Aydın BENLİ
Köşe Yazarı
Aydın BENLİ
 

''NEVRUZ''

<p>&nbsp; &nbsp;Nevruz: Aslı Fars&ccedil;a bir kelimedir. Arap&ccedil;alaştırmış şekli, Neyruz&#39;dur. Nevruz&#39;un anlamı; yeni g&uuml;n demektir. Nevruz bayramı, F&acirc;rislerin (Perslerin) bayramlarından birisidir ve onların en b&uuml;y&uuml;k bayramı sayılır. Bu g&uuml;n&uuml; bayram olarak ilk defa kutlayan kişi, Perslerin ilk krallarından olan Cemşid&#39;dir (Cemş&acirc;d diyen de olmuştur). Nevruz: F&acirc;ris&icirc; yılın ilk g&uuml;nleri olup bu ilk g&uuml;nlerden sonra beş g&uuml;n daha devam eder. Mısır&#39;daki Kıpt&icirc;ler de (Mısır&#39;ın hristiyan arapları) Nevruz&#39;u kutlamaktadırlar. Kıpt&icirc;lere g&ouml;re Nevruz, yılın ilk g&uuml;n&uuml; olup Şem Nes&icirc;m (Meltem Kokusu) Bayramı olarak bilinmektedir. İmam Zeheb&icirc; -Allah ona rahmet etsin-, &quot;Teşebbuhu&#39;l-Has&icirc;s bi Ehli&#39;l-Ham&icirc;s&quot;; s: 46&#39;da ş&ouml;yle demiştir: &quot;Nevruz&#39;a gelince, Mısır halkı, aşırıya giderek bu g&uuml;n&uuml; kutlamaktadırlar. Nevruz, Kıbt&icirc;lerin yılının ilk g&uuml;n&uuml; olup onlar bu g&uuml;n&uuml; bayram olarak kutlamaktadırlar. M&uuml;sl&uuml;manlar da bu konuda onlara benzemektedirler.&quot; (Medine-i M&uuml;nevvere İsl&acirc;m &Uuml;niversitesi Dergisi; sayı: 103-104). M&uuml;sl&uuml;manların, Ramazan bayramı ile Kurban bayramının dışında kutlayacakları başka hi&ccedil;bir bayramları yoktur. Bu iki bayramın dışındaki bayramlar, sonradan &ccedil;ıkarılmış bid&#39;at bayramlardır ve bu bayramları kutlamak, c&acirc;iz değildir</p> <p>&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; Nevruz, baharın gelişini simgeleyen, tarihi k&ouml;kenleri eskilere dayanan bayram olarak biliniyor. Nevruz her yıl 21 Mart tarihinde bir&ccedil;ok &uuml;lke tarafından farklı şekilde kutlanılıyor. Bazı &uuml;lkelerde Nevruz bir anlamda yeni yıl anlamına geliyor. Yazılı olarak ilk kez 2. y&uuml;zyılda Pers kaynaklarında adı ge&ccedil;en Nevruz, İran ve Bahai takvimlerine g&ouml;re yılın ilk g&uuml;n&uuml;n&uuml; temsil eder. G&uuml;n&uuml;m&uuml;z İran&rsquo;ında, her ne kadar İslami bir k&ouml;keni olmasa da bir şenlik olarak kutlanır. Bazı topluluklar bu bayramı 21 Mart&rsquo;ta kutlarken, diğerleri Kuzey yarım k&uuml;rede ilkbaharın başlamasını temsilen, 22 veya 23 Mart&rsquo;ta kutlarlar. Aynı zamanda, Zerd&uuml;ştl&uuml;k, hem de Bahailer i&ccedil;in de kutsal bir g&uuml;nd&uuml;r ve tatil olarak kutlanır. K&uuml;rtlerde, Nevruz bayramının K&uuml;rt ve İran mitolojisindeki Demirci Kawa Efsanesi&rsquo;ne dayandığına inanılır. Anadolu ve Orta Asya T&uuml;rk halklarında da G&ouml;kt&uuml;rklerin Ergenekon&rsquo;dan &ccedil;ıkışı anlamıyla ve baharın gelişi olarak kutlanır.</p> <p>&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;On iki Hayvanlı T&uuml;rk Takviminde g&ouml;r&uuml;ld&uuml;ğ&uuml; &uuml;zere T&uuml;rklerde de &ccedil;ok eskiden beri bilinmekte ve t&ouml;renlerle kutlanmaktadır. T&uuml;rklerde Nevruz hakkında başlıca rivayet, bug&uuml;n&uuml;n bir kurtuluş g&uuml;n&uuml; olarak kabul edilmesidir. Yani Ergenekon&#39;dan &ccedil;ıkıştır. İşte bu nedenle bug&uuml;n T&uuml;rklerde Nevruz, yeni yılın başlangıcı olarak kabul edilmiş ve g&uuml;n&uuml;m&uuml;ze kadar bayramlarda kutlana gelmiştir. Orta Asya&#39;daki T&uuml;rk topluluklarından Azeri, Kazak, Kırgız, T&uuml;rkmen, &Ouml;zbek, Tatar, Uygur T&uuml;rkleri, Anadolu T&uuml;rkleri ve Balkan T&uuml;rkleri Nevruz geleneğini canlı olarak g&uuml;n&uuml;m&uuml;ze kadar yaşatmışlardır. Kadim T&uuml;rk yurdu Doğu T&uuml;rkistan&rsquo;da ortaya &ccedil;ıkan ve T&uuml;rklerle beraber Anadoluya ve b&uuml;t&uuml;n T&uuml;rk coğrafyasına yayılarak binlerce yıldır ananevi t&ouml;renlerle kutlanan Nevruz-Yeni yıl bayramı T&uuml;rk topluluklarında Nevruz, Noruz, Navrız, Newroz, Naurus, Ergenekon ve Bozkurt gibi adlarla anılmakta ve b&uuml;t&uuml;n T&uuml;rk boylarında kutlanmaktadır. Nevruzu en tenteneli (şaşalı) şekilde kutlayan Azerbaycan T&uuml;rkleri bug&uuml;ne Noruz/Yeni Yıl yada Ergenekon demektedirler. Kırım Tatar t&uuml;rklerinde de Nevruz geleneği b&uuml;t&uuml;n canlılığı ile yaşamaktadır. Kırım Tatar t&uuml;rkleri bu kutlu g&uuml;ne Navrez adı vermektedirler. Batı Trakya T&uuml;rklerinin Mevris, &Ccedil;uvaş T&uuml;rklerinin de Naurus dedikleri bu g&uuml;n Osmanlı T&uuml;rklerinde de kutlanmaktaydı. Osmanlı coğrafyasında sayılı g&uuml;nlerden birisi olarak kutlanan bu g&uuml;nde g&uuml;neşin ko&ccedil; burcuna girdiği anda Nevruziyye adı verilen bir macun/tatlı yemek gelenek haline gelmiştir. K&uuml;lt&uuml;r, bir milleti millet yapan değerler b&uuml;t&uuml;n&uuml;d&uuml;r. K&uuml;lt&uuml;r&uuml;n en &ouml;nemli unsurları ise i&ccedil;inde binlerce yıllık bir ge&ccedil;mişi barındıran gelenek ve g&ouml;reneklerdir. Yery&uuml;z&uuml;nde yaşayan en eski kavimlerden olan T&uuml;rklerin, tarihi derinliklerinden gelen zengin k&uuml;lt&uuml;rel değerleri, gelenek ve g&ouml;renekleri vardır. Nevruz şenlikleri, T&uuml;rklerin tarihin bilinen devirlerinden itibaren kutladıkları milli bayramlarından birisidir. Allah&#39;a ısmarladık. Hoş&ccedil;a kalın.a</p> <p>&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;Aydın Benli</p> <p>Siyaset Bilimci. Araştırmacı Yazar</p>
Ekleme Tarihi: 22 Mart 2021 - Pazartesi

''NEVRUZ''

<p>&nbsp; &nbsp;Nevruz: Aslı Fars&ccedil;a bir kelimedir. Arap&ccedil;alaştırmış şekli, Neyruz&#39;dur. Nevruz&#39;un anlamı; yeni g&uuml;n demektir. Nevruz bayramı, F&acirc;rislerin (Perslerin) bayramlarından birisidir ve onların en b&uuml;y&uuml;k bayramı sayılır. Bu g&uuml;n&uuml; bayram olarak ilk defa kutlayan kişi, Perslerin ilk krallarından olan Cemşid&#39;dir (Cemş&acirc;d diyen de olmuştur). Nevruz: F&acirc;ris&icirc; yılın ilk g&uuml;nleri olup bu ilk g&uuml;nlerden sonra beş g&uuml;n daha devam eder. Mısır&#39;daki Kıpt&icirc;ler de (Mısır&#39;ın hristiyan arapları) Nevruz&#39;u kutlamaktadırlar. Kıpt&icirc;lere g&ouml;re Nevruz, yılın ilk g&uuml;n&uuml; olup Şem Nes&icirc;m (Meltem Kokusu) Bayramı olarak bilinmektedir. İmam Zeheb&icirc; -Allah ona rahmet etsin-, &quot;Teşebbuhu&#39;l-Has&icirc;s bi Ehli&#39;l-Ham&icirc;s&quot;; s: 46&#39;da ş&ouml;yle demiştir: &quot;Nevruz&#39;a gelince, Mısır halkı, aşırıya giderek bu g&uuml;n&uuml; kutlamaktadırlar. Nevruz, Kıbt&icirc;lerin yılının ilk g&uuml;n&uuml; olup onlar bu g&uuml;n&uuml; bayram olarak kutlamaktadırlar. M&uuml;sl&uuml;manlar da bu konuda onlara benzemektedirler.&quot; (Medine-i M&uuml;nevvere İsl&acirc;m &Uuml;niversitesi Dergisi; sayı: 103-104). M&uuml;sl&uuml;manların, Ramazan bayramı ile Kurban bayramının dışında kutlayacakları başka hi&ccedil;bir bayramları yoktur. Bu iki bayramın dışındaki bayramlar, sonradan &ccedil;ıkarılmış bid&#39;at bayramlardır ve bu bayramları kutlamak, c&acirc;iz değildir</p> <p>&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; Nevruz, baharın gelişini simgeleyen, tarihi k&ouml;kenleri eskilere dayanan bayram olarak biliniyor. Nevruz her yıl 21 Mart tarihinde bir&ccedil;ok &uuml;lke tarafından farklı şekilde kutlanılıyor. Bazı &uuml;lkelerde Nevruz bir anlamda yeni yıl anlamına geliyor. Yazılı olarak ilk kez 2. y&uuml;zyılda Pers kaynaklarında adı ge&ccedil;en Nevruz, İran ve Bahai takvimlerine g&ouml;re yılın ilk g&uuml;n&uuml;n&uuml; temsil eder. G&uuml;n&uuml;m&uuml;z İran&rsquo;ında, her ne kadar İslami bir k&ouml;keni olmasa da bir şenlik olarak kutlanır. Bazı topluluklar bu bayramı 21 Mart&rsquo;ta kutlarken, diğerleri Kuzey yarım k&uuml;rede ilkbaharın başlamasını temsilen, 22 veya 23 Mart&rsquo;ta kutlarlar. Aynı zamanda, Zerd&uuml;ştl&uuml;k, hem de Bahailer i&ccedil;in de kutsal bir g&uuml;nd&uuml;r ve tatil olarak kutlanır. K&uuml;rtlerde, Nevruz bayramının K&uuml;rt ve İran mitolojisindeki Demirci Kawa Efsanesi&rsquo;ne dayandığına inanılır. Anadolu ve Orta Asya T&uuml;rk halklarında da G&ouml;kt&uuml;rklerin Ergenekon&rsquo;dan &ccedil;ıkışı anlamıyla ve baharın gelişi olarak kutlanır.</p> <p>&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;On iki Hayvanlı T&uuml;rk Takviminde g&ouml;r&uuml;ld&uuml;ğ&uuml; &uuml;zere T&uuml;rklerde de &ccedil;ok eskiden beri bilinmekte ve t&ouml;renlerle kutlanmaktadır. T&uuml;rklerde Nevruz hakkında başlıca rivayet, bug&uuml;n&uuml;n bir kurtuluş g&uuml;n&uuml; olarak kabul edilmesidir. Yani Ergenekon&#39;dan &ccedil;ıkıştır. İşte bu nedenle bug&uuml;n T&uuml;rklerde Nevruz, yeni yılın başlangıcı olarak kabul edilmiş ve g&uuml;n&uuml;m&uuml;ze kadar bayramlarda kutlana gelmiştir. Orta Asya&#39;daki T&uuml;rk topluluklarından Azeri, Kazak, Kırgız, T&uuml;rkmen, &Ouml;zbek, Tatar, Uygur T&uuml;rkleri, Anadolu T&uuml;rkleri ve Balkan T&uuml;rkleri Nevruz geleneğini canlı olarak g&uuml;n&uuml;m&uuml;ze kadar yaşatmışlardır. Kadim T&uuml;rk yurdu Doğu T&uuml;rkistan&rsquo;da ortaya &ccedil;ıkan ve T&uuml;rklerle beraber Anadoluya ve b&uuml;t&uuml;n T&uuml;rk coğrafyasına yayılarak binlerce yıldır ananevi t&ouml;renlerle kutlanan Nevruz-Yeni yıl bayramı T&uuml;rk topluluklarında Nevruz, Noruz, Navrız, Newroz, Naurus, Ergenekon ve Bozkurt gibi adlarla anılmakta ve b&uuml;t&uuml;n T&uuml;rk boylarında kutlanmaktadır. Nevruzu en tenteneli (şaşalı) şekilde kutlayan Azerbaycan T&uuml;rkleri bug&uuml;ne Noruz/Yeni Yıl yada Ergenekon demektedirler. Kırım Tatar t&uuml;rklerinde de Nevruz geleneği b&uuml;t&uuml;n canlılığı ile yaşamaktadır. Kırım Tatar t&uuml;rkleri bu kutlu g&uuml;ne Navrez adı vermektedirler. Batı Trakya T&uuml;rklerinin Mevris, &Ccedil;uvaş T&uuml;rklerinin de Naurus dedikleri bu g&uuml;n Osmanlı T&uuml;rklerinde de kutlanmaktaydı. Osmanlı coğrafyasında sayılı g&uuml;nlerden birisi olarak kutlanan bu g&uuml;nde g&uuml;neşin ko&ccedil; burcuna girdiği anda Nevruziyye adı verilen bir macun/tatlı yemek gelenek haline gelmiştir. K&uuml;lt&uuml;r, bir milleti millet yapan değerler b&uuml;t&uuml;n&uuml;d&uuml;r. K&uuml;lt&uuml;r&uuml;n en &ouml;nemli unsurları ise i&ccedil;inde binlerce yıllık bir ge&ccedil;mişi barındıran gelenek ve g&ouml;reneklerdir. Yery&uuml;z&uuml;nde yaşayan en eski kavimlerden olan T&uuml;rklerin, tarihi derinliklerinden gelen zengin k&uuml;lt&uuml;rel değerleri, gelenek ve g&ouml;renekleri vardır. Nevruz şenlikleri, T&uuml;rklerin tarihin bilinen devirlerinden itibaren kutladıkları milli bayramlarından birisidir. Allah&#39;a ısmarladık. Hoş&ccedil;a kalın.a</p> <p>&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;Aydın Benli</p> <p>Siyaset Bilimci. Araştırmacı Yazar</p>
Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve haber111.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.