İSLAM BİLİM ADAMLARI

<p>EB&Ucirc; CA&#39;FER MUHAMMED BİN M&Ucirc;S&Acirc; EL-H&Acirc;RİZM&Icirc;, (D.780, HAREZM - &Ouml;.850, BAĞDAT),<br /> &nbsp;</p> <p>&nbsp;resim<br /> Ebu Cafer ve El-H&acirc;rizm&icirc; isimleri birlikte kullanılmakla beraber, ayrı ayrı da kullanılmıştır.&nbsp;<br /> Latince kaynaklarda adı Alkarismi, Algoritmi, Algorismi veya Algorism,&nbsp;<br /> Arap&ccedil;a lisanla &quot;El-Harizmi&quot;,&nbsp;<br /> Batılıların lisanı ile &quot;Al-Khwarizmi&quot; şeklinde ge&ccedil;mektedir.<br /> Algoritma, Matematik, Astronomi, Trigonometri, Farmakoloji, Tıp, Metafizik, Kozmoloji, Coğrafya alanlarında &ccedil;alışmış ve&nbsp;<br /> SIFIRI ilk kullanan bilim adamıdır.&nbsp;<br /> D&uuml;nyanın matematiksel d&uuml;ş&uuml;nce hayatını değiştirerek bilim tarihine ismini yazdırmış,&nbsp;<br /> El-Harizmi&#39;nin &ouml;nemli olarak yaptıklarından birisi de bulunmuş olduğu saray astronomisinin&nbsp; sistematikleştirilmesidir.<br /> Avrupa&rsquo;da başta Loenardo Fibonacci olmak &uuml;zere bir &ccedil;ok bilim adamı onun eserlerinden faydalanarak yeni &ccedil;alışmalar ortaya koymuşlardır.<br /> D&uuml;nya ve o zamanın batı bilim d&uuml;nyası CEBİR&#39;İN ve ONDALIK ARİTMETİĞİN bilime sağlamış olduğu uygulamaları ve kolaylıkları El H&acirc;rizm&icirc; sayesinde elde etmiştir.<br /> Cebiri tek başına bir &ccedil;alışma alanı olarak &ouml;ğretmekle, &quot;indirgeme&quot; ve &quot;dengeleme&quot; y&ouml;ntemlerini tanıtan ilk insandır.<br /> &nbsp;<br /> Z&icirc;c&uuml;&rsquo;s-Sind-Hind (Z&icirc;c&uuml;&rsquo;l-Ḫ&acirc;rizm&icirc;), eseri ile 154 (770-71) yılları Halife Mans&ucirc;r zamanında, Hint sisteminde astronomi konularında b&uuml;y&uuml;k değişiklikler yaptığı,&nbsp;<br /> bir&ccedil;ok keşifte bulunduğu ilk İsl&acirc;m ASTRONOMİ eseridir.<br /> Eserin en &ouml;nemli tarafı o zaman bilinen yedi gezegenin hareketleriyle ilgili cetveller ve denklem tabloları,&nbsp;<br /> eserde bunlardan başka ekliptik,&nbsp;<br /> g&uuml;neş tutulması ve&nbsp;<br /> benzeri astronomik olayların hesabına dair &ccedil;eşitli trigonometrik bilgiler de yer almaktadır.<br /> H&acirc;rizm&icirc;&rsquo;nin bu eseri; Batlamyus cetvellerinin İskenderiyeli Theon versiyonunu bildiğini g&ouml;steren bu &ccedil;alışmanın, zamanımıza g&uuml;venilir bir n&uuml;shası maalesef gelmemiştir.&nbsp;<br /> Eseri kaynak olarak kullanan astronomlardan &ouml;zellikle B&icirc;r&ucirc;n&icirc; ve İbn Y&ucirc;nus&rsquo;un yanında, X. y&uuml;zyılda İbn&uuml;&rsquo;l-M&uuml;senn&acirc; da literat&uuml;r&uuml;nde H&acirc;rizm&icirc;&rsquo;nin, sin&uuml;s cetvellerini Hint parametresi olan 150 tabanına bağladığına kaynaklarda yer vermektedir.<br /> &nbsp;<br /> 30.10.2020<br /> Prof. Dr. Cahit Kurbanoğlu</p>