Prof.Dr Cahit KURBANOĞLU
Köşe Yazarı
Prof.Dr Cahit KURBANOĞLU
 

ASRIN DERDİ İLE DERTLENEN ADAM (17)

<p><span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">(Vefatının sene-i devriyesi vesilesiyle)</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">BEDİ&Uuml;ZZAMAN SAİD NURSİ 17</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Tenkitler insaflı olmalı</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Diyanet Riyasetinin uleması tenkit niyetiyle D&acirc;hiliye Vekilinin emriyle &uuml;&ccedil; ay tetkikten sonra, tenkit etmeyerek tam kıymetini takdir edip &quot;Kıymettar eser&quot; diye Diyanet k&uuml;t&uuml;phanesine koyuyor. (9/281)</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Bakınız Risale-i Nur&rsquo;dan istifade eden Merhum Mustafa G&uuml;l ve Hasan Feyzi ne yazıyorlar:</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">&ldquo;&Uuml;stadım eserleriyle, benim imanımı ve &acirc;hiret hayatımı kurtarmıştır. Onun gayesi, b&uuml;t&uuml;n M&uuml;sl&uuml;manları ve vatandaşlarımızı imansızlıktan kurtarıp saadet-i ebediyeye n&acirc;il etmektir. Bizlerin siyas&icirc; bir maksatla al&acirc;kamız olmadığı b&uuml;t&uuml;n mahkemelerde tebeyy&uuml;n etmiştir. &quot;(5/468)</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">&ldquo;O (Bed&icirc;&uuml;zzaman), Nur&#39;un h&acirc;dimidir. Eğer d&uuml;nyayı istese ve dileseydi, kendisine sunulan hediye ve behiyeleri, zek&acirc;t ve sadakaları ve bu teberru ve terekeleri (&ouml;len kişinin geride bıraktığı mallar) alsaydı, bug&uuml;n bir milyoner olurdu.</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Fakat o, tıpkı Cenab-ı &Ouml;mer&#39;in (ra) dediği gibi: &quot;Sırtıma fazla y&uuml;k alırsam, nefs-i n&acirc;tıka-i k&acirc;inatın kalbi (kainatın hayatının kalbi, anlamında Peygamber Efendimiz) ve Allah&rsquo;ın habibi Muhammed-i Arab&icirc; aleyhissal&acirc;t&uuml; vessel&acirc;ma ve y&acirc;r&acirc;nı (dostları) olan k&acirc;mil ve v&acirc;sıllara (ulaşanlara) yetişemem ve yarı yolda kalırım.&quot; diyor.</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">&quot;B&uuml;t&uuml;n eşya ve efl&acirc;ki (&acirc;lemleri) senin i&ccedil;in yarattım habibim.&quot; fermanına</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">&quot;Ben de senin i&ccedil;in onların hepsini terk ve feda ettim.&quot; diye verilen cevab-ı Hazret-i Risalet-penah&icirc;&#39;ye ittiba (tabi olarak) ve imtisalen (uyarak), o da d&uuml;nya ve m&acirc;f&icirc;hayı (i&ccedil;indekileri) ve muhabbet ve sevdasını terk ve hatt&acirc; terki de terk ederek b&uuml;t&uuml;n hizmet ve himmetini (gayretini) ve şu &ouml;mr-&uuml; n&acirc;zeninini (değerli &ouml;mr&uuml;n&uuml;) envar-ı Kur&rsquo;aniyenin intişarına sarf ve hasretmiştir.&quot; (9/85)</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Bedi&uuml;zzaman, ırk&ccedil;ılığı reddeder.</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Dinimiz, m&uuml;sl&uuml;manların kardeşliği ile ilgili tek prensibi vardır. &ldquo;İnnemel m&ucirc;&rsquo;min&ucirc;ne ihvetun&rdquo;, &ldquo;Muhakkak ki M&uuml;sl&uuml;manlar ancak kardeştir&rdquo; (Hucurat 10).&nbsp;</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Demekki m&uuml;minler, yani inananlar kardeştir d&uuml;sturu vardır. Dolayısıyla ırkcılığa ait bir ayırım dinimizde uygun g&ouml;r&uuml;lmemektedir.&nbsp;</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Risale-i Nurlar bu ve bir&ccedil;ok hastalığa ila&ccedil; olduğu i&ccedil;in, ellinin &uuml;zerinde dile &ccedil;evirilerek d&uuml;nya m&uuml;sl&uuml;manlarınca sahiplenilmektedir.</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Peygamber Efendimiz ASV bize tebliğ ettiği, kıyamete kadar h&uuml;km&uuml;n&uuml; s&uuml;rd&uuml;recek Allah&rsquo;ın emirlerine mi, yoksa o zatın milliyetine mi bakacağız.&nbsp;</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Dolayısı ile din d&uuml;şmanları, Seyyid olan &uuml;stadın milliyetini nazara vererek, k&uuml;rt yakıştırması ile hakikatlere perde olmaya &ccedil;alıştıkları gibi; ırk&ccedil;ılık yapmak isteyen &ouml;zellikle k&uuml;rtler de bu iddiada bulunarak kuvvet kazanmaya &ccedil;alışmaktadırlar. Her iki d&uuml;ş&uuml;nce de art niyetlidir.</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Bedi&uuml;zzaman Said Nursi Hazretleri, kendisini ziyaret i&ccedil;in gelip, T&uuml;rk&ccedil;e bilmeyen K&uuml;rt kardeşlerimizle bile, ırk&ccedil;ılık &ouml;ne &ccedil;ıkmasın diye k&uuml;rt&ccedil;e konuşmamıştır. Benimle T&uuml;rk&ccedil;e konuşun, ben k&uuml;rt&ccedil;e bilmiyorum demiştir. Bunu &Uuml;stadımızın hizmetkarlarından Merhum Bayram Y&uuml;ksel Ağabey bizzat anlatmıştır.&nbsp;&nbsp;</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Bakınız Hutbe-i Şamiye de Bedi&uuml;zzaman milliyet&ccedil;iliği nasıl anlatıyor kendinden dinleyelim:</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">&ldquo;H&uuml;rriyet-i şer&rsquo;iye (İslam dininin izin verdiği serbestlik) ile meşveret-i meşrua (İslam dinine uygun olarak konuları g&ouml;r&uuml;şme ve konuşma), hakik&icirc; milliyetimizin h&acirc;kimiyetini g&ouml;sterdi. Hakik&icirc; milliyetimizin esası, ruhu ise İsl&acirc;miyet&#39;tir. Ve hil&acirc;fet-i Osm&acirc;niye (Osmanlı Devletinin İslam Devletinin dini başkanlığını yapması) ve T&uuml;rk Ordusunun o milliyete bayraktarlığı itibariyle, o İsl&acirc;miyet milliyetinin sadefi (kabı) ve kal&#39;ası h&uuml;km&uuml;nde Arab ve T&uuml;rk hakik&icirc; iki kardeş, o kal&#39;a-i kudsiyenin (kutsal kalenin) n&ouml;bettarlarıdırlar.&nbsp;</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">İşte bu kuds&icirc; milliyetin r&acirc;bıtasıyla (bağlarıyla), umum ehl-i İsl&acirc;m bir tek aşiret h&uuml;km&uuml;ne ge&ccedil;iyor. Aşiretin efradı (fertleri) gibi İsl&acirc;m t&acirc;ifeleri de, birbirine uhuvvet-i İsl&acirc;miye (İslam kardeşliği) ile m&uuml;rtebit (bağlantılı) ve al&acirc;kadar olur. Birbirine m&acirc;nen, (l&uuml;zum olsa maddeten) yardım eder. G&uuml;ya b&uuml;t&uuml;n İsl&acirc;m&nbsp; t&acirc;ifeleri (kavimleri) bir silsile-i n&ucirc;r&acirc;niye (nurlu zincir) ile birbirine bağlıdır.&rdquo;(10/55-56)</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">D&acirc;hiliye Vekili Hilmi Uran Bey&#39;e Merhum Salih Yeşil Tarafından Yazılan Mektuptan:</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">&ldquo;Molla Said, doğumundan itibaren T&uuml;rk kardeşleri arasında yaşamış, T&uuml;rk seciyesiyle perverde olmuş, Umum&icirc; Harp&#39;te Kafkas&#39;ın karlı dağlarında ...g&ouml;n&uuml;ll&uuml; alay kumandanı olarak m&uuml;cahede...b&uuml;y&uuml;k bir harp madalyası almış, Sarıkamış Taarruzu&#39;nda, ...yaralı esir olup senelerce Rus garnizonlarında &ccedil;ile &ccedil;ekmiş, firar edip İstanbul&#39;a gelerek... D&acirc;r&uuml;lhikmeti&#39;l-İsl&acirc;miye azalığında bulunmuş, Kuva-yı Milliye ihdasında halkı m&uuml;cahedeye teşvik etmiş; B&uuml;y&uuml;k Millet Meclisinde ...vatanın m&uuml;dafaası l&uuml;zumunu anlatmak ...bu hakiki vatan-perver insanın, evvelce ibadete, imana, itikada m&uuml;teallik yazdığı ve yazagelmekte olduğu eserleri, din ve dindarları sevmeyen bazı kimselerin, ..., asılsız isnad ve uydurma raporlarla bu zavallı adam, yirmi k&uuml;sur seneden beri hapis ve nefiy cezalarıyla perişan edilmiş...</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Sayın beyim! K&uuml;rtl&uuml;k s&ouml;z&uuml;yle t&uuml;rl&uuml; hakarete hedef olan Molla Said, seciyeten takdire ş&acirc;yan bir T&uuml;rk &acirc;şığı ve İsl&acirc;miyet h&acirc;dimidir. &ldquo;(9/156)</span><br /> &nbsp;</p>
Ekleme Tarihi: 21 Temmuz 2019 - Pazar

ASRIN DERDİ İLE DERTLENEN ADAM (17)

<p><span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">(Vefatının sene-i devriyesi vesilesiyle)</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">BEDİ&Uuml;ZZAMAN SAİD NURSİ 17</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Tenkitler insaflı olmalı</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Diyanet Riyasetinin uleması tenkit niyetiyle D&acirc;hiliye Vekilinin emriyle &uuml;&ccedil; ay tetkikten sonra, tenkit etmeyerek tam kıymetini takdir edip &quot;Kıymettar eser&quot; diye Diyanet k&uuml;t&uuml;phanesine koyuyor. (9/281)</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Bakınız Risale-i Nur&rsquo;dan istifade eden Merhum Mustafa G&uuml;l ve Hasan Feyzi ne yazıyorlar:</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">&ldquo;&Uuml;stadım eserleriyle, benim imanımı ve &acirc;hiret hayatımı kurtarmıştır. Onun gayesi, b&uuml;t&uuml;n M&uuml;sl&uuml;manları ve vatandaşlarımızı imansızlıktan kurtarıp saadet-i ebediyeye n&acirc;il etmektir. Bizlerin siyas&icirc; bir maksatla al&acirc;kamız olmadığı b&uuml;t&uuml;n mahkemelerde tebeyy&uuml;n etmiştir. &quot;(5/468)</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">&ldquo;O (Bed&icirc;&uuml;zzaman), Nur&#39;un h&acirc;dimidir. Eğer d&uuml;nyayı istese ve dileseydi, kendisine sunulan hediye ve behiyeleri, zek&acirc;t ve sadakaları ve bu teberru ve terekeleri (&ouml;len kişinin geride bıraktığı mallar) alsaydı, bug&uuml;n bir milyoner olurdu.</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Fakat o, tıpkı Cenab-ı &Ouml;mer&#39;in (ra) dediği gibi: &quot;Sırtıma fazla y&uuml;k alırsam, nefs-i n&acirc;tıka-i k&acirc;inatın kalbi (kainatın hayatının kalbi, anlamında Peygamber Efendimiz) ve Allah&rsquo;ın habibi Muhammed-i Arab&icirc; aleyhissal&acirc;t&uuml; vessel&acirc;ma ve y&acirc;r&acirc;nı (dostları) olan k&acirc;mil ve v&acirc;sıllara (ulaşanlara) yetişemem ve yarı yolda kalırım.&quot; diyor.</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">&quot;B&uuml;t&uuml;n eşya ve efl&acirc;ki (&acirc;lemleri) senin i&ccedil;in yarattım habibim.&quot; fermanına</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">&quot;Ben de senin i&ccedil;in onların hepsini terk ve feda ettim.&quot; diye verilen cevab-ı Hazret-i Risalet-penah&icirc;&#39;ye ittiba (tabi olarak) ve imtisalen (uyarak), o da d&uuml;nya ve m&acirc;f&icirc;hayı (i&ccedil;indekileri) ve muhabbet ve sevdasını terk ve hatt&acirc; terki de terk ederek b&uuml;t&uuml;n hizmet ve himmetini (gayretini) ve şu &ouml;mr-&uuml; n&acirc;zeninini (değerli &ouml;mr&uuml;n&uuml;) envar-ı Kur&rsquo;aniyenin intişarına sarf ve hasretmiştir.&quot; (9/85)</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Bedi&uuml;zzaman, ırk&ccedil;ılığı reddeder.</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Dinimiz, m&uuml;sl&uuml;manların kardeşliği ile ilgili tek prensibi vardır. &ldquo;İnnemel m&ucirc;&rsquo;min&ucirc;ne ihvetun&rdquo;, &ldquo;Muhakkak ki M&uuml;sl&uuml;manlar ancak kardeştir&rdquo; (Hucurat 10).&nbsp;</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Demekki m&uuml;minler, yani inananlar kardeştir d&uuml;sturu vardır. Dolayısıyla ırkcılığa ait bir ayırım dinimizde uygun g&ouml;r&uuml;lmemektedir.&nbsp;</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Risale-i Nurlar bu ve bir&ccedil;ok hastalığa ila&ccedil; olduğu i&ccedil;in, ellinin &uuml;zerinde dile &ccedil;evirilerek d&uuml;nya m&uuml;sl&uuml;manlarınca sahiplenilmektedir.</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Peygamber Efendimiz ASV bize tebliğ ettiği, kıyamete kadar h&uuml;km&uuml;n&uuml; s&uuml;rd&uuml;recek Allah&rsquo;ın emirlerine mi, yoksa o zatın milliyetine mi bakacağız.&nbsp;</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Dolayısı ile din d&uuml;şmanları, Seyyid olan &uuml;stadın milliyetini nazara vererek, k&uuml;rt yakıştırması ile hakikatlere perde olmaya &ccedil;alıştıkları gibi; ırk&ccedil;ılık yapmak isteyen &ouml;zellikle k&uuml;rtler de bu iddiada bulunarak kuvvet kazanmaya &ccedil;alışmaktadırlar. Her iki d&uuml;ş&uuml;nce de art niyetlidir.</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Bedi&uuml;zzaman Said Nursi Hazretleri, kendisini ziyaret i&ccedil;in gelip, T&uuml;rk&ccedil;e bilmeyen K&uuml;rt kardeşlerimizle bile, ırk&ccedil;ılık &ouml;ne &ccedil;ıkmasın diye k&uuml;rt&ccedil;e konuşmamıştır. Benimle T&uuml;rk&ccedil;e konuşun, ben k&uuml;rt&ccedil;e bilmiyorum demiştir. Bunu &Uuml;stadımızın hizmetkarlarından Merhum Bayram Y&uuml;ksel Ağabey bizzat anlatmıştır.&nbsp;&nbsp;</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Bakınız Hutbe-i Şamiye de Bedi&uuml;zzaman milliyet&ccedil;iliği nasıl anlatıyor kendinden dinleyelim:</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">&ldquo;H&uuml;rriyet-i şer&rsquo;iye (İslam dininin izin verdiği serbestlik) ile meşveret-i meşrua (İslam dinine uygun olarak konuları g&ouml;r&uuml;şme ve konuşma), hakik&icirc; milliyetimizin h&acirc;kimiyetini g&ouml;sterdi. Hakik&icirc; milliyetimizin esası, ruhu ise İsl&acirc;miyet&#39;tir. Ve hil&acirc;fet-i Osm&acirc;niye (Osmanlı Devletinin İslam Devletinin dini başkanlığını yapması) ve T&uuml;rk Ordusunun o milliyete bayraktarlığı itibariyle, o İsl&acirc;miyet milliyetinin sadefi (kabı) ve kal&#39;ası h&uuml;km&uuml;nde Arab ve T&uuml;rk hakik&icirc; iki kardeş, o kal&#39;a-i kudsiyenin (kutsal kalenin) n&ouml;bettarlarıdırlar.&nbsp;</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">İşte bu kuds&icirc; milliyetin r&acirc;bıtasıyla (bağlarıyla), umum ehl-i İsl&acirc;m bir tek aşiret h&uuml;km&uuml;ne ge&ccedil;iyor. Aşiretin efradı (fertleri) gibi İsl&acirc;m t&acirc;ifeleri de, birbirine uhuvvet-i İsl&acirc;miye (İslam kardeşliği) ile m&uuml;rtebit (bağlantılı) ve al&acirc;kadar olur. Birbirine m&acirc;nen, (l&uuml;zum olsa maddeten) yardım eder. G&uuml;ya b&uuml;t&uuml;n İsl&acirc;m&nbsp; t&acirc;ifeleri (kavimleri) bir silsile-i n&ucirc;r&acirc;niye (nurlu zincir) ile birbirine bağlıdır.&rdquo;(10/55-56)</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">D&acirc;hiliye Vekili Hilmi Uran Bey&#39;e Merhum Salih Yeşil Tarafından Yazılan Mektuptan:</span><br /> <br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">&ldquo;Molla Said, doğumundan itibaren T&uuml;rk kardeşleri arasında yaşamış, T&uuml;rk seciyesiyle perverde olmuş, Umum&icirc; Harp&#39;te Kafkas&#39;ın karlı dağlarında ...g&ouml;n&uuml;ll&uuml; alay kumandanı olarak m&uuml;cahede...b&uuml;y&uuml;k bir harp madalyası almış, Sarıkamış Taarruzu&#39;nda, ...yaralı esir olup senelerce Rus garnizonlarında &ccedil;ile &ccedil;ekmiş, firar edip İstanbul&#39;a gelerek... D&acirc;r&uuml;lhikmeti&#39;l-İsl&acirc;miye azalığında bulunmuş, Kuva-yı Milliye ihdasında halkı m&uuml;cahedeye teşvik etmiş; B&uuml;y&uuml;k Millet Meclisinde ...vatanın m&uuml;dafaası l&uuml;zumunu anlatmak ...bu hakiki vatan-perver insanın, evvelce ibadete, imana, itikada m&uuml;teallik yazdığı ve yazagelmekte olduğu eserleri, din ve dindarları sevmeyen bazı kimselerin, ..., asılsız isnad ve uydurma raporlarla bu zavallı adam, yirmi k&uuml;sur seneden beri hapis ve nefiy cezalarıyla perişan edilmiş...</span><br /> <span style="color:rgb(34, 34, 34); font-family:arial,helvetica,sans-serif; font-size:small">Sayın beyim! K&uuml;rtl&uuml;k s&ouml;z&uuml;yle t&uuml;rl&uuml; hakarete hedef olan Molla Said, seciyeten takdire ş&acirc;yan bir T&uuml;rk &acirc;şığı ve İsl&acirc;miyet h&acirc;dimidir. &ldquo;(9/156)</span><br /> &nbsp;</p>
Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve haber111.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.