Mücahit GÜLER
Köşe Yazarı
Mücahit GÜLER
 

Eleştirel Düşünme Ahlakı 4

<div style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;">&Ouml;nceki yazılarımızda eleştirel d&uuml;ş&uuml;nme nedir, nasıl yapılmalıdır, nelere dikkat edilmelidir gibi konular &uuml;zerinde durup eleştirel d&uuml;ş&uuml;nme ahlakının 9 tanesinden bahsetmiştik. Bu hafta kaldığımız yerden devam ederek bu konuyu bitireceğiz.<br /> <br /> 10- Olgu Ve G&ouml;r&uuml;ş Arasındaki Farka Duyarlıdırlar: Olgular olanın yorum yapılmadan olduğu gibi aktarılmasıdır. Olgular herkes tarafından kabul edilen verilerdir. G&ouml;r&uuml;ş ise kişiye g&ouml;re değişir,&nbsp; tartışmaya a&ccedil;ıktır, herkes tarafından kabul edilmez. Eleştirel d&uuml;ş&uuml;nenlerin olgu ve g&ouml;r&uuml;ş arasındaki farka duyarlı olmaları yetmez. Bununla birlikte bir &ldquo;g&ouml;r&uuml;ş&uuml;(yorumu)&rdquo; olgu olarak g&ouml;stermeye &ccedil;alışmazlar.<br /> <br /> <br /> 11- Eleştirel Dinleyebilirler, Okuyabilirler Ve Eleştirel Soru Sorabilirler: Bir kişiyi dinlerken, bir metni okurken sadece inanmak i&ccedil;in ya da reddetmek i&ccedil;in okumazlar. Eleştirel dinleme/okuma &ouml;nyargısız dinleme/okumadır. Eleştirel dinleyebilen/okuyabilen kişiler aşağıdaki sorulara cevap ararlar:<br /> <br /> a- Eleştirel dinleme i&ccedil;in &ccedil;aba harcıyor muyum?<br /> b- Kaynak (mesajı ileten, dinlediğim kişi) bize neyi inandırmaya &ccedil;alışıyor?<br /> c- Muhatabım anlattığı konu hakkında uzman mı?<br /> d- Anlatılan şeyler tutarlı mı?<br /> e- &Ouml;nyargılarımdan uzak dinliyor muyum?<br /> f- Aktarılan bilgiler olgu mu, yoksa bir g&ouml;r&uuml;ş m&uuml;?<br /> g- Duygusal bir dil mi kullanıyorum, bana karşı duygusal bir dil mi kullanılıyor?<br /> h- Kanıtlar &ccedil;arpıtılıyor mu?<br /> ı-&nbsp; Karşıt g&ouml;r&uuml;şlere yer veriliyor mu?<br /> <br /> <br /> Olayları &ccedil;&ouml;z&uuml;mlemek, hakikatlere ulaşabilmek ve y&ouml;nlendirilmemek i&ccedil;in &ouml;n&uuml;m&uuml;ze getirilen delillere bu saydığımız 11 madde a&ccedil;ısından yaklaşılmadığında hakikate ulaşılması m&uuml;mk&uuml;n olmayabilir. Algılarımızın ve duygularımızın profesyonel olarak y&ouml;nlendirildiği bir zamanda hataya d&uuml;şmemek i&ccedil;in &ccedil;ok dikkatli olmak gerekiyor. Anlamlandırmak zihnin bir amelidir. Zihnimizin kontrol&uuml;n&uuml; başkalarının eline verirsek, olayları onların istediği gibi algılarız. Algılarımızın manip&uuml;le edilmemesi i&ccedil;in olaylara Kur&rsquo;an ve S&uuml;nnet perspektifinden/a&ccedil;ısından bakmalıyız. Allah cc zihni s&uuml;rekli kontrol etmemizi murad ediyor ve Kur&rsquo;an&rsquo;da namazdan daha fazla akıldan bahsediyor. D&uuml;ş&uuml;nmemizi, akletmemizi, d&uuml;ş&uuml;nenlerin kurtuluşa ereceğini s&ouml;yl&uuml;yor. Zihnimizi korumanın yolu Kur&rsquo;an sigortasıyla sigortalamalıyız, Kur&rsquo;an ile zihnimizi temizlemeliyiz. Zira başka alternatifimiz yok ve olmayacaktır da...<br /> <br /> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Bizleri y&ouml;nlendirmek isteyen herkese ve her duruma &ldquo;ni&ccedil;in&rdquo; sorusunu sormalıyız. Algı profes&ouml;rleri insanları y&ouml;nlendirmek i&ccedil;in istediği konularda &ldquo;amacı&rdquo; gizleyip, &ldquo;sebepleri&rdquo; &ouml;n plana &ccedil;ıkarırlar. Eleştirel d&uuml;ş&uuml;nen insanlar sebebe değil, amaca odaklanırlar. Ama&ccedil; k&ouml;t&uuml; bir şey ise, o davranışı uygulamazlar. Amacını g&ouml;remediğimiz davranışlardan uzak durmaya &ccedil;alışalım.<br /> <br /> &nbsp;&nbsp; Kainat boşluk kabul etmez, sebebi ve amacı net/a&ccedil;ık olmayan her konudan uzak durmalıyız. Sebebi belli ama amacı belli olmayan konulardan da uzak durmalıyız. Sebep ve ama&ccedil; Allah&rsquo;ın kurallarına bağlı kaldığı m&uuml;ddet&ccedil;e itibar edilir, şeriatın dışına &ccedil;ıkan sebep ve ama&ccedil;lara ise itibar edilmez. Rabbim bu tarz konularda hassas olanlardan, eleştirel d&uuml;ş&uuml;nen ve eleştirel d&uuml;ş&uuml;nme ahlakına sahip olanlardan eylesin. Selam ve dua ile Allah&rsquo;a emanet olunuz.<br /> <br /> <br /> <br /> 1- Bu yazıyla alakalı maddelerin bir&ccedil;oğunu M&uuml;cahit G&uuml;ltekin Hocanın &ldquo;Algı Y&ouml;netimi Ve Manip&uuml;lasyon&rdquo; adlı kitabından alınmıştır.&nbsp;</div> <div style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;">&nbsp;</div> <div style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;">M&uuml;cahit G&uuml;ler</div>
Ekleme Tarihi: 15 Ekim 2020 - Perşembe

Eleştirel Düşünme Ahlakı 4

<div style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;">&Ouml;nceki yazılarımızda eleştirel d&uuml;ş&uuml;nme nedir, nasıl yapılmalıdır, nelere dikkat edilmelidir gibi konular &uuml;zerinde durup eleştirel d&uuml;ş&uuml;nme ahlakının 9 tanesinden bahsetmiştik. Bu hafta kaldığımız yerden devam ederek bu konuyu bitireceğiz.<br /> <br /> 10- Olgu Ve G&ouml;r&uuml;ş Arasındaki Farka Duyarlıdırlar: Olgular olanın yorum yapılmadan olduğu gibi aktarılmasıdır. Olgular herkes tarafından kabul edilen verilerdir. G&ouml;r&uuml;ş ise kişiye g&ouml;re değişir,&nbsp; tartışmaya a&ccedil;ıktır, herkes tarafından kabul edilmez. Eleştirel d&uuml;ş&uuml;nenlerin olgu ve g&ouml;r&uuml;ş arasındaki farka duyarlı olmaları yetmez. Bununla birlikte bir &ldquo;g&ouml;r&uuml;ş&uuml;(yorumu)&rdquo; olgu olarak g&ouml;stermeye &ccedil;alışmazlar.<br /> <br /> <br /> 11- Eleştirel Dinleyebilirler, Okuyabilirler Ve Eleştirel Soru Sorabilirler: Bir kişiyi dinlerken, bir metni okurken sadece inanmak i&ccedil;in ya da reddetmek i&ccedil;in okumazlar. Eleştirel dinleme/okuma &ouml;nyargısız dinleme/okumadır. Eleştirel dinleyebilen/okuyabilen kişiler aşağıdaki sorulara cevap ararlar:<br /> <br /> a- Eleştirel dinleme i&ccedil;in &ccedil;aba harcıyor muyum?<br /> b- Kaynak (mesajı ileten, dinlediğim kişi) bize neyi inandırmaya &ccedil;alışıyor?<br /> c- Muhatabım anlattığı konu hakkında uzman mı?<br /> d- Anlatılan şeyler tutarlı mı?<br /> e- &Ouml;nyargılarımdan uzak dinliyor muyum?<br /> f- Aktarılan bilgiler olgu mu, yoksa bir g&ouml;r&uuml;ş m&uuml;?<br /> g- Duygusal bir dil mi kullanıyorum, bana karşı duygusal bir dil mi kullanılıyor?<br /> h- Kanıtlar &ccedil;arpıtılıyor mu?<br /> ı-&nbsp; Karşıt g&ouml;r&uuml;şlere yer veriliyor mu?<br /> <br /> <br /> Olayları &ccedil;&ouml;z&uuml;mlemek, hakikatlere ulaşabilmek ve y&ouml;nlendirilmemek i&ccedil;in &ouml;n&uuml;m&uuml;ze getirilen delillere bu saydığımız 11 madde a&ccedil;ısından yaklaşılmadığında hakikate ulaşılması m&uuml;mk&uuml;n olmayabilir. Algılarımızın ve duygularımızın profesyonel olarak y&ouml;nlendirildiği bir zamanda hataya d&uuml;şmemek i&ccedil;in &ccedil;ok dikkatli olmak gerekiyor. Anlamlandırmak zihnin bir amelidir. Zihnimizin kontrol&uuml;n&uuml; başkalarının eline verirsek, olayları onların istediği gibi algılarız. Algılarımızın manip&uuml;le edilmemesi i&ccedil;in olaylara Kur&rsquo;an ve S&uuml;nnet perspektifinden/a&ccedil;ısından bakmalıyız. Allah cc zihni s&uuml;rekli kontrol etmemizi murad ediyor ve Kur&rsquo;an&rsquo;da namazdan daha fazla akıldan bahsediyor. D&uuml;ş&uuml;nmemizi, akletmemizi, d&uuml;ş&uuml;nenlerin kurtuluşa ereceğini s&ouml;yl&uuml;yor. Zihnimizi korumanın yolu Kur&rsquo;an sigortasıyla sigortalamalıyız, Kur&rsquo;an ile zihnimizi temizlemeliyiz. Zira başka alternatifimiz yok ve olmayacaktır da...<br /> <br /> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Bizleri y&ouml;nlendirmek isteyen herkese ve her duruma &ldquo;ni&ccedil;in&rdquo; sorusunu sormalıyız. Algı profes&ouml;rleri insanları y&ouml;nlendirmek i&ccedil;in istediği konularda &ldquo;amacı&rdquo; gizleyip, &ldquo;sebepleri&rdquo; &ouml;n plana &ccedil;ıkarırlar. Eleştirel d&uuml;ş&uuml;nen insanlar sebebe değil, amaca odaklanırlar. Ama&ccedil; k&ouml;t&uuml; bir şey ise, o davranışı uygulamazlar. Amacını g&ouml;remediğimiz davranışlardan uzak durmaya &ccedil;alışalım.<br /> <br /> &nbsp;&nbsp; Kainat boşluk kabul etmez, sebebi ve amacı net/a&ccedil;ık olmayan her konudan uzak durmalıyız. Sebebi belli ama amacı belli olmayan konulardan da uzak durmalıyız. Sebep ve ama&ccedil; Allah&rsquo;ın kurallarına bağlı kaldığı m&uuml;ddet&ccedil;e itibar edilir, şeriatın dışına &ccedil;ıkan sebep ve ama&ccedil;lara ise itibar edilmez. Rabbim bu tarz konularda hassas olanlardan, eleştirel d&uuml;ş&uuml;nen ve eleştirel d&uuml;ş&uuml;nme ahlakına sahip olanlardan eylesin. Selam ve dua ile Allah&rsquo;a emanet olunuz.<br /> <br /> <br /> <br /> 1- Bu yazıyla alakalı maddelerin bir&ccedil;oğunu M&uuml;cahit G&uuml;ltekin Hocanın &ldquo;Algı Y&ouml;netimi Ve Manip&uuml;lasyon&rdquo; adlı kitabından alınmıştır.&nbsp;</div> <div style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;">&nbsp;</div> <div style="color: rgb(34, 34, 34); font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;">M&uuml;cahit G&uuml;ler</div>
Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve haber111.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.