VİRÜS HASTALIKLARI CİDDİ BİR MESELE

<p><span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Vir&uuml;s k&uuml;&ccedil;&uuml;k olabilir:</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Hayvan ya da insanlarda olsun vir&uuml;s hastalıkları genellikle hızlı yayılırlar. Bazı vir&uuml;sler hem hayvanlarda hem de insanlarda hastalık yapar (kuş gribi, domuz gribi, sığır &ccedil;i&ccedil;eği v.s.). Elbette bazı tedbirler alınmalı. Yalnız konak&ccedil;ılar savunmasız olduğu m&uuml;ddet&ccedil;e hastalığa yakalanma riski devam etmektedir. O zaman konak&ccedil;ılarda savunma sistemi ya iyi &ccedil;alışacak ya da v&uuml;cutta hastalığa karşı antikor bulunacak. V&uuml;cutta antikor bulunması, anneden ge&ccedil;miş olabilir, hastalık ge&ccedil;irmiş olabileceği gibi aşılama ile de sağlanır.</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Vir&uuml;slerin yayılması:</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Vir&uuml;sler temasla yayıldığı gibi, eşyalar, solunum, hava, hayvanlar, r&uuml;zg&acirc;r vasıtasıyla yayılabilirler. Biz burada 0,2 ile 130 mikron b&uuml;y&uuml;kl&uuml;kten bahsediyoruz (corona vvirus 100-130nm). Bunu şunun i&ccedil;in s&ouml;yledim; fanusta yaşamıyorsanız korunmak kolay değil. Bunun i&ccedil;in hemen paniğe kapılmayın. Panik hastalığın seyrini olumsuz anlamda etkiler. Yani stres hastalığın şiddetini artırır. Ayrıca, beslenme, dinlenme, su t&uuml;ketimi, temizlik, moral olumlu etkileyecektir.</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Gelelim g&uuml;n&uuml;m&uuml;z&uuml;n konusu corona vir&uuml;se. Bu vir&uuml;s diğerlerinden farklı yayılmıyor. Yakın temas ve solunum yoluyla yayılıyor. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; vir&uuml;s akciğer h&uuml;crelerini kullanıyor. &Ouml;l&uuml;m s&ouml;ylentileri insanları korkuttu. Aslında corona vir&uuml;s&uuml; diğer vir&uuml;slerden fazla &ouml;l&uuml;m yapmıyor. Sadece birileri bunu &ccedil;ok abarttı. Daha &ouml;nceki yazımızda &ouml;l&uuml;m&uuml;n bireyin savunma sisteminden kaynaklandığını s&ouml;ylemiştik. Bunu yaşa bağlamak yanlış olur ve &uuml;rk&uuml;t&uuml;c&uuml; bir s&ouml;ylem. Bu arada hastalık daha &ccedil;ok kalabalık ve sanayi şehirlerinde yayılacak. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; şehirlerde stres, hava kirliliği, kalabalık bağışıklık sistemini olumsuz y&ouml;nde etkiliyor.</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Hastalığın seyri:</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Vir&uuml;slerin bulaşmasını engellemek neredeyse m&uuml;mk&uuml;n değil. Hastalıklı b&ouml;lgeden bir canlı ya da eşya başka b&ouml;lgeye girdiyse artık ora da ş&uuml;pheli ve bulaşık sayılır. O b&ouml;lgedeki duyarlı canlılar savunmasızsa, (&ouml;nceden o hastalığı ge&ccedil;irmemiş, aşısız, anneden antikor almamış) vir&uuml;s ona buluşacak ve hasta yapacak. Savunma varsa (antikor) bulaşacak ama ya hastalığı hafif atlatılacak ya da hastalık ortaya &ccedil;ıkamayacak.</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Vir&uuml;slere karşı kullanılan bir ila&ccedil; yok. O zaman ne yapacağız? Vir&uuml;s bulaştı diye moral bozarak bağışıklık sistemini allak bullak etmenin anlamı da yok. Vir&uuml;s&uuml;n &ccedil;ok ağır hastalık yapmaması i&ccedil;in hastalık yapma g&uuml;c&uuml;n&uuml;n zayıflatılması &ouml;nemlidir. İşte alınan tedbirlerin &ccedil;oğu bu y&ouml;ndedir. Zayıf vir&uuml;s alınırsa titre y&uuml;kselmeden v&uuml;cudun koruma sistemi devreye girecek ve hastalık atlatılacak.</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Bu arada aramızda dolaşan bir&ccedil;ok kişi hastalığı ge&ccedil;irmiş olabilir. Grip diyerek oralı bile olmamıştır.</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Viruslar canlıdır:</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">&Ouml;nce şunu s&ouml;yleyeyim vir&uuml;s&uuml;n nereden geldiği &ouml;nemli değil. Vir&uuml;sler canlı ve akıllı hareket ederler. Bazıları alt tiplerde değişiklik yapıp hayatını devam ettirir. (Pikorna virusların O tipinde &ccedil;ok g&ouml;r&uuml;l&uuml;r) Alt tipin değişmesi &ouml;nemli değil &ouml;nemli olan merkezden ne kadar uzaklaştığıdır. Eğer vir&uuml;s&uuml;n alt tipleri birbirine yakın ya da bir başka vir&uuml;se gen yapısı olarak yakınsa bu konudaki &ccedil;alışmaları etkilemez. Eğer merkezden &ccedil;ok fazla uzaklaşıp antikor duyarlığını kaybederse bu durum &ccedil;alışanların işini zorlaştırır. Bu tip vir&uuml;slerle uğraşmak her zaman zor ve zaman ister.</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Vir&uuml;s hastalıklarından ari &uuml;lkeler korkmaları gerekir &ccedil;&uuml;nk&uuml; canlı sistem tedbir alıncaya kadar vir&uuml;s&uuml;n hastalık yapma etkisi artacak ve zararı da &ccedil;oğalacak. Vir&uuml;sler i&ccedil;in bulaşık &uuml;lkeler ise hem tedbir almakta ustalar hem de organizma vir&uuml;slere karşı duyarlı yani v&uuml;cut bağışıklık sistemi vir&uuml;s&uuml; erken tanırsa koruyabilir.</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Dedikodular ile hareket etmek yanlış:</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Her şeye rağmen hastalıklarla m&uuml;cadele uzmanların işidir. Bu işe ilgisiz kişiler burnunu sokarsa karışıklık olur. &Ccedil;ok fazla kişinin a&ccedil;ıklama yapmasını da doğru bulmuyorum. Vir&uuml;slere karşı maskenin faydası olmaz. Temizlik vir&uuml;s&uuml;n hastalık yapma g&uuml;c&uuml;n&uuml; azaltır ve en b&uuml;y&uuml;k faydası asıl hastalık yapan bakteri ve mantarları ortamdan uzaklaştırmasıdır.</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">&Uuml;z&uuml;c&uuml; olan:</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">T&uuml;rkiye&rsquo;de &ccedil;ok iyi viroloji uzmanları var. Onlardan faydalanan yok ama vir&uuml;sler hakkında herkes konuşuyor. Bir zaman hayvan vir&uuml;sleri konusunda uzmanlar araştırma enstit&uuml;s&uuml;nden ilgisiz yerlere tayin etmişlerdi. Şimdiki halimize &ldquo;vah&rdquo; diyorum.</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Sonu&ccedil; olarak:</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Vir&uuml;slerden korunmak zor g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Asıl işi zor kılan abartıp satışları &ccedil;oğaltan kaptıka&ccedil;tısılar ve panik (stres).</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Bug&uuml;nden yarına aşı beklenmesin bu uzun zaman alabilir. S&uuml;rekli ila&ccedil; kullananlar bu dalda risk altındalar.</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">G&uuml;nl&uuml;k hayatınızda değişiklik yapmayın. Beslenme dengeli olsun. &Ccedil;ok kilolular, hastalar,&nbsp; sigara i&ccedil;enler riskli gurup.</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Vir&uuml;sler g&uuml;neş ışıklarına ve sıcağa karşı dayanıksızdır. G&uuml;neş kendini g&ouml;stermeye başladı, a&ccedil;ık havada yayılması zor. O zaman g&uuml;neşli temiz havada gezmeyi tercih edin. Hava ısınınca da vir&uuml;s kaybolacak. Daha &ouml;nce ki yazımızda dediğim gibi Nisan ayı sonu itibariyle yayılma yavaşlayacak.</span></p> <p>&nbsp;</p> <p><span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Mahir Adıbeş</span></p>