İSLAM BİLİM ADAMLARI ALİ BİN ABBAS, İRAN AHVAZ, (932-994)

İSLAM BİLİM ADAMLARI ALİ BİN ABBAS, İRAN AHVAZ, (932-994) Ali bin Abbas el-Mecusi ya da el-Mesudi, Latince Haly Abbas, İran'ın Cündişapur eyaleti Ahvaz şehrinde dünyaya gelmiş, ilk çalışmalarına Ahvaz şehirde başlamıştır. Zamanında tıp ve fizik alanında en ünlü çalışmalar yapmış bir alimdir. Ali bin Abbas, tıp ve psikoloji üzerine yazdığı “Kitab El-Maliki” adlı eseriyle ün kazanmıştır. Kitab el-Malik yirmi bölümde oluşmakta ve ilk yarısı teorik ikinci yarısı uygulamalı tıp olarak programlanmıştır. Diyetisyenlik ve tıbbi malzemeler, kılcal damarlar, ilginç tıp rasatları ve doğum boyunca meydana gelen rahim hareketleri konuları kıtapta yer alan başlıca alanlardır. Bu eserinde Ali bin Abbas, Hipokrat'ın Doğum Olayı tezini de çürüttüğü ileri sürülmektedir. Ali bin Abbas günümüzden yaklaşık 1000 sene önce ilk kanser ameliyatını yapmasıyla bilinmektedir. Ali bin Abbas o dönemler hüküm süren Büveyhoğulları hanedanından Adudüddevle zamanında, fizik alanındaki çalışmaları ile ün salmıştır. Ayrıca o sıralarda Şiraz'da ve 994 yılında Bağdat'ta açtığı hastanelerde önemli çalışmalar yapmıştır. Ali bin Abbas'ın soyu Mecusiliğe mensup olduğu için el-Mecusi adı buradan gelmektedir. Ancak kendisi Müslümandır. Onun Allah inancı ve O'na duyduğu saygı, ibadetinde ve yaşam tarzında, üslubunda çalışma hayatı boyunca kendisine yol göstermiştir. Ali bin Abbas ayrıca tıp üzerine yazdığı “Kitab Kamilü-s Sina” adlı eseriyle de bilinmektedir. Bu eser daha sonra 980 yılında tamamlanan “The Complete Art of Medicine” olarak adlandırılmıştır. Ali bin Abbas bu eserini Emir'e ithaf etmiş ve bu eser daha sonra Kitab el-Maliki olarak adlandırılmıştır. Otuz bölümden meydana gelen eserde müfret devalar, tiryaklar, müshiller, haplar, fitiller, tabletler, tozlar, yakılar, yağlar, şerbetler, göz ilâçları, cerahatı giderecek ilâçlar yer almaktadır. Bununla beraber bazı hastalıklardan bahseden kısımlar da yer almaktadır. Prof. Dr. Cahit Kurbanoğlu 30.09.2021