml;y&uuml;k stadyumlara getirilen pop sanat&ccedil;ıları konserler vermektedir. Yaşanan k&uuml;lt&uuml;rel dejenerasyon, İslam ve Afrika k&uuml;lt&uuml;r&uuml;ndeki yozlaşma, normal bir durum olarak g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor.</p> <p>Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron s&ouml;m&uuml;rgeciliğin &ldquo;ağır bir hata&rdquo; olduğunu s&ouml;yleyerek tarihte bir sayfayı kapatma &ccedil;ağrısında bulundu. Uzun yıllar Fransa&rsquo;nın himayesi altında kalan Fildişi Sahili&rsquo;ni ziyaret eden Macron burada yaptığı konuşmada, &uuml;lkesinin hegemon olarak algılandığını, &uuml;lkesinin s&ouml;m&uuml;rgeciliğin tuzaklarına d&uuml;şmesinin bir hata olduğunu s&ouml;yledi. Afrika&rsquo;nın n&uuml;fusu a&ccedil;ısından gen&ccedil; bir kıta olduğunu belirten Fransa Cumhurbaşkanı, &ldquo;&Uuml;lkenizin &uuml;&ccedil;te ikisi s&ouml;m&uuml;rgeciliğin ne olduğunu asla bilmedi&rdquo; dedi. Macron Afrikalı gen&ccedil; nesli &uuml;lkesiyle yeni bir dostluk ilişkisi kurmaya davet etti.</p> <p>Macron Afrikalıları kandırarak, yeni s&ouml;m&uuml;rgecilik modelinin &ccedil;areleri t&uuml;kendikten sonra kullandığı en son arg&uuml;manını kullanıyor. Bu arg&uuml;man ise yanlışı kabul ederek &ldquo;yeni bir sayfa a&ccedil;ma&rdquo; &ccedil;ağrısıdır. Yeni sayfa a&ccedil;ıldıktan sonra eskiler unutturularak s&ouml;m&uuml;rmeye devam edeceklerdir. Fransa tarafından k&ouml;leleştirilen milyonlar, yağmalanan yeraltı kaynakları ve tarihi eserler ise artık konuşulmayacaktır.</p> <p>Macron&rsquo;un Afrikalı gen&ccedil; nesli &uuml;lkesiyle yeni bir &ldquo;dostluk ilişkisi&rdquo; kurmaya davet etmesinin altında yatan diğer bir niyet ise Afrika kıtasının gen&ccedil;lerini s&ouml;m&uuml;rmektir. Fransa asker kontenjanını Kamerunlu gen&ccedil;lerle takviye etmek i&ccedil;in bir program başlattı. Bu program Kamerun halkının tepkisini topladı. Programın m&uuml;racaat şartlarına g&ouml;re bek&acirc;r, askeri bir doktor tarafından zinde raporu verilen, Fransızcaya h&acirc;kim kadın ve erkek Kamerunlu gen&ccedil;ler, yapılacak se&ccedil;melerin ardından programa katılabilecek. Fransa Subay Eğitim Okulu&rsquo;nun bu girişimi &uuml;lkede, &ldquo;Fransa&rsquo;nın kendisi i&ccedil;in &ouml;lecek gen&ccedil;leri bile Afrika&rsquo;dan se&ccedil;tiği&rdquo; şeklinde yorumlandı. Kamerunlular &uuml;lkenin kalkınmak i&ccedil;in m&uuml;hendislere ve iyi eğitimli teknisyenlere ihtiyacı olduğunu, Kamerun&rsquo;un &ldquo;gen&ccedil;leri Fransa&rsquo;nın hizmetine vermekle&rdquo; gelişmeyeceği ger&ccedil;eğini haykırdılar. Kamerunlular &ldquo;Fransa&rsquo;da &ouml;lmek i&ccedil;in yeterince gen&ccedil; Fransız yok mu? Macron, ordusunu beslemek i&ccedil;in daha fazla &ccedil;ocuğa sahip olmalı. Afrika&rsquo;nın &ccedil;ocukları, Afrikalılar, Fransızların kendi &ccedil;ocuklarını saklayıp Kamerunluları &ouml;l&uuml;me g&ouml;ndermeyi tercih ettiğini g&ouml;remeyecek kadar aptal olmadığı s&uuml;rece Afrika i&ccedil;in &ccedil;alışacaktır&rdquo; diye sesleniyorlar.</p> <p>Fransa Afrikalılar arasında Fransa&rsquo;nın h&acirc;l&acirc; Afrika&rsquo;yı s&ouml;m&uuml;rd&uuml;ğ&uuml;n&uuml;n farkında olan ve bunu dile getirenleri g&ouml;revlerinden aldırmakta ve b&ouml;ylece susturmaktadır. Afrika Birliği&rsquo;nin ABD El&ccedil;isi Zimbabveli diplomat Dr. Arikana Chihombori-Quao, Fransa&rsquo;nın s&ouml;m&uuml;rge vergisi almasını sonlandırmasını istemesi &uuml;zerine Afrika Birliği&rsquo;nin &Ccedil;adlı başkanı Moussa Faki Mahamat&rsquo;ın Macron ile bir araya gelmesinden sonra g&ouml;revden aldı.</p> <h3>S&ouml;m&uuml;rge para birimi Frank</h3> <p>Afrika kıtası tedav&uuml;lden kalkmış paraların ge&ccedil;tiği bir kıtadır. Frank diye bir para birimi artık Fransa&rsquo;da bile yok. Fakat Afrika&rsquo;da var. Fransa, merkezi Paris olan, alım g&uuml;c&uuml;n&uuml;n Paris&rsquo;ten belirlendiği, Chamalieres&rsquo;de basılan Frank para biriminin eski s&ouml;m&uuml;rgelerinde ge&ccedil;erli olmaya devam ettiği bu şeytan&icirc; sistemin devam etmesini istiyor. Afrika&rsquo;da kullanılan Franklar, Fransa&rsquo;nın Lion şehri yakınlarında basılıyor. Fransa Institut d&rsquo;&Eacute;mission des D&eacute;partements d&rsquo;Outre-Mer, Institut d&rsquo;&Eacute;mission d&rsquo;Outre-Mer, Banque Centrale des &Eacute;tats de l&rsquo;Afrique de l&rsquo;Ouest, Banque des &Eacute;tats de l&rsquo;Afrique Centrale gibi Afrika i&ccedil;in ayrı, Pasifikler i&ccedil;in ayrı merkez bankaları kurmuştur. Afrika &uuml;lkeleri i&ccedil;in basılan Frankların &uuml;zerinde (Orta Afrika Frankı, Batı Afrika Frankı gibi) her &uuml;lkeye uygun Afrikalı fig&uuml;rler bulunmaktadır.</p> <p>Afrika Finansal Topluluğu&rsquo;nu (CFA) kuran anlaşmanın h&uuml;k&uuml;mleri uyarınca, her Afrika &uuml;lkesinin Merkez Bankası, d&ouml;viz rezervlerinin en az y&uuml;zde 85&rsquo;ini Fransa Finans Kontrol Bankası&rsquo;na bağlı Fransız Merkez Bankasındaki bir &ldquo;işletme hesabında&rdquo; tutmakla y&uuml;k&uuml;ml&uuml;d&uuml;r. Afrika &uuml;lkelerinin bu paraya erişimi yok. Fransa bir yılda paranın sadece y&uuml;zde 15&rsquo;ine erişmelerine izin veriyor. Daha fazlasına ihtiya&ccedil; duymaları halinde, Fransız Hazinesi&rsquo;nden kendi y&uuml;zde 85&rsquo;lerinden ekstra para &ouml;d&uuml;n&ccedil; almak zorundalar. Fransa&rsquo;nın &uuml;lkelerin rezervden &ouml;d&uuml;n&ccedil; alabilecekleri miktara da bir sınır koyması, işleri iyice trajik hale getirmekte. Sınır &ouml;nceki yıl kamu gelirlerinin y&uuml;zde 20&rsquo;si olarak sabitlendi. &Uuml;lkelerin kendi paralarının y&uuml;zde 20&rsquo;sinden fazlasını talep etmesi durumunda Fransa&rsquo;nın veto hakkı bulunuyor.</p> <p>Fransa 1961&rsquo;den beri 14 Afrika &uuml;lkesinin ulusal rezervlerini elinde tutuyor: Benin, Burkina Faso, Gine-Bissau, Fildişi Sahili, Mali, Nijer, Senegal, Togo, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, &Ccedil;ad, Kongo-Brazzaville, Ekvator Ginesi ve Gabon. Afrika &uuml;lkeleri ulusal para rezervlerini de Fransa Merkez Bankası&rsquo;na yatırmak durumundadır. Fransız hazinesi, Afrika&rsquo;dan yıllık bazda yaklaşık 500 milyar dolar kazan&ccedil; ve getiri elde etmektedir. Fransa bundan dolayı s&ouml;m&uuml;rgeci para sistemini bırakmak istemiyor. Bu sisteme karşı durmak isteyen Afrikalı liderler ya &ouml;ld&uuml;r&uuml;ld&uuml;ler ya da darbeyle g&ouml;revden uzaklaştırıldılar. İtaat edenler ise Fransa tarafından c&ouml;mert bir şekilde &ouml;d&uuml;llendiriliyor. Şimdi Fransa, eski imparatorluğun bu karanlık tarafına ışık tutmak isteyen herkesle savaşmak i&ccedil;in her şeyi yapıyor.</p> <p>Batı Afrika Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) &uuml;yesi 15 &uuml;lke 2020 yılı Temmuz ayı itibarıyla s&ouml;m&uuml;rge d&ouml;neminden kalma 74 yıllık Fransız s&ouml;m&uuml;rge parası CFA frangını kaldırarak ortak para birimine ge&ccedil;eceklerini ve ECO ismini verdikleri para birimini kullanacaklarını il&acirc;n ettiler. Fildişi Sahili Cumhurbaşkanı Alassane Ouattara Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Fildişi Sahili&rsquo;nin en b&uuml;y&uuml;k kenti Abidjan&rsquo;da d&uuml;zenlediği ortak basın toplantısında, Batı Afrika &Uuml;lkeleri Ekonomik Topluluğu (UEMOA) &uuml;yesi 8 &uuml;lke de CFA frangı konusunda reform kararı aldığını, 1945&rsquo;ten bu yana kullandıkları CFA frangını gelecek yıldan itibaren kullanmayacaklarını belirtti. &ldquo;UEMOA &uuml;lkeleri CFA frangını bırakarak ECO para birimine ge&ccedil;ecek&rdquo; diyen Ouattara, 8 &uuml;lkenin ayrıca Fransa Merkez Bankası ve hazinesiyle teknik bağlarını keserek yeni para birimini kendilerinin y&ouml;neteceğini vurguladı. Ouattara ECO&rsquo;nun değerinin de CFA frangı gibi avroyla sabitleneceğini kaydetti. CFA frangının bug&uuml;ne kadar &ouml;nemli bir ara&ccedil; olduğunu ifade eden Fildişi Sahili Cumhurbaşkanı, &ldquo;Fakat b&uuml;y&uuml;k dinamiğimizi sağlamlaştırmak i&ccedil;in daha hırslı reformlar yapmalı, halklarımızın satın alma g&uuml;c&uuml;n&uuml; korumalıyız&rdquo; dedi. Macron da yaptığı değerlendirmede, atılan adımları &ldquo;tarihi bir reform&rdquo; olarak nitelendirdi. ECO sisteminde Fransa Batı Afrika Merkez Bankası (BCEAO), bankacılık komisyonu ve para politikası konseyinde bulunan temsilcilerini de &ccedil;ekecek. Afrika &uuml;lkelerinin d&ouml;viz rezervlerinin y&uuml;zde 50&rsquo;sinin Fransa Merkez Bankası&rsquo;nda tutulması uygulaması da kalkacaktı. Diğer yandan Fransa, kriz durumunda garant&ouml;r &uuml;lke olmayı s&uuml;rd&uuml;recekti. ECO&rsquo;yu kullanan &uuml;lkeler ithalatlarını &ouml;deyemeyecek bir duruma d&uuml;şerse, Fransa bu &ouml;demeleri yapacak ama para politikası konseyine d&ouml;nmeye de hak kazanacaktı. Sabit parite koşulunun zaman i&ccedil;inde değiştirilebileceği belirtilmişti.</p> <p>UEMOA ile Orta Afrika Ekonomik ve Parasal Topluluğu (CEMAC) &uuml;yesi 14 Afrika &uuml;lkesi s&ouml;m&uuml;rge d&ouml;neminden bu yana CFA frangının iki farklı &ccedil;eşidini kullanıyor. Fakat s&ouml;m&uuml;rgeci efendiler aralarında anlaşıp bunu bozdular. Nijerya, Gana, Gambiya, Gine, Liberya ve Sierra Leone gibi İngiliz eski s&ouml;m&uuml;rgesi olan &uuml;lkeler ECO&rsquo;dan &ccedil;ekildiklerini il&acirc;n ettiler. Eğer ger&ccedil;ekleşseydi, Fransa&rsquo;nın Afrika ile ilişkileri bakımından d&ouml;n&uuml;m noktası olacaktı. Fransa şimdilik Batı Afrika &uuml;lkelerinin Frank&rsquo;ı bırakıp ECO ismini verdikleri para birimine ge&ccedil;mek istemelerinin &ouml;n&uuml;ne ge&ccedil;miş oldu.</p> <p>Afrika&rsquo;da b&ouml;lgesel birliklerin oluşturulması Birleşik Afrika&rsquo;nın kurulmasını engellemek i&ccedil;in bir Fransız oyunu idi. Şimdi bu b&ouml;lgesel birlik &uuml;zerinden ECO&rsquo;yu para birimi yapmak yine Fransa&rsquo;nın oyununa su taşımak olacaktı aslında. Afrika i&ccedil;in en doğru para birimi Afro&rsquo;dur.</p> <p>AFRO Libya&rsquo;nın efsanevi Devlet Başkanı Muammer Kaddafi tarafından Afrika &uuml;lkelerinin kendi aralarında kullanılacak tek para birimi olarak teklif edilmişti. Kaddafi bunun i&ccedil;in gereken t&uuml;m kurumsal yapının tamamlanması i&ccedil;in de &ccedil;alışıyordu. Libya&rsquo;nın Sirte şehrinde yerleşik Afrika Yatırım Bankası, 2011 yılında 42 milyar dolar sermayeyle Kamerun&rsquo;un başkenti Yaonde&rsquo;de kurulan Afrika Para Fonu ve Abuja&rsquo;da yerleşik Afrika Merkez Bankası bunlardandır. Libya&rsquo;daki karışıklıklar başlar başlamaz Libya Merkez Bankası&rsquo;na ait 30 milyar doların o zamanki ABD Başkanı Barack Obama tarafından dondurulmasından dolayı, Afrika&rsquo;yı k&uuml;resel vahşi kapitalist sistemden kurtaracak ve Afrika Federasyonu&rsquo;nun kurulmasında son dokunuşlar olacak bu &uuml;&ccedil; ana proje engellenmiştir. Afrika Merkez Bankası para basmaya başladığı zaman, Fransa&rsquo;nın 80 yıla yakın bir zamandır kimi Afrika &uuml;lkelerini elinde tuttuğu sistem elinden gidecektir. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; Batı Afrika Frankı ve Orta Afrika Frankı para birimi olmaktan &ccedil;ıktığı zaman Fransa b&uuml;t&uuml;n kontrol&uuml; kaybedecektir. Bundan dolayı Fransa&rsquo;nın Libya meselesinde aleyhine adım atanlara vahşi bir şekilde saldırması anlaşılabilir. Afrika Para Fonu da sadece 25 milyar dolar sermayeyle Afrika &uuml;lkelerini Uluslararası Para Fonu &ouml;n&uuml;nde diz &ccedil;&ouml;kmekten kurtaracaktı. Diğer yandan IMF&rsquo;nin Afrika &uuml;lkelerini &ouml;zelleştirme politikalarına zorlamasının &ouml;n&uuml;ne ge&ccedil;ilebilecekti. Fransa&rsquo;nın Libya&rsquo;ya saldırmasının en &ouml;nemli sebebi, Kaddafi&rsquo;nin Afrika &uuml;lkelerini uyandırmaya &ccedil;alışmasıdır.</p> <h3>Fransa&rsquo;nın Afrika&rsquo;da madenleri yağmalaması</h3> <p>Fransız destekli sivil toplum kuruluşları b&uuml;t&uuml;n d&uuml;nyada n&uuml;kleer santrallerin ne kadar k&ouml;t&uuml; ve zararlı olduğunu savunan programlar ve protestolar d&uuml;zenlemekteler. Fakat Fransa&rsquo;da bug&uuml;n 59 n&uuml;kleer santral bulunuyor. Bu n&uuml;kleer santrallerin uranyumu Nijer&rsquo;in Agadez b&ouml;lgesinden ve son yıllarda da Mali&rsquo;den gelmekte. Altı bin kamyon Nijer&rsquo;in Agadez b&ouml;lgesinden Togo&rsquo;nun başkenti ve limanı Lome&rsquo;ye uranyum madeninden ayrıştırılmamış c&uuml;ruf taşımakta.</p> <p>Uranyum ilk olarak Nijer&rsquo;de 1957&rsquo;de Nijer Cumhuriyeti&rsquo;nin kurulmasından bir yıl &ouml;nce Bureau Minier de la France d&rsquo;Outre-Mer tarafından keşfedildi. Fransa 1956&rsquo;da başlayan ve 1960 yılında bağımsızlık arifesinde bir&ccedil;ok keşifle sonu&ccedil;lanan, Commissariat &agrave; l&rsquo;Energie Atomique (CEA) tarafından y&uuml;r&uuml;t&uuml;len kapsamlı araştırmaların izini s&uuml;rd&uuml;. Fransa&rsquo;nın Afrika&rsquo;daki başarılı s&ouml;m&uuml;rgeciliği(!) gizli askeri anlaşmalar ve kaynak anlaşmaları ve &ouml;zel parasal b&ouml;lgeler yoluyla ger&ccedil;ekleşti. Fransa&rsquo;nın &ccedil;ıkarlarını koruyan bu anlaşmalar, mesela Togo ve Gabon&rsquo;da, &ouml;m&uuml;r boyu iktidarda kalmış Gnassingb&eacute; Eyad&eacute;ma ve Omar Bongo gibi liderler, Fildişi Sahilleri&rsquo;nde ise Felix Houphou&euml;t-Boigny gibi se&ccedil;kin &ldquo;yerli valiler&rdquo; ile uygulamaya konuldu. Fransa&rsquo;ya sadece stratejik kaynaklara &ouml;ncelikli erişim hakkı tanınmadı, aynı zamanda eski s&ouml;m&uuml;rgelerde Fransız askeri &uuml;slerinin varlığı da meşrulaştırıldı ve diktat&ouml;rlerin aynı hizada kalması sağlanarak onların konumları da meşrulaştırıldı. 1960&rsquo;lı yıllardan itibaren Nijer d&acirc;hil eski koloniler tarafından 27 anlaşma imzalandı. Fransa eski kolonilerinde bulunan herhangi bir doğal kaynağı satın alma hakkına sahiptir. Ancak Fransa&rsquo;nın &ldquo;ilgilenmiyorum&rdquo; demesinden sonra, Afrika &uuml;lkelerinin başka ortaklar aramasına izin verilir. Bug&uuml;n Afrika kıtasında bin 100 civarında b&uuml;y&uuml;k şirket grubu ve 2 bin 109 civarında da bunların yerli taşeronu bulunmaktadır.</p> <p>[Mustafa Efe Afrika Stratejik Araştırmalar Merkezi (AFSAM) başkanıdır]</p>
Fransa Afrika’daki sömürgelerden çekilirken iki konuyu zorunlu tutmuştu: Birincisi Fransızcanın ülkenin resmî dili ve eğitim dili olması, ikincisi ise zorunlu resmî eğitim.
<p>Fransa Afrika&rsquo;daki s&ouml;m&uuml;rgelerden&nbsp;&ccedil;ekilirken iki konuyu zorunlu tutmuştu: Birincisi&nbsp;Fransızcanın&nbsp;&uuml;lkenin&nbsp;resm&icirc; dili&nbsp;ve eğitim dili olması, ikincisi ise&nbsp;zorunlu resm&icirc; eğitim. Elbette bu eğitim de Fransızca yapılacaktı. Eğitim kurumları ilk&ouml;ğretimden &uuml;niversiteye kadar Fransa&rsquo;nın istediği bi&ccedil;imde şekillendirildi. Mesela &Ccedil;ad&rsquo;a bağımsızlık verildiği zaman, &Ccedil;ad&rsquo;da Fransızca bilenlerin oranı y&uuml;zde 2 civarındaydı.</p> <p>Fransa &ldquo;Fransızca Konuşan &Uuml;lkeler Topluluğu&rdquo;nu kurarak eski s&ouml;m&uuml;rgelerinin Fransa ile bağlarının kopmasına engel olmuştur. Fransızca konuşan &uuml;lkeler topluluğu La Francophonie&rsquo;nin merkezi başkent Paris&rsquo;tedir. Afrika, Fransızca Konuşan &Uuml;lkeler Topluluğu i&ccedil;inde en fazla Fransızca konuşan kişinin bulunduğu kıtadır. Kara kıtada 100 milyona yakın kişi Fransızca konuşmaktadır. Afrika&rsquo;da 54 &uuml;lkenin 27&rsquo;sinini resm&icirc; dili Fransızcadır. Fransa Dışişleri Bakanlığı tarafından denetlenen &ccedil;eşitli uydular ve bağlı kuruluşlarla &ldquo;Francophonie&rdquo; adlı bir Fransız dili ve k&uuml;lt&uuml;r&uuml; yayma organizasyonu oluşturulmuştur. Fransa Afrika&rsquo;ya y&ouml;nelik yayın yapan basın ve yayın kuruluşlarına sahiptir. Bu gazete, dergi, TV ve radyo istasyonlarından Fransız &ccedil;ıkarlarını korumak i&ccedil;in y&ouml;nlendirmeler yapmaktadır.</p> <p>&nbsp;</p> <p>Fransız eski s&ouml;m&uuml;rgesi olan &uuml;lkeler, kamu alımları ve kamu ihalelerinde Fransız &ccedil;ıkarlarını korumak ve Fransız şirketlerine &ouml;ncelik vermek zorundadırlar. H&uuml;k&uuml;met ihalelerinin verilmesinde Fransız şirketleri &ouml;nceliğe sahiptir. Ancak bundan sonra ihtiya&ccedil; olursa bu &uuml;lkeler başka kaynaklara y&ouml;nelebilirler.</p> <p>&nbsp;</p> <p>Afrikalılar, yıllarca d&uuml;nyanın diğer &uuml;lkelerine gitmek istedikleri zaman Air France&rsquo;la veya British Airways&rsquo;le gitmek zorundalardı. Fransız eski s&ouml;m&uuml;rgelerinden birisi bir başka &uuml;lkeye gitmek istediği zaman bile, oraya Paris &uuml;zerinden gitmek zorundaydı. Farklı &uuml;lkelerin havayolu şirketlerinin filolarını g&uuml;&ccedil;lendirmeleriyle birlikte, Afrikalılar farklı g&uuml;zerg&acirc;hlar kullanabilmeye başlamış, Fransa&rsquo;dan başka &uuml;lkelerin de varlığını keşfetmişlerdir. Bug&uuml;n T&uuml;rk Havayolları Afrika kıtasında 53 destinasyona u&ccedil;uyor. Artık b&uuml;t&uuml;n aktarmalar İstanbul &uuml;zerinden ger&ccedil;ekleşiyor. Fransa&rsquo;nın T&uuml;rkiye&rsquo;ye zaman zaman şiddetli bir şekilde saldırmasının sebeplerinden biri de budur.</p> <p>Fransız eski s&ouml;m&uuml;rgelerinin &ccedil;oğunda, &uuml;lkelerin b&uuml;y&uuml;k ekonomik varlıklarının t&uuml;m&uuml; Fransızların elindedir. &Ouml;rneğin Fildişi Sahili&rsquo;nde Fransız şirketleri su, elektrik, telefon, ulaşım, limanlar ve b&uuml;y&uuml;k bankalar gibi b&uuml;y&uuml;k hizmetlerin t&uuml;m&uuml;n&uuml; bunların sahibi olarak kontrol etmektedir. Ticaret, inşaat ve tarımda da aynı şey ge&ccedil;erlidir.</p> <p>Fransız yeni s&ouml;m&uuml;rgecilik metotlarından biri olarak kullanılan &ldquo;Batılılaşma&rdquo;, &ldquo;&ccedil;ağdaşlaşma&rdquo; ve &ldquo;modernleşme&rdquo; adı altındaki akımlar, s&ouml;z konusu toplumlarda sadece bir dejenerasyona yol a&ccedil;mıştır. Fransa ayrıca M&uuml;sl&uuml;manların direnişini kırmak i&ccedil;in, din&icirc; d&uuml;ş&uuml;nceyi şekillendirmek adına, kendi kontrol&uuml;nde olacak İslami okullar kurdurmuştur. Afrika toplumlarını dejenere etmek i&ccedil;in m&uuml;stehcen yayınlar yapan pop m&uuml;zik kanalları kurulmuş ve bu kanallar 7/24 yayın yapmaktadır. Yerel y&ouml;netimlerin eliyle i&ccedil;ki kullanımı, moda adı altında Afrikalı kadınların tesett&uuml;rden &ccedil;ıkarılması ve pop k&uuml;lt&uuml;r&uuml; &ouml;zendirilerek M&uuml;sl&uuml;man toplum &ccedil;&ouml;kertilmeye &ccedil;alışılmıştır. Neticede artık &ccedil;ok rahat bir şekilde &ldquo;Castel&rdquo; birasını i&ccedil;en ve domuz etli sandvi&ccedil;ini yiyen, Kurban Bayramı&rsquo;nı bar ve kul&uuml;plerde kutlayan ve bu durumu normal g&ouml;ren bir toplum ortaya &ccedil;ıkmıştır. Kurban Bayramı kutlamaları &ccedil;er&ccedil;evesinde, b&uuml;y&uuml;k stadyumlara getirilen pop sanat&ccedil;ıları konserler vermektedir. Yaşanan k&uuml;lt&uuml;rel dejenerasyon, İslam ve Afrika k&uuml;lt&uuml;r&uuml;ndeki yozlaşma, normal bir durum olarak g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor.</p> <p>Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron s&ouml;m&uuml;rgeciliğin &ldquo;ağır bir hata&rdquo; olduğunu s&ouml;yleyerek tarihte bir sayfayı kapatma &ccedil;ağrısında bulundu. Uzun yıllar Fransa&rsquo;nın himayesi altında kalan Fildişi Sahili&rsquo;ni ziyaret eden Macron burada yaptığı konuşmada, &uuml;lkesinin hegemon olarak algılandığını, &uuml;lkesinin s&ouml;m&uuml;rgeciliğin tuzaklarına d&uuml;şmesinin bir hata olduğunu s&ouml;yledi. Afrika&rsquo;nın n&uuml;fusu a&ccedil;ısından gen&ccedil; bir kıta olduğunu belirten Fransa Cumhurbaşkanı, &ldquo;&Uuml;lkenizin &uuml;&ccedil;te ikisi s&ouml;m&uuml;rgeciliğin ne olduğunu asla bilmedi&rdquo; dedi. Macron Afrikalı gen&ccedil; nesli &uuml;lkesiyle yeni bir dostluk ilişkisi kurmaya davet etti.</p> <p>Macron Afrikalıları kandırarak, yeni s&ouml;m&uuml;rgecilik modelinin &ccedil;areleri t&uuml;kendikten sonra kullandığı en son arg&uuml;manını kullanıyor. Bu arg&uuml;man ise yanlışı kabul ederek &ldquo;yeni bir sayfa a&ccedil;ma&rdquo; &ccedil;ağrısıdır. Yeni sayfa a&ccedil;ıldıktan sonra eskiler unutturularak s&ouml;m&uuml;rmeye devam edeceklerdir. Fransa tarafından k&ouml;leleştirilen milyonlar, yağmalanan yeraltı kaynakları ve tarihi eserler ise artık konuşulmayacaktır.</p> <p>Macron&rsquo;un Afrikalı gen&ccedil; nesli &uuml;lkesiyle yeni bir &ldquo;dostluk ilişkisi&rdquo; kurmaya davet etmesinin altında yatan diğer bir niyet ise Afrika kıtasının gen&ccedil;lerini s&ouml;m&uuml;rmektir. Fransa asker kontenjanını Kamerunlu gen&ccedil;lerle takviye etmek i&ccedil;in bir program başlattı. Bu program Kamerun halkının tepkisini topladı. Programın m&uuml;racaat şartlarına g&ouml;re bek&acirc;r, askeri bir doktor tarafından zinde raporu verilen, Fransızcaya h&acirc;kim kadın ve erkek Kamerunlu gen&ccedil;ler, yapılacak se&ccedil;melerin ardından programa katılabilecek. Fransa Subay Eğitim Okulu&rsquo;nun bu girişimi &uuml;lkede, &ldquo;Fransa&rsquo;nın kendisi i&ccedil;in &ouml;lecek gen&ccedil;leri bile Afrika&rsquo;dan se&ccedil;tiği&rdquo; şeklinde yorumlandı. Kamerunlular &uuml;lkenin kalkınmak i&ccedil;in m&uuml;hendislere ve iyi eğitimli teknisyenlere ihtiyacı olduğunu, Kamerun&rsquo;un &ldquo;gen&ccedil;leri Fransa&rsquo;nın hizmetine vermekle&rdquo; gelişmeyeceği ger&ccedil;eğini haykırdılar. Kamerunlular &ldquo;Fransa&rsquo;da &ouml;lmek i&ccedil;in yeterince gen&ccedil; Fransız yok mu? Macron, ordusunu beslemek i&ccedil;in daha fazla &ccedil;ocuğa sahip olmalı. Afrika&rsquo;nın &ccedil;ocukları, Afrikalılar, Fransızların kendi &ccedil;ocuklarını saklayıp Kamerunluları &ouml;l&uuml;me g&ouml;ndermeyi tercih ettiğini g&ouml;remeyecek kadar aptal olmadığı s&uuml;rece Afrika i&ccedil;in &ccedil;alışacaktır&rdquo; diye sesleniyorlar.</p> <p>Fransa Afrikalılar arasında Fransa&rsquo;nın h&acirc;l&acirc; Afrika&rsquo;yı s&ouml;m&uuml;rd&uuml;ğ&uuml;n&uuml;n farkında olan ve bunu dile getirenleri g&ouml;revlerinden aldırmakta ve b&ouml;ylece susturmaktadır. Afrika Birliği&rsquo;nin ABD El&ccedil;isi Zimbabveli diplomat Dr. Arikana Chihombori-Quao, Fransa&rsquo;nın s&ouml;m&uuml;rge vergisi almasını sonlandırmasını istemesi &uuml;zerine Afrika Birliği&rsquo;nin &Ccedil;adlı başkanı Moussa Faki Mahamat&rsquo;ın Macron ile bir araya gelmesinden sonra g&ouml;revden aldı.</p> <h3>S&ouml;m&uuml;rge para birimi Frank</h3> <p>Afrika kıtası tedav&uuml;lden kalkmış paraların ge&ccedil;tiği bir kıtadır. Frank diye bir para birimi artık Fransa&rsquo;da bile yok. Fakat Afrika&rsquo;da var. Fransa, merkezi Paris olan, alım g&uuml;c&uuml;n&uuml;n Paris&rsquo;ten belirlendiği, Chamalieres&rsquo;de basılan Frank para biriminin eski s&ouml;m&uuml;rgelerinde ge&ccedil;erli olmaya devam ettiği bu şeytan&icirc; sistemin devam etmesini istiyor. Afrika&rsquo;da kullanılan Franklar, Fransa&rsquo;nın Lion şehri yakınlarında basılıyor. Fransa Institut d&rsquo;&Eacute;mission des D&eacute;partements d&rsquo;Outre-Mer, Institut d&rsquo;&Eacute;mission d&rsquo;Outre-Mer, Banque Centrale des &Eacute;tats de l&rsquo;Afrique de l&rsquo;Ouest, Banque des &Eacute;tats de l&rsquo;Afrique Centrale gibi Afrika i&ccedil;in ayrı, Pasifikler i&ccedil;in ayrı merkez bankaları kurmuştur. Afrika &uuml;lkeleri i&ccedil;in basılan Frankların &uuml;zerinde (Orta Afrika Frankı, Batı Afrika Frankı gibi) her &uuml;lkeye uygun Afrikalı fig&uuml;rler bulunmaktadır.</p> <p>Afrika Finansal Topluluğu&rsquo;nu (CFA) kuran anlaşmanın h&uuml;k&uuml;mleri uyarınca, her Afrika &uuml;lkesinin Merkez Bankası, d&ouml;viz rezervlerinin en az y&uuml;zde 85&rsquo;ini Fransa Finans Kontrol Bankası&rsquo;na bağlı Fransız Merkez Bankasındaki bir &ldquo;işletme hesabında&rdquo; tutmakla y&uuml;k&uuml;ml&uuml;d&uuml;r. Afrika &uuml;lkelerinin bu paraya erişimi yok. Fransa bir yılda paranın sadece y&uuml;zde 15&rsquo;ine erişmelerine izin veriyor. Daha fazlasına ihtiya&ccedil; duymaları halinde, Fransız Hazinesi&rsquo;nden kendi y&uuml;zde 85&rsquo;lerinden ekstra para &ouml;d&uuml;n&ccedil; almak zorundalar. Fransa&rsquo;nın &uuml;lkelerin rezervden &ouml;d&uuml;n&ccedil; alabilecekleri miktara da bir sınır koyması, işleri iyice trajik hale getirmekte. Sınır &ouml;nceki yıl kamu gelirlerinin y&uuml;zde 20&rsquo;si olarak sabitlendi. &Uuml;lkelerin kendi paralarının y&uuml;zde 20&rsquo;sinden fazlasını talep etmesi durumunda Fransa&rsquo;nın veto hakkı bulunuyor.</p> <p>Fransa 1961&rsquo;den beri 14 Afrika &uuml;lkesinin ulusal rezervlerini elinde tutuyor: Benin, Burkina Faso, Gine-Bissau, Fildişi Sahili, Mali, Nijer, Senegal, Togo, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, &Ccedil;ad, Kongo-Brazzaville, Ekvator Ginesi ve Gabon. Afrika &uuml;lkeleri ulusal para rezervlerini de Fransa Merkez Bankası&rsquo;na yatırmak durumundadır. Fransız hazinesi, Afrika&rsquo;dan yıllık bazda yaklaşık 500 milyar dolar kazan&ccedil; ve getiri elde etmektedir. Fransa bundan dolayı s&ouml;m&uuml;rgeci para sistemini bırakmak istemiyor. Bu sisteme karşı durmak isteyen Afrikalı liderler ya &ouml;ld&uuml;r&uuml;ld&uuml;ler ya da darbeyle g&ouml;revden uzaklaştırıldılar. İtaat edenler ise Fransa tarafından c&ouml;mert bir şekilde &ouml;d&uuml;llendiriliyor. Şimdi Fransa, eski imparatorluğun bu karanlık tarafına ışık tutmak isteyen herkesle savaşmak i&ccedil;in her şeyi yapıyor.</p> <p>Batı Afrika Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) &uuml;yesi 15 &uuml;lke 2020 yılı Temmuz ayı itibarıyla s&ouml;m&uuml;rge d&ouml;neminden kalma 74 yıllık Fransız s&ouml;m&uuml;rge parası CFA frangını kaldırarak ortak para birimine ge&ccedil;eceklerini ve ECO ismini verdikleri para birimini kullanacaklarını il&acirc;n ettiler. Fildişi Sahili Cumhurbaşkanı Alassane Ouattara Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Fildişi Sahili&rsquo;nin en b&uuml;y&uuml;k kenti Abidjan&rsquo;da d&uuml;zenlediği ortak basın toplantısında, Batı Afrika &Uuml;lkeleri Ekonomik Topluluğu (UEMOA) &uuml;yesi 8 &uuml;lke de CFA frangı konusunda reform kararı aldığını, 1945&rsquo;ten bu yana kullandıkları CFA frangını gelecek yıldan itibaren kullanmayacaklarını belirtti. &ldquo;UEMOA &uuml;lkeleri CFA frangını bırakarak ECO para birimine ge&ccedil;ecek&rdquo; diyen Ouattara, 8 &uuml;lkenin ayrıca Fransa Merkez Bankası ve hazinesiyle teknik bağlarını keserek yeni para birimini kendilerinin y&ouml;neteceğini vurguladı. Ouattara ECO&rsquo;nun değerinin de CFA frangı gibi avroyla sabitleneceğini kaydetti. CFA frangının bug&uuml;ne kadar &ouml;nemli bir ara&ccedil; olduğunu ifade eden Fildişi Sahili Cumhurbaşkanı, &ldquo;Fakat b&uuml;y&uuml;k dinamiğimizi sağlamlaştırmak i&ccedil;in daha hırslı reformlar yapmalı, halklarımızın satın alma g&uuml;c&uuml;n&uuml; korumalıyız&rdquo; dedi. Macron da yaptığı değerlendirmede, atılan adımları &ldquo;tarihi bir reform&rdquo; olarak nitelendirdi. ECO sisteminde Fransa Batı Afrika Merkez Bankası (BCEAO), bankacılık komisyonu ve para politikası konseyinde bulunan temsilcilerini de &ccedil;ekecek. Afrika &uuml;lkelerinin d&ouml;viz rezervlerinin y&uuml;zde 50&rsquo;sinin Fransa Merkez Bankası&rsquo;nda tutulması uygulaması da kalkacaktı. Diğer yandan Fransa, kriz durumunda garant&ouml;r &uuml;lke olmayı s&uuml;rd&uuml;recekti. ECO&rsquo;yu kullanan &uuml;lkeler ithalatlarını &ouml;deyemeyecek bir duruma d&uuml;şerse, Fransa bu &ouml;demeleri yapacak ama para politikası konseyine d&ouml;nmeye de hak kazanacaktı. Sabit parite koşulunun zaman i&ccedil;inde değiştirilebileceği belirtilmişti.</p> <p>UEMOA ile Orta Afrika Ekonomik ve Parasal Topluluğu (CEMAC) &uuml;yesi 14 Afrika &uuml;lkesi s&ouml;m&uuml;rge d&ouml;neminden bu yana CFA frangının iki farklı &ccedil;eşidini kullanıyor. Fakat s&ouml;m&uuml;rgeci efendiler aralarında anlaşıp bunu bozdular. Nijerya, Gana, Gambiya, Gine, Liberya ve Sierra Leone gibi İngiliz eski s&ouml;m&uuml;rgesi olan &uuml;lkeler ECO&rsquo;dan &ccedil;ekildiklerini il&acirc;n ettiler. Eğer ger&ccedil;ekleşseydi, Fransa&rsquo;nın Afrika ile ilişkileri bakımından d&ouml;n&uuml;m noktası olacaktı. Fransa şimdilik Batı Afrika &uuml;lkelerinin Frank&rsquo;ı bırakıp ECO ismini verdikleri para birimine ge&ccedil;mek istemelerinin &ouml;n&uuml;ne ge&ccedil;miş oldu.</p> <p>Afrika&rsquo;da b&ouml;lgesel birliklerin oluşturulması Birleşik Afrika&rsquo;nın kurulmasını engellemek i&ccedil;in bir Fransız oyunu idi. Şimdi bu b&ouml;lgesel birlik &uuml;zerinden ECO&rsquo;yu para birimi yapmak yine Fransa&rsquo;nın oyununa su taşımak olacaktı aslında. Afrika i&ccedil;in en doğru para birimi Afro&rsquo;dur.</p> <p>AFRO Libya&rsquo;nın efsanevi Devlet Başkanı Muammer Kaddafi tarafından Afrika &uuml;lkelerinin kendi aralarında kullanılacak tek para birimi olarak teklif edilmişti. Kaddafi bunun i&ccedil;in gereken t&uuml;m kurumsal yapının tamamlanması i&ccedil;in de &ccedil;alışıyordu. Libya&rsquo;nın Sirte şehrinde yerleşik Afrika Yatırım Bankası, 2011 yılında 42 milyar dolar sermayeyle Kamerun&rsquo;un başkenti Yaonde&rsquo;de kurulan Afrika Para Fonu ve Abuja&rsquo;da yerleşik Afrika Merkez Bankası bunlardandır. Libya&rsquo;daki karışıklıklar başlar başlamaz Libya Merkez Bankası&rsquo;na ait 30 milyar doların o zamanki ABD Başkanı Barack Obama tarafından dondurulmasından dolayı, Afrika&rsquo;yı k&uuml;resel vahşi kapitalist sistemden kurtaracak ve Afrika Federasyonu&rsquo;nun kurulmasında son dokunuşlar olacak bu &uuml;&ccedil; ana proje engellenmiştir. Afrika Merkez Bankası para basmaya başladığı zaman, Fransa&rsquo;nın 80 yıla yakın bir zamandır kimi Afrika &uuml;lkelerini elinde tuttuğu sistem elinden gidecektir. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; Batı Afrika Frankı ve Orta Afrika Frankı para birimi olmaktan &ccedil;ıktığı zaman Fransa b&uuml;t&uuml;n kontrol&uuml; kaybedecektir. Bundan dolayı Fransa&rsquo;nın Libya meselesinde aleyhine adım atanlara vahşi bir şekilde saldırması anlaşılabilir. Afrika Para Fonu da sadece 25 milyar dolar sermayeyle Afrika &uuml;lkelerini Uluslararası Para Fonu &ouml;n&uuml;nde diz &ccedil;&ouml;kmekten kurtaracaktı. Diğer yandan IMF&rsquo;nin Afrika &uuml;lkelerini &ouml;zelleştirme politikalarına zorlamasının &ouml;n&uuml;ne ge&ccedil;ilebilecekti. Fransa&rsquo;nın Libya&rsquo;ya saldırmasının en &ouml;nemli sebebi, Kaddafi&rsquo;nin Afrika &uuml;lkelerini uyandırmaya &ccedil;alışmasıdır.</p> <h3>Fransa&rsquo;nın Afrika&rsquo;da madenleri yağmalaması</h3> <p>Fransız destekli sivil toplum kuruluşları b&uuml;t&uuml;n d&uuml;nyada n&uuml;kleer santrallerin ne kadar k&ouml;t&uuml; ve zararlı olduğunu savunan programlar ve protestolar d&uuml;zenlemekteler. Fakat Fransa&rsquo;da bug&uuml;n 59 n&uuml;kleer santral bulunuyor. Bu n&uuml;kleer santrallerin uranyumu Nijer&rsquo;in Agadez b&ouml;lgesinden ve son yıllarda da Mali&rsquo;den gelmekte. Altı bin kamyon Nijer&rsquo;in Agadez b&ouml;lgesinden Togo&rsquo;nun başkenti ve limanı Lome&rsquo;ye uranyum madeninden ayrıştırılmamış c&uuml;ruf taşımakta.</p> <p>Uranyum ilk olarak Nijer&rsquo;de 1957&rsquo;de Nijer Cumhuriyeti&rsquo;nin kurulmasından bir yıl &ouml;nce Bureau Minier de la France d&rsquo;Outre-Mer tarafından keşfedildi. Fransa 1956&rsquo;da başlayan ve 1960 yılında bağımsızlık arifesinde bir&ccedil;ok keşifle sonu&ccedil;lanan, Commissariat &agrave; l&rsquo;Energie Atomique (CEA) tarafından y&uuml;r&uuml;t&uuml;len kapsamlı araştırmaların izini s&uuml;rd&uuml;. Fransa&rsquo;nın Afrika&rsquo;daki başarılı s&ouml;m&uuml;rgeciliği(!) gizli askeri anlaşmalar ve kaynak anlaşmaları ve &ouml;zel parasal b&ouml;lgeler yoluyla ger&ccedil;ekleşti. Fransa&rsquo;nın &ccedil;ıkarlarını koruyan bu anlaşmalar, mesela Togo ve Gabon&rsquo;da, &ouml;m&uuml;r boyu iktidarda kalmış Gnassingb&eacute; Eyad&eacute;ma ve Omar Bongo gibi liderler, Fildişi Sahilleri&rsquo;nde ise Felix Houphou&euml;t-Boigny gibi se&ccedil;kin &ldquo;yerli valiler&rdquo; ile uygulamaya konuldu. Fransa&rsquo;ya sadece stratejik kaynaklara &ouml;ncelikli erişim hakkı tanınmadı, aynı zamanda eski s&ouml;m&uuml;rgelerde Fransız askeri &uuml;slerinin varlığı da meşrulaştırıldı ve diktat&ouml;rlerin aynı hizada kalması sağlanarak onların konumları da meşrulaştırıldı. 1960&rsquo;lı yıllardan itibaren Nijer d&acirc;hil eski koloniler tarafından 27 anlaşma imzalandı. Fransa eski kolonilerinde bulunan herhangi bir doğal kaynağı satın alma hakkına sahiptir. Ancak Fransa&rsquo;nın &ldquo;ilgilenmiyorum&rdquo; demesinden sonra, Afrika &uuml;lkelerinin başka ortaklar aramasına izin verilir. Bug&uuml;n Afrika kıtasında bin 100 civarında b&uuml;y&uuml;k şirket grubu ve 2 bin 109 civarında da bunların yerli taşeronu bulunmaktadır.</p> <p>[Mustafa Efe Afrika Stratejik Araştırmalar Merkezi (AFSAM) başkanıdır]</p>
Habere ifade bırak !
Habere ait etiket tanımlanmamış.
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve haber111.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.