Prof.Dr Cahit KURBANOĞLU
Köşe Yazarı
Prof.Dr Cahit KURBANOĞLU
 

İSLAM BİLİM ADAMLARI

<p>C&Acirc;BİR BİN EFLAH<br /> &nbsp;</p> <p>Eb&ucirc; Muhammed C&acirc;bir b. Eflah el-İşb&icirc;l&icirc; (XII. y&uuml;zyıl)<br /> &nbsp;<br /> İşb&icirc;liye&rsquo;de (Sevilla) d&uuml;nyaya gelen ve hayatı hakkında yeterli kaynak olmayan C&acirc;bir, XII. y&uuml;zyılın ortalarında vefat ettiği, oğlu İbn Meym&ucirc;n&rsquo;a (&ouml;. 1204) ait bilgilerden tahmin edilmektedir.&nbsp;<br /> &nbsp;<br /> Matematik&ccedil;i ve astronom olan C&acirc;bir b. Hayy&acirc;n ile astronom ve kimyacı Muhammed b. C&acirc;bir el-Bett&acirc;n&icirc; &ccedil;oğu zaman karıştırılmaktadır.&nbsp;<br /> &nbsp;<br /> Orta&ccedil;ağ&rsquo;da İsl&acirc;m d&uuml;nyasından &ccedil;ok Batı&rsquo;lı Batlamyus&rsquo;u eleştiren bir astronom olarak tanınmıştır. C&acirc;bir&rsquo;i b&uuml;y&uuml;k bir &uuml;ne kavuşturan da, Batlamyus&rsquo;un tanınmış eseri el-Mecisṭ&icirc;&rsquo;deki yanlışları d&uuml;zeltmek &uuml;zere kaleme aldığı Kit&acirc;b&uuml;&rsquo;l-Heyʾe f&icirc; ıṣl&acirc;ḥi&rsquo;l-Mecisṭ&icirc; adlı kitabıdır.&nbsp;<br /> &nbsp;<br /> Cabir k&uuml;revi ve d&uuml;zlem trigonometri &uuml;zerinde &ouml;nemle durmuş, K&uuml;revi Trigonometri ile ilgili prensipler bulmuştur. Bu &ccedil;alışmasından bir sonu&ccedil; elde edebilmek i&ccedil;in, 4 boyut kuralı&#39;nı kullanmıştır.&nbsp;<br /> &nbsp;<br /> Bununla beraber D&uuml;nyada ilk defa dik a&ccedil;ılı bir &uuml;&ccedil;gen i&ccedil;in beşinci te&shy;mel prensibini ortaya koymuştur.&nbsp;<br /> &nbsp;<br /> C&acirc;bir&rsquo;in eserin giriş kısmına koyduğu k&uuml;resel trigonometri bilgileri &ouml;zellikle &ouml;nem taşımaktadır. 1460 yıllarında, d&uuml;nyada ilk defa C a&ccedil;ısı dik bir k&uuml;revi &uuml;&ccedil;gen i&ccedil;in, &ldquo;Cos A = Cos a. Sin B&rdquo; bağıntısına eş değer bir form&uuml;l ortaya koymuştur ki bu o d&ouml;nemin b&uuml;y&uuml;k bir başarısıdır.<br /> &nbsp;<br /> Prof. Dr. Cahit Kurbanoğlu<br /> 05.04.2021</p>
Ekleme Tarihi: 05 Nisan 2021 - Pazartesi

İSLAM BİLİM ADAMLARI

<p>C&Acirc;BİR BİN EFLAH<br /> &nbsp;</p> <p>Eb&ucirc; Muhammed C&acirc;bir b. Eflah el-İşb&icirc;l&icirc; (XII. y&uuml;zyıl)<br /> &nbsp;<br /> İşb&icirc;liye&rsquo;de (Sevilla) d&uuml;nyaya gelen ve hayatı hakkında yeterli kaynak olmayan C&acirc;bir, XII. y&uuml;zyılın ortalarında vefat ettiği, oğlu İbn Meym&ucirc;n&rsquo;a (&ouml;. 1204) ait bilgilerden tahmin edilmektedir.&nbsp;<br /> &nbsp;<br /> Matematik&ccedil;i ve astronom olan C&acirc;bir b. Hayy&acirc;n ile astronom ve kimyacı Muhammed b. C&acirc;bir el-Bett&acirc;n&icirc; &ccedil;oğu zaman karıştırılmaktadır.&nbsp;<br /> &nbsp;<br /> Orta&ccedil;ağ&rsquo;da İsl&acirc;m d&uuml;nyasından &ccedil;ok Batı&rsquo;lı Batlamyus&rsquo;u eleştiren bir astronom olarak tanınmıştır. C&acirc;bir&rsquo;i b&uuml;y&uuml;k bir &uuml;ne kavuşturan da, Batlamyus&rsquo;un tanınmış eseri el-Mecisṭ&icirc;&rsquo;deki yanlışları d&uuml;zeltmek &uuml;zere kaleme aldığı Kit&acirc;b&uuml;&rsquo;l-Heyʾe f&icirc; ıṣl&acirc;ḥi&rsquo;l-Mecisṭ&icirc; adlı kitabıdır.&nbsp;<br /> &nbsp;<br /> Cabir k&uuml;revi ve d&uuml;zlem trigonometri &uuml;zerinde &ouml;nemle durmuş, K&uuml;revi Trigonometri ile ilgili prensipler bulmuştur. Bu &ccedil;alışmasından bir sonu&ccedil; elde edebilmek i&ccedil;in, 4 boyut kuralı&#39;nı kullanmıştır.&nbsp;<br /> &nbsp;<br /> Bununla beraber D&uuml;nyada ilk defa dik a&ccedil;ılı bir &uuml;&ccedil;gen i&ccedil;in beşinci te&shy;mel prensibini ortaya koymuştur.&nbsp;<br /> &nbsp;<br /> C&acirc;bir&rsquo;in eserin giriş kısmına koyduğu k&uuml;resel trigonometri bilgileri &ouml;zellikle &ouml;nem taşımaktadır. 1460 yıllarında, d&uuml;nyada ilk defa C a&ccedil;ısı dik bir k&uuml;revi &uuml;&ccedil;gen i&ccedil;in, &ldquo;Cos A = Cos a. Sin B&rdquo; bağıntısına eş değer bir form&uuml;l ortaya koymuştur ki bu o d&ouml;nemin b&uuml;y&uuml;k bir başarısıdır.<br /> &nbsp;<br /> Prof. Dr. Cahit Kurbanoğlu<br /> 05.04.2021</p>
Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve haber111.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.